GENEL BİLGİLER
Yuzolcumu: 14.132 km²
Nufus: 582.839 (1990 Gecici)
İl Trafik No: 66
Yozgat, İc Anadolu ve Karadeniz Bolgesi arasında geciş noktası oluşturmaktadır. Anadolu'nun en eski yerleşim yerlerinden biri olan Yozgat, Anadolu Halk Edebiyatının zengin urunlerini barındırmaktadır.
İLCELER
Yozgat ilinin ilceleri; Akdağmadeni, Aydıncık, Boğazlıyan, Candır, Cayıralan, Cekerek, Kadışehri, Saraykent, Sarıkaya, Sorgun, Şefaatli, Yenifakılı ve Yerkoy'dur.
Akdağmadeni: Yozgat'ın doğusunda yer alır. Akdağmadeni ve koylerinde yer alan tarihi eserler arasında 13. yuzyılın ilk yarısında yaptırılan Behramşah Kalesi, 15. yuzyıla tarihlenen Ali Celebi Turbesi ve Mahmut Celebi Turbesi ile kesme taştan yapılan bir kilise vardır.
Cayıralan: Yozgat'ın guneydoğusunda yer alır. Cayıralan'da yer alan tarihi eserler arasında, 1855'e tarihlenen Cerkez Bey Turbesi ve hemen yanında bulunan, 1152 yılında yaptırıldığı tespit edilen Kubbeli Cami ile Cokradan Koyu Cami vardır.
Sarıkaya: Sarıkaya ilcesi Yozgat'ın guneydoğusunda yer alır. Şifalı kaplıcaları ile tanınan bu ilcede Roma sitili yapılara, buyuk taşlarla orulu duvar kalıntılarına sık sık rastlanmaktadır.
Saraykent: Saraykent ilcesi Yozgat'ın doğusunda yer almaktadır. İlce merkezine 1 km. mesafede bulunan sıcak su kaplıcası şifa arayanlara hizmet vermektedir. İlcede cok sayıda mağara bulunmaktadır. Bu mağaraların Bizans donemine ait olduğu belirtilmektedir. Ayrıca, 1221 yılında Valide Sultan Mahperi Hatun tarafından yaptırılan, Cincinli Sultan Hanı ilce merkezinin 16 km. kuzeyinde yer almaktadır.
Sorgun: Sorgun Yozgat'ın doğusunda bulunmaktadır. İlce sıcak su kaynakları bakımından zengindir. Ayrıca, Sorgun'da Salih Paşa tarafından 1813 tarihinde yaptırılan Salih Paşa Camii bulunmaktadır.
Yerkoy: Yerkoy ilcesi Yozgat'ın batısında yer alır. Saray Koyunde bulunan Saray Koyu Capanoğlu Camii 1765' de Kapucubaşı Capanoğlu Ahmet Paşa tarafından yaptırılmıştır.
NASIL GİDİLİR
İlin karayolu ve demiryolu ulaşımı mevcuttur. En yakın havalimanı 220 km mesafedeki Ankara ve Kayseri Havalimanlarıdır.
Karayolu: İlin karayolu ile diğer illere bağlantısı vardır. Kent merkezinde yer alan terminale ulaşım, şehir ici minibusleriyle sağlanmaktadır.
Otogar Tel: (+90-354) 2125808
Demiryolu: Ankara-Kayseri ve Doğu Anadolu bolgesine bağlantıyı sağlayan demiryolu Yozgat'tan gecmektedir. Yerkoy, Şefaatli ve Yeni Fakılı İlcelerinde Tren istasyonu bulunmaktadır. Gar istasyonları İlce merkezlerindedir.
