Yargı Reformu Strateji Belgesi kapsamında belirlenen amac ve hedefler doğrultusunda duzenlemeler iceren Ceza Muhakemesi Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapan Kanun Teklifi, TBMM Genel Kurulunda kabul edilerek yasalaştı.
Kanuna gore, baroya kayıtlı ve en az 15 yıl kıdemi bulunan avukatlara hususi damgalı pasaport verilecek. Ancak avukatların haklarında, Turk Ceza Kanunu'nda belirtilen suclar ile Terorle Mucadele Kanunu kapsamına giren suclardan dolayı soruşturma veya kovuşturma bulunmaması şartı aranacak.
OHAL doneminde cıkartılan KHK'lerle pasaportları iptal edilenlere, haklarındaki idari veya adil işlemler lehine sonuclanmışsa pasaportları iade edilecek. Bu şekilde pasaportları iptal edilenler veya pasaport talepleri reddedilenlere, belirli koşulların bulunması durumunda kolluk birimlerince yapılacak araştırma sonucuna gore İcişleri Bakanlığınca pasaportları verilebilecek.
Bu maddeden, OHAL kapsamında kabul edilen kanunlar uyarınca kamu gorevinden cıkarılmaları veya rutbelerinin alınması nedeniyle pasaportları iptal edilenler, OHAL Kapsamında Alınan Tedbirlere İlişkin KHK'nin Değiştirilerek Kabul Edilmesine Dair Kanun'un 5. maddesi ve 375 sayılı KHK'nin gecici 35. maddesi uyarınca pasaportları iptal edilenler, mahkemelerce yurt dışına cıkmaları yasaklananlar haric olmak uzere pasaportları iptal edilenler ile haklarında pasaport verilmemesine yonelik idari işlem tesis edilmiş olanlar yararlanacak.
Ancak haklarında aynı nedenlerden dolayı devam eden herhangi bir idari, adli soruşturma, kovuşturma bulunmaması, kovuşturmaya yer olmadığına, beraatine, ceza verilmesine yer olmadığına, davanın reddine veya duşmesine karar verilmesi, mahkumiyet kararında cezasının tumuyle infaz edilmesi veya ertelenmesi, hukmun acıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmesi şartları aranacak.
- Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı
Avukatlık staj ve noterlik staj başvurularında, Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı'nda başarılı olma şartları aranacak.
İlgili kanunlarda belirtilen şartlara ek olarak; hakim adaylığı sınavına girmek ve avukatlık veya noterlik stajına başlamak icin, Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı'nda veya İdari Yargı On Sınavı'nda başarılı olmak şartı gerekecek.
Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı'na, hukuk fakultesi mezunları, yabancı bir hukuk fakultesini bitirip denklik belgesi alanlar girebilecek. Sınav yılda en az bir defa yapılacak.
İdari Yargı On Sınavı'na, hukuk bilgisine programlarında yeterince yer veren siyasal bilgiler, idari bilimler, iktisat ve maliye alanlarında en az 4 yıllık yuksekoğrenim yapmış veya bunlara denkliği kabul edilmiş yabancı oğretim kurumlarından mezun olanlar girebilecek. Sınav, 2 yılda en az bir defa olacak şekilde diğer sınav gibi Adalet Bakanlığı ile imzalanacak protokole gore Olcme, Secme ve Yerleştirme Merkezince yapılacak.
Sınavlar test şeklinde olacak, en az 100 soru yoneltilecek ve 100 puan uzerinden en az 70 puan alanlar başarılı sayılacak.
- 3 ay icinde karara bağlanacak
Aynı veya farklı bolge idare mahkemesi dairelerince benzer olaylarda verilen kesin nitelikteki kararlar arasındaki aykırılık veya uyuşmazlığın giderilmesine ilişkin gerekceli istemler, uyuşmazlığın konusuna gore Danıştay İdari veya Vergi Dava Daireleri kurullarınca 3 ay icinde karara bağlanacak. Aykırılık veya uyuşmazlığın giderilmesine ilişkin olarak verilen kararlar kesin nitelikte olacak.
Kanunla hukuk yargılamasında uygulanan ses ve goruntu nakledilmesi yoluyla duruşma yapılmasına dair hukumler, idari yargıda da uygulanacak.
- Aday sayısının yuzde 20'sini gecemeyecek
İdari yargı hakim adaylığına hukuk fakultesi mezunu olmayanlar arasından yapılacak atamalarda, alan ve sayı sınırlaması getiriliyor. Siyasal bilgiler, idari bilimler, iktisat ve maliye alanlarından mezun olanlar, hakim adaylığına atanabilecek. Ancak bu kişilerden atananların sayısı, her donemde atanacak toplam aday sayısının yuzde 20'sini gecemeyecek.
Hukuk fakultesi mezunlarının Adli veya İdari Yargı Hakim Adaylığı Yazılı Yarışma Sınavı'na girebilmeleri icin Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı'nda; hukuk fakultesi mezunu olmayanların İdari Yargı Hakim Adaylığı Yazılı Yarışma Sınavı'na girebilmeleri icin İdari Yargı On Sınavı'nda başarılı olmaları gerekecek.
Adli yargı hakim adaylığı yazılı yarışma sınavı alan bilgisi konuları arasında iş hukuku da yer alacak.
- Mulakat Kurulu 7 uyeden oluşacak
Mulakat Kurulunun uye sayısı 5'ten 7'ye cıkarılacak, Hakimler ve Savcılar Kurulu Genel Sekreteri ile Turkiye Adalet Akademisi Danışma Kurulundan bir uye de kurulda bulunacak.
Turkiye Adalet Akademisi Danışma Kurulunda; Yargıtay veya Danıştay mensubunun birden fazla olması halinde bu kişiler arasından, Yargıtay veya Danıştay mensubu bulunmaması halinde kurulda gorev yapan hakim ve savcılar arasından her sınav icin Danışma Kurulunca, uye tam sayısının salt coğunluğunun gizli oyuyla, sınavın turune gore bir asıl uye Mulakat Kuruluna secilecek.
Kanun, Turkiye Adalet Akademisinde ders verenlere odenecek ders ucretlerini de duzenliyor. Akademiye oğretim elemanı olarak atanan veya gorevlendirilen hakim ve savcılar ile Yuksekoğretim Kanunu hukumlerine gore akademide gorevlendirilen oğretim elemanlarına haftalık 10 ders saatini aşan kısım icin ders ucreti odenecek.
Akademide ders vermekle gorevlendirilen Yargıtay ve Danıştay uyeleri, hakim, savcılar, avukatlar, noterler ve alanında uzman kişiler, verdikleri her ders icin ders ucreti alacak.
Akademide ders verenlerden universite oğretim elemanı olmayanlar bakımından birinci derecede olanlar icin profesorlere, ikinci derecede olanlar icin docentlere, uc veya daha aşağı derecede olanlar ile kamu gorevlisi olmayanlar icin oğretim gorevlilerine, Yuksekoğretim Personel Kanunu'na gore odenen kadar ders ucreti odenecek.
Universite oğretim elemanlarının akademide ders vermesini sağlamak amacıyla bu kişilere Yuksekoğretim Personel Kanunu'na gore odenenin bir kat fazlası ders ucreti odenmesi de ongoruluyor.
Terorle Mucadele Kanunu'na yapılan eklemeyle, haber verme sınırlarını aşmayan veya eleştiri amacıyla yapılan duşunce acıklamaları suc oluşturmayacak.
Kanunla, uzmanların aile mahkemesi bunyesine atanmaları usulunden vazgeciliyor, adliyelerde kurulacak mudurlukler bunyesine alınıyor. Aile mahkemelerinde, Adalet Bakanlığınca adliyelerde gorevlendirilen psikolog, pedagog ve sosyal calışmacılardan yararlanılacak.
(Surecek)
Kaynak: AA