Jon (genc) Turk hareketinin dÂhilî ve hÂrici sonuclarının incelenmesi bu eserin kapsamı dışında olmakla birlikte, ihtilÂlin cıkış sebepleri araştırılırken, yabancı guclerin etkilerinin dikkate alınması ve bu bolumde gozden gecirilmesi gerekir. Bir misal olmak uzere, 1908 ihtilÂlinin, Almanların tahrikiyle yapıldığı soylenmiş ve delil olarak da; ihtilÂlle birlikte Almanyanın Turkiyedeki faaliyetlerinin artmasından bahsedilmiştir. Almanya, Sultanı gucendirecek hareketlerden devamlı suretle kacındı ve diğer devletlerin isteklerini kabul ettirmek icin donanmalarını kullanmalarına karşılık, boyle bir girişimde bulunmadı. Sultan, Almanların kendi cıkarlarını akıllı bir siyasetle temin ettiklerinin farkındaydı. Bu durumu şoyle dile getirmiştir. "Almanlar yapabilecekleri iyiliğin Âzamîsini bana karşı yaparken, Avrupa?nın diğer devletleri ise, hic bir kotuluğu benden esirgememişlerdir? 1908 ihtilÂlinde etkili olan bir diğer devlet ise, ingilteredir. OsmanlI imparatorluğunun azınlıklarla olan sıkıntılarının suclusu olarak gosterdiği bu devlete karşı, Sultanın ofkesi buyuktu. Abdulhamid'in saltanatı suresince bozulmaya devam eden Turk- İngiliz ilişkilerinin sonucu olarak bu devlet, hasta adamın hÂmisi rolunden uzaklaşmaya başlamıştır.
Ernest Edmondson Ramsour - Genc Turkler ve İttihat Terakki
Kayıhan, 2001, 197, Tarih
Ceviren Hacasan Yuncu
Tıpkıcekim PDF, Clearscan