Bayezid'in Oğulları
1402-1413 Osmanlı İc Savaşında İmparatorluk İnşası ve Temsil



28 Temmuz 1402’de, Ankara yakınlarında buyuk bir savaş verildi. “Bozkırların son gocebe fatihi” Timur’un ordusunun karşısında, Anadolu Selcuklularının mirasına sahip cıkabilmek icin SultÂn-ı Rûm unvanını benimsemiş Osmanlı Sultanı Yıldırım Bayezid vardı. Savaş, Osmanlı ordularının yenilmesi ve Sultanın tutsak edilmesiyle sonuclandı. Timur’un orduları bu galibiyetten sonra Anadolu’yu dokuz ay boyunca talan etti ve Bayezid’in kendi topraklarına kattığı Turk beyliklerini yeniden oluşturdu. Timur’un 1403 baharında Asya iclerine donmesinden sonra, Bayezid’in oğulları Emir Suleyman, İsa Bey, Mehmed Celebi ve daha sonra Musa Celebi on bir yıl boyunca, Osmanlıların altı yuz yıllık tarihinin ilk (ve belki de en sert) taht kavgası nedeniyle catıştılar. Bu catışmadan kazanclı cıkan, Camurlu savaşında (5 Temmuz 1413) kardeşi Musa’yı yenen I. Mehmed oldu. Tarihciler, Osmanlı tarihinin bu donemini genellikle “Fetret Donemi” diye tanımlarlar. Dimitris Kastritsis ise bu doneme “Osmanlı İc Savaşı” adını veriyor. Kastritsis, “Fetret Donemi” adının muhtemelen 19. yuzyılda Avusturyalı tarihci Josef von Hammer-Purgstall tarafından yakıştırıldığına dikkat cekiyor ve bu adlandırmanın yaşananların onemini azalttığını duşunuyor. Kastritsis’e gore bu donemde Osmanlı mulku, taht uzerinde talebi olan ve her biri kendini I. Bayezid’in meşru ardılı sayan ve hem icte hem de yabancı guclere karşı tutarlı siyasetler guden rakipler arasında bolunmuştu. İc savaş sırasında karşıt hiziplerin başındaki kişiler olan şehzadeler, tebaalarının kalbine ve zihnine seslenecek edebiyat ve torenler ve benzeri temsil araclarından yararlanıyorlardı ve bu yuzden, en eski Osmanlı tarihlerinin bu donemde yazılmış olması bir rastlantı değil. Bu tarih anlatılarının daha sonraki Osmanlı tarihyazıcılığı ve kendini algılaması uzerinde guclu etkisi oldu. Bu kitabın kapağında yer verilen Lokman HunernÂme’sine ait 16. yuzyıl minyaturunde betimlenen, I. Mehmed’in 1413’deki tahta cıkışı sahnesi değildir. Bu minyatur, ic savaşın en yoğun olduğu bir sırada, 1403 yılında Bursa’da gercekleşen ve propaganda amacıyla sipariş edilen cağdaş bir vakayinamede betimlenmiş olan alÂyişli tahta cıkma sahnesidir. Oyle ki 16. yuzyılın sonlarına doğru HunernÂme’yi okuyan saray mensupları I. Mehmed’in babasının olumunden hemen sonra tahta cıkmış olduğunu duşuneceklerdi. Oysa o tahtını sağlamlaştırmak icin on yıl sureyle kardeşleriyle savaşmak zorunda kalmıştı. Dimitris J. Kastritsis St. Andrews Universitesi’nde oğretim uyesi.

Link kontrol edildi, onaylandı.