Yerkoy Gar İstasyonu , Tel: (+90-354) 516 26 64
Şefaatli İstasyonu, Tel: (+90-354) 564 11 72
Yenifakılı İstasyonu, Tel
+90-354) 612 10 18
GEZİLECEK YERLER
Muzeler ve Orenyerleri
Karslıoğlu Konağı
(Arkeoloji Muzesi) 1883 yılında inşa edilen konak, 1925 yılında Vali Konağı olarak kullanılmaya başlanmıştır. 1936 yılından itibaren bina, konut olarak kullanılmıştır. Dikdortgene yakın kare planlı ve iki katlı olan binanın taban ve tavanı ahşap olup, kesme taş duvarlar, ahşap karkas taşıyıcı sistem arasına taş dolgu ile orulmuş, bağdadi sıvalıdır. Kapı, yukluk ve tavanlarda yorenin en guzel oyma işciliği vardır. 1979 yılında Kultur Bakanlığı tarafından kamulaştırılan binanın restore edilerek Arkeoloji Muzesi olarak kullanılması duşunulmektedir. Yorede yapılan kazılar sonucu cıkarılan eserlerin bir kısmı sergilenmektedir. Şu an muze olarak kullanılmamaktadır.
Etnografya Muzesi
(Nizamoğlu Evi) 1871 yılında yapılan bina, batı-guney ve kuzey yonlerden eski buyuk bahcenin kalıntısı olan kucuk bir bahceyle cevrilmiştir. Doğu yuzu sokağa bakmaktadır. İki katının da duvarları ağac iskeleti aralarına dolgu olarak tuğla orgulu ve sıva kaplıdır. Taban ve duvar ahşaptır. Zemin katındaki mekanlar depo, mutfak ve hizmet odalarıdır. Ust kat kuzey-guney doğrultusunda kareye yakın dikdortgen bicimli bir sofa, onun iki yanına simetrik yerleştirilen odalardan oluşmaktadır. Yoreye ozgu etnoğrafik eserlerin sergilendiği muzede 990'nı teşhirde olmak uzere 4000 eser bulunmaktadır.
Muze Tel: (+90-354) 212 27 73-212 14 94
Ziyaret Saatleri: 08.30-17.30
Ziyarete acık gunler: Pazartesi gunu haric
Kerkenez Harabeleri (Keykavus Kalesi)
Hattuşaş dan sonra Hititlerin en buyuk kentidir. Sorgun ilcesi Şahmuratlı koyu sınırları icerisinde bulunan Kerkenez Harabeleri Şahmuratlı koyune 5 km. mesafededir. Harabeler cok geniş bir alanı kaplamaktadır. Harabeleri cepecevre saran sur kalıntıları yerinde durmaktadır. Hafif eğimli arazi uzerinde tam orta yerde Suluklu Gol (Buyuk Gol) olarak anılan yerde yaklaşık capı 20 m. olan su birikintileri bulunmaktadır. Buna benzer Kızlar ve Atlar golleri de bulunmaktadır. Araziyi saran sur kalıntıları batıda yaklaşık 4m. lik bir boşluk bırakmaktadır ki burasının sur kapısı olabileceği tahmin edilmektedir. Harabeleri tamamen gun ışığına cıkarma calışmaları devam etmektedir.
Buyuknefes (Tavium)
Galatların bir kolu olan Trokmiler tarafından kurulup, başkent olarak kullanılan Buyuknefes Yozgat-Haydarbeyli yolu uzerindedir. Aslan heykeli sutunlar, sert taşlar uzerine işlenen yuzuk taşları, yontulmuş taş uzerinde kuş figurleri, yol kalıntıları, mezarlıklar, havuzlar, Gundoğdu yakınında bir yer altı şehrinin varlığına hukmettiren geniş meydan ve yollar bu koyun tarihi zenginliğinin buyuk işaretleridir.
Ceşka Yeraltı Şehri
Merkez İlceye 3 km. mesafede ve kuzeydoğusunda yuksekce bir tepeye kurulmuş yer altı şehrinin uc ayrı girişi vardır. Guney kısmında iki kat halinde halinde uc odalı bir mekan vardır. Bu mekanın batı kısmındaki odanın ustunde bacası vardır. Kuzeydeki odanın tabanında kısmen dolmuş iki ayrı beşik kemerli galeri girişi vardır. Yıkıntılar arasında ve alt eteklerde monokrom perdaleli ve perdalesiz Roma,Bizans Seramik parcaları mevcuttur.
Alişar Hoyuğu
Yozgat�ın 45 km. guneydoğusunda,Yozgat-Sarıkaya İlcesi anayolu uzerinde bulunan hoyuk 520 m. uzunluğunda,950 m. genişliğinde bir ust goruntu vermektedir. Alişar�ın yerleşimi kalkolitik denilen ve ana toprak uzerinde kurulan bir koy kulturudur. Yapılan kazılarda kuplere, taş ve ağac sandıklara gomulmuş iskeletler, canak comlek, suslu muhurler, iyi işlenmiş taş ve kemikler,insan ve hayvan figurleri bulunmuştur.
Kaleler ve Kuleler
Behramşah Kalesi
Calışkan koyunun kuzeyinde bulunan yuksek bir kaledir. Gıyaseddin Keykavus emirlerinden Necmeddin Behram Şahı Candar�a ait olan kale, 13. Yuzyılın ilk yarısında yapılmıştır. Kalenin bircok kısmı yıkık ve harap,batı ve guney duvarları ayaktadır. Yuksek kale duvarları,moloz taş uzerine kesme taş kaplıdır. İcte tuğla gibi caprazlama dizilerle sıralanarak zigzaz duvar dolgusunu oluşturmuştur.
Saat Kulesi
1908 yılında Şakir usta tarafından yapılmıştır. Şehrin orta yerinde kurulmuş, kare pirizma şeklinde uzun bir kuledir. Enine silmelerle altı kata bolunen kulenin ust kısmı şerefe gibi bir terasla cevrilidir. En ust kısımda can şeklinde bir kulah vardır. Saat canı 250 kg. ağırlığında olup, her yarım ve tam saatte isabetli olarak vurur. Kuleye cıkış kuzeyden, yuvarlak kemerli kapıdan olur. Şerefeli kısmın altında uc kat aşağı doğru her katta kucuk yuvarlak kemerli bir pencere bulunur.
Camiler
Capanoğlu Camii
1779 yılında Mustafa Bey tarafından yaptırılmıştır. Yapı kubbeyle ortulu 3 bolmeli son cemaat yeri ile tek kubbeli ana mekandan oluşmaktadır. 1794 yılında Suleyman bey bunun onune benzer planda ikinci bir mekan ekletmiştir. Daha sonra en dışa kucuk bir giriş revağı eklenmiştir. Arka arkaya dizilmiş bu yapılar yakın zamana değin Gec Donem Osmanlı resim sanatının ozgun ornekleriyle bezenliydi. Ancak yapılan onarımlarla resimleri coğu yok olmuş yada değişmiştir. Ana mekanda mahvildekiler dışında buyuk olcude ozgunluğunu yitirmiş, mahvilin ikinci katında yan kubbelerde yeşil, al, mavi ve sarının kullanıldığı ceşitli cicek, yaprak ve meyve resimleri yer alır.
Başcavuş Camii
1800-1801 yıllarında Capanoğlu Suleyman Bey�in Başcavuşu Halil Ağa tarafından yaptırılmıştır. Caminin ic mekanı kare planlıdır. Kırma catılı, taş ve tuğla karışımı kargir bir yapı olan caminin kuzeybatısına yapışık yuvarlak govdeli minaresi ile buyuk bir avlusu vardır. Batı tarafı hazire olarak kullanılmıştır. Caminin mihrabı tezniyatsız olup mihrabın uzerinde aynı seviyede devam eden ağactan oyma stilize dal ve cicek motifleri yer alır. Guney cephede ve tavana yakın yerlerde sivri nal kemerli alcı işleri ve renkli camlarla bezeli pencereler mevcuttur. Tavan orneği cok nadir gorulen cıkmalı rozet,stilize edilmiş nebatad ve kafes motiflerinden oluşan gobek motifleri,ahşap oymadan ibaret bir suslemeyle bezelidir. Duvarlar gul ve diğer cicek motifleriyle susludur.
Kayyumzade (Demirci Ali Efendi) Camii
1804 yılında Cevheri Ali Efendi tarafından yaptırıldığı yazıtından anlaşılmaktadır. Kırma catılı son cemaat yeri olan haremin birleştiği kuzeydoğu koşesinde,cokgen minaresi olan,geniş avlu icinde kurulmuş olan yapıya kuzeydeki tek kapıdan girilir. Avlunun doğu ic duvarında iki ağac direk uzerine oturan ufak bir revaklı kısmı vardır. Bu bolumun guneyine bir medrese yapılmış ve uzun sure bu amacla kullanılmıştır. Caminin mahvil galerisinde ahşap oyma bitkisel ve geometrik motifler,kemerlerde ise Barok tarzda kalem işleri vardır. Kare bicimli tavan gobeği geometrik motiflerle bezelidir.
Cevheri (Cevahir) Ali Efendi Camii
Yazıtına gore 1788 yılında Capanoğulları doneminde Cevahir (Cevheri) Ali Efendi tarafından Hacı Mehmet Ağa adına yaptırılmıştır. Cami kareye yakın dikdortgen bir plan uzerine kurulmuş,duz ahşap tavanlıdır. Yapıyı cevreleyen sarı kesme taştan yapılmış avlu duvarı vardır. Caminin kuzeydoğusunda yapışık,kare kaide uzerine oturan,armudi iri topuklu,cokgen govdeli,beyaz kesme taştan yapılmış minaresi,kemerli profillerle genişleyen şerefe ve kurşun kaplamalı kulahı ilgi cekicidir. Mahfilin orta kısmı balkon gibi guneye doğru cıkıntı yapar. Revaklı bolumun icinde bir lahit yer alır.
Kubbeli Cami
Cayıralan İlcesinde, Cerkezbey turbesinin yanındadır. Caminin orijinal kitabesi bulunmamasına karşın,son cemaat yerinde hareme giriş kapısı uzerinde 1152 yılında yapıldığı yazılıdır.
Salih Paşa Camii
Sorgun ilcesindeki caminin yazıtından Salih Paşa tarafından 1813 tarihinde yapıldığı anlaşılmaktadır. 1955 yılında batı duvarı sabit kalmak suretiyle orijinal planı pek bozulmadan tamamen yenilenmiştir.
Saray Koyu Capanoğlu Camii
Yerkoy İlcesi, Saray Koyundeki camii 1765 de Kapucubaşı Capanoğlu Ahmet Paşa tarafından yaptırılmıştır. 1957 te tek şerefeli minaresi ilave edilmiştir. Kırma catılı koşe duvarları ve pencere kenarları kesme taş,diğer kısımları moloztaş bir yapıdır. Yapı icinde ahşap ve kalem işi olmak uzere iki turlu suslemeye karşılaşılmaktadır. Ahşap susleme kiriş uclarından ve minber korkulukları kafes işciliği ile yapılmıştır.
Turbeler
Yozgat ve cevresinde yeralan Turbeler Candır Şahsultan Hatun Turbesi (Kumbeti), Cayıralan Cerkezbey Turbesi, Osman Paşa Turbesi ve Gorpeli ilin onemli turbeleridir.
Kopruler
Yozgat' taki kopruler; Taşkopru, Karabıyık Koprusu ve Kesik Kopru' dur.
Karabıyık Koprusu
Yozgat-Şefaatli yolunun 38. Km.sinde Kanak Suyu uzerinde kurulmuştur. Yavuz Sultan Selim tarafından Mısır seferine giderken (1516) yaptırılmıştır. Ayaklar uzerinde oturan uc sivri kemerli,iki alcak mahmuzlu,60 cm. yuksekliğinde korkuluk duvarı ile uclarda ve ortada baba taşları olan,beyaz kesme taştan yapılmış bir koprudur. 54 m. boyunda 4.5 m. eninde olan koprunun ortasına doğru bir harpuşluk fark edilir.
Korunan Alanlar
Yozgat - Yozgat Camlığı Milli Parkı
Yeri: Yozgat ili
Ulaşım: İc Anadolu bolgesinde,Yozgat ilinin guneyinde uzanan tepeler uzerinde yer alan Milli Park,Yozgat'a 5 km. uzaklıktadır.
Ozelliği: 264 Ha.lık alanı kaplayan Milli Park, İc Anadolu'da insan etkisi ile meydana gelen (antropojen) step icerisinde yer alan sayılı orman adalarından biridir. Ortalama yukseltisi 1350 m. olan sahadaki arazinin morfolojik ozelliklerini tepeler, sırtta ve vadilerde parcalanmış dalgalı duzlukler meydana getirmektedir.
Tabiatın; iklim, toprak-su dengesinin değişmesi ile ortaya cıkan kısıtlamalara,tabii kaynakların bugun tukeneceğini unutmuş gorunen insanların yanlış ,aşırı arazi kullanımlarının eklenmesi Milli Park ve cevresinde geniş alanları kaplayan ormanlardan yoksun bozkır peyzajlarını meydana getirmiştir. Eski cağların bakir ormanlarından gunumuze bu karacam konusu ulaşabilmiştir.
Karacam, meşe ve ardıc ağac toplulukları Milli Park bitki ortusunu meydana getirmektedir. Bu orman parcasının tabiat bolgesi ozelliği yanında rekreasyon ihtiyacını karşılaması bakımından buyuk onemi bulunmaktadır.
Gorulebilecek Yerler: Milli Parkın 40 km. kuzeyindeki Hititlerin başşehri Boğazkoy, Alacahoyuk, Sarıkaya Kaplıcaları yakın cevresindeki diğer onemli turizm merkezleri olarak gorulmeye değer yerlerdir.
Mevcut Hizmetler ve Konaklama: Milli Parkta gunubirlik piknik yapılabilir. Cadır ve karavanla konaklama yapılabilir.
Mağaralar
Saraykent İlcesi Divanlı Koyunde bulunan mağaralar ceşitli bolmelerden oluşmaktadır. Mağaralar kayalara oyulduğu gibi, taştan oyma merdivenlerle inilen mağaralar da vardır. Bu mağaraların Bizans donemine ait olduğu belirtilmektedir.
Kaplıcalar
Sarıkaya Kaplıcası
Sarıkaya ilce merkezinde bulunan sıcak su kaynağı iki ayrı noktadan yuzeye cıkmakta olup , 48 0C sıcaklığa ve 28 lt./sn. debiye sahiptir. Bu sıcak sudan, Bizans ve Selcuklu donemlerinde de kaplıca tedavisi maksadıyla istifade edildiği bilinmektedir.
Boğazlıyan Bahariye (Cavlak) Kaplıcası
Boğazlıyan ilcesine 4,5 km. uzaklıktaki Bahariye koyu yakınlarında yer alan Cavlak mevkiinden cıkan su 32 0C sıcaklığa sahip olup iki ayrı kuyudan 320 lt./sn. debi ile cıkmaktadır. Kuyuların bulunduğu duzlukte bu suların oluşturduğu kucuk bir golet bulunmaktadır. Golette suyun sıcaklığı 28 0C civarındadır. Mevcut raporlardan bu suyun romatizmal hastalıklar, kırık cıkık sekelleri ve kadın hastalıkları icin kaplıca tedavisinde kullanılabileceği anlaşılmaktadır.
Sorgun Kaplıcası
Sorgun ilcesine 2 km. mesafede, Yozgat-Sivas karayolu uzerindedir. İl Ozel İdare Mudurluğu�nce yaptırılan kaplıca ve motel faaliyettedir. Diğer sıcak su alanlarının kapladığı sıcak alana gore daha geniş bir sıcak alana sahip olan Sorgun sıcak su alanı ilcenin yerleşim alanının doğu sınırlarından başlayıp Yeniceltek acık komur işletmesine kadar devam etmektedir. Bu suyun sıcaklığı 50-61 0C arasında değişmektedir. Fiziksel ve kimyasal analizler sonucunda sulfatlı, sodyumklorurlu, hipertermal-hipertonik sular sınıfına girdiği tespit edilen bu sıcak su radyoaktif maddeler, magnezyum, kalsiyum ve bor ihtiva etmektedir. Halen kaplıca tedavisinde kullanılan bu suyun ağrılara, kronik iltihaplı hastalıklara, spazm benzeri hastalıklara, kırık cıkık sekellerine yararlı olduğu ve taşıdığı yuksek orandaki radonun etkisiyle radyoterapik etkisinin bulunduğu bilinmektedir.
Yerkoy Kaplıcası
Yerkoy ilcesinde Ankara-Yozgat karayolunun 7. km�sinde olup, Yozgat iline uzaklığı 47 km�dir. Yapılan kimyasal ve fiziksel analizler sonucu klorurlu sulfatlı sular grubundan olduğu tespit edilen bu suyun bilinen en belirgin ozelliği cilt hastalıkları ile romatizmal hastalıkları iyileştirici etkisinin olmasıdır. Ayrıca nefrit, nevralji, kırık cıkık sekelleri, kadın hastalıkları ve kronik romatizmal hastalıklara karşı kaplıca tedavisine uygun olduğu belirlenmiştir.
Saraykent Kaplıcası
Yozgat-Sivas karayolu uzerinde, Yozgat'a 70 km. mesafedeki Saraykent ilcesindedir. Kaplıca suyu sodyumklorurlu, sodyumbikarbonatlı ve kalsiyumsulfatlı sular grubundandır. Suyun incelenmesi sonucu romatizmal hastalıklarda, kırık cıkık sekellerinde, kadın hastalıklarında, nevrit ve polinevritlerde kullanılmasının faydalı olacağı tespit edilmiştir. Sıcaklığı 74 santigrat derecedir.
Yaylalar ve Ormanlar
Bozok Yaylası
Yozgat İli topraklarının bulunduğu bolge Bozok Yaylası olarak adlandırılır. Kızılırmak yayı icerisinde kalan yayla,delice ırmağı ve Corum suyuna karışan vadilerle yarılmış hafif dalgalı duzlukler meydana getirirler. Bu yayla doğuda Akdağlara dayanır, kuzeydoğuda Deveci dağının batıya doğru ilerleyen kolları duzlukler arasında kaybolur. Bozok yaylasının yukseltisi 1200-1400 m. arasındadır.
Hisarbeyli (Yoğurt Yurdu) Yaylası
Akdağ ormanları icerisindedir. Hasbek-Hisarbeyli-Akdağmadeni yolu icerisinden gecmektedir. İki tepe arasından buyukce bir dere akar. Tepenin bir yanı camlarla diğer yanı kucuk bitki ortuleriyle kaplıdır. Hasbek ve Hisarbeylilerin yaz aylarında cıktıkları yayla konumundadır. Soğuk su kaynakları cok fazladır. Hafta sonlarında Kayseri ve cevre halkının piknik alanıdır. Yoğurduyla unludur.
Cehirlik
Yozgat-Boğazkale (Hattuşaş) yolu uzerindedir. Yozgat�a 2 km. uzaklıktadır. Gelin Kayası ve Yabani Laleleriyle unludur. İlkbaharda acmaya başlayan laleler yaz boyunca Cehriliğe ayrı bir guzellik katmaktadır. Halk arasında Laleler Ulkesi olarak bilinen Hollanda�ya lale tohumlarının (soğanlarının) buradan goturulduğu soylenmektedir.
Kadıpınarı
Akdağ ormanları icerisinde cok geniş bir alana yayılan cam, meşe ve ceşitli ağac turleri, temiz soğuk suları ve ceşitli av hayvanları bulunan bir bolgedir. Akdağmadeni İlcesinin kuzeybatısında ilceye 2 km. mesafededir. Milli Parklar Genel Mudurluğu�nce orman ici dinlenme tesisi programına alınmış,cevre duzenlemesi, otantik yapıda kır gazinosu,dinlenme evleri,yağmur barınağı ocaklar ve vc gibi tesisler yapılmıştır.Bolgede geyik uretme ciftliği bulunmaktadır.
Şebekpınarı Piknik Alanı
Aydıncık-Eymir yolu uzerinde yer alan Şebek Pınarı piknik alanı Aydıncık İlcesinin 1 km. guneyinde yer almaktadır. Daşlı dağlar olarak bilinen dağların Aydıncık�a bakan 1700 m. yukseklikteki Gezbel Tepesinde yer almaktadır. Denizden yuksekliği 1500 m.dir. Yıllardan beri piknik alanı olarak kullanılan Şebekpınarı ve cevresi Milli Parklar Genel Mudurluğunce Şebek Ormanici Dinlenme Yeri olarak cevre duzenlemesi yapılmıştır. arınağı, wc gibi tesisler yapılmıştır.
Akdağmadeni Ormanları
Cok geniş bir alana yayılan,icerisinde cam,meşe ve değişik ağac turleri temiz soğuk suları,ceşitli av hayvanlarıyla unlu bir bolgedir. Bu bolge bahar aylarından başlayarak buyuk bir hareketlilik gosterir. Bolge insanlarının yaylalarına gidişi yaz ve bahar aylarını yaylalarında gecirerek havaların soğumasıyla yaylalardan gocleri bu yoreye ayrı bir guzellik katmaktadır. Sıcak havalarda cevreden gelen insanlar soğuksu pınarlarının başında eğlenerek vakit gecirirler.
Cayıralan Ormanları
İlin guneydoğusunda yer alan Cayıralan İlcesi dolaylarında karacam,ladin,meşe ve kavak ağaclarından oluşan gur ormanlar vardır. İcme suyu ve otopark mevcuttur. Orman icerisine ceşitli yollar girmekte olup olup,dinlenme yeri olarak su ve havasıyla aranılan bir bolgedir.
Sportif Aktiviteler
Doğa Yuruyuşleri
Aydıncık İlcesi Kazankaya Vadisi rafting, trekking ve doğa yuruyuşu alanı olarak, Yahyasaray Barajı Golu, Gelingullu Barajı Golu su sporları ve olta balıkcılığı amacıyla kullanılacak alanlardandır.
Avcılık
Camlık Milli Parkında bulunan domuz ve il genelinde yaşayan guzel keklik, toy, bıldırcın, tilki gibi hayvanları av sezonu boyunca avlanabilir.
COĞRAFYA
İc Anadolu ve Karadeniz Bolgeleri arasında bir geciş alanı oluşturan Yozgat &topraklarında zengin bir yaban hayatı vardır. Ozellikle Merkez İlce, Akdağmadeni, Karanlık Dere, Cekerek ve Cayıralan yoreleri kanatlı ve kanatsız av hayvanları bakımından oldukca zengindir.
Yozgat' da İc Anadolu'nun karasal iklimi egemendir. İl alanının onemli bir bolumunu kaplayan Bozok platosu, guney ve kuzey Anadolu taş sistemleriyle deniz etkilerine kapatılmıştır. Bu nedenle yazla kış ve geceyle gunduz arasında ısı farkları yuksektir. Bu sert iklim koşulları Yeşilırmak havzasına giren Cekerek Vadisinde biraz yumuşamaktadır. Bu kesimlerde az da olsa Karadeniz iklimi etkileri gorulur.
TARİHCE
Anadolu'nun en eski yerleşim yerlerindendir. Yozgat�ta sırası ile M.O.1650-1460 Eski Hitit Krallığı donemi,M.O. 1460-1170 Hitit İmparatorluğu donemi, M.O. 1170-676 Frigler Donemi, M.O.676-600 Kimmerler Donemi, M.O. 600-546 Lidyalılar donemi, M.O. 546-334 Kimmerler donemi, M.O.334-285 İskender ve Diadoglar donemi, M.O. 285-85 Galatlar donemi, M.O. 85-M.S. 395 Roma İmparatorluğu donemi, M.S. 395-1075 Bizanslılar donemi, M.S. 1075-1318 Anadolu Selcukluları donemi,M.S. 1318-1398 Beylikler donemi, M.S. 1408-1923 Osmanlı İmparatorluğu donemi yaşanmıştır.
NE YENİR
Yore beslenmesi buyuk olcude buğday urunlerine, unlu yiyeceklere dayanmaktadır. Bulgur, yarma ve duğurcuk hemen hemen her turlu yemeklerde ve corbalarda kullanılır. En onemli yemekleri, Arabaşı, Madımak, Testi Kebabı ve Yozgat Tandır Kebabıdır.
Yozgat'dan Yemek Tarifleri
ARABAŞI
Malzemesi :
Hamur İcin : Bir olcu Un
6 Olcu Su
Tuz
Corba İcin: Tavuk veya Hindi
Bir Kaşık Yağ
Bir Kaşık Salca,
Tuz,karabiber,Kırmızı Biber,
Bir Miktar Un
Yapılışı:
Altı olcek su bir kapta kaynamaya bırakılır. Ote yandan bir olcek un yeteri kadar su ile karıştırılarak bulamac haline getirilir. Bu karışım kaynamakta olan suya boşaltılarak bir sure oklava ile karıştırılır. Bir iki taşım kaynayıp kıvama geldikten sonra ateşten indirilip, sulanmış tepsiye dokulerek eşit miktarda dağılması sağlanır. Soğumaya bırakılır.
Diğer taraftan altı kaşık un bir kaşık yağ ile birlikte hafif ateşte pembeleşinceye kadar kavrulur. Soğuk su ilave edilerek bir tencerede kaynamakta olan tavuk suyunun icine boşaltılıp yeteri kadar tuz ilave edilip 15 dakika kaynatılır. Tavuğun goğus etleri kucuk parcalara ayrılıp corbanın icerisine atılır.
Soğumaya bırakılan hamur ıslak bir bıcakla baklava dilimleri şeklinde kesilir. Tepsinin ortası corba kasesi sığacak şekilde acılır,acılan yere corba kasesi yerleştirilir,kesilen hamurlar kaşık uzerine yerleştirilerek ciğnenmeden yutulur.
MADIMAK
Malzemesi:
1.5 kg. Madımak:
Bir kase yoğurt:
150 gr. Pastırma:
Bir-iki diş sarımsak:
Tuz,biber,yağ,salca:
Yapılışı:
1.5 kg. madımak temizlendikten sonra satırla kıyılarak iyice kucultulur. Bir tencereye yağ,salca,pastırma konularak kavrulur. Kıyılan madımak uzerine ilave edilir. 15 dakika pişirildikten sonra servis yapılır. Sarmısaklanmış yoğurt isteğe gore sos olarak kullanılır.
TESTİ KEBABI
Malzemesi:
1 adet Testi
3 kğ. Kuşbaşı et
1 kg. Domates
300 gr. Sarımsak
200 gr. Sivri biber
200 gr. Tereyağı
Karabiber,tuz
Yapılışı:
Doğranmış domates,sivri biber ve sarımsak kuşbaşı ete katılarak ezmeden iyice karıştırılır. Yeterince tuz ilave edilir.
Testi ici iyice yıkandıktan sonra karıştırılan malzeme testinin icerisine doldurulur. En uste tereyağı konulur. Testinin ağzı hamur ile kapatılır ve ortası hafif acılır. Genellikle acık havada odun veya meşe komuru yakılmış bir ateşte pişirilir. İki saate yakın bir zamanda pişen yemeği ilk defa yapanlara meşe komuruyle yapmaları tavsiye edilir. Yemek piştikten sonra testi kırılarak yemek testinin icinden servis yapılır.
LİNKLER
Yozgat Valiliği http://www.yozgat.gov.tr
YAPMADAN DONME
Camlık Milli Parkını gormeden,
Testi Kebabı, Tandır Kebabı yemeden,
Arabaşı icmeden,
Seyahati 10-15 Haziran tarihlerine denk getirip Surmeli Festivalini izlemeden,
...Donmeyin.
Yuzolcumu: 14.132 km²
Nufus: 582.839 (1990 Gecici)
İl Trafik No: 66
Yozgat, İc Anadolu ve Karadeniz Bolgesi arasında geciş noktası oluşturmaktadır. Anadolu'nun en eski yerleşim yerlerinden biri olan Yozgat, Anadolu Halk Edebiyatının zengin urunlerini barındırmaktadır.
İLCELER
Yozgat ilinin ilceleri; Akdağmadeni, Aydıncık, Boğazlıyan, Candır, Cayıralan, Cekerek, Kadışehri, Saraykent, Sarıkaya, Sorgun, Şefaatli, Yenifakılı ve Yerkoy'dur.
Akdağmadeni: Yozgat'ın doğusunda yer alır. Akdağmadeni ve koylerinde yer alan tarihi eserler arasında 13. yuzyılın ilk yarısında yaptırılan Behramşah Kalesi, 15. yuzyıla tarihlenen Ali Celebi Turbesi ve Mahmut Celebi Turbesi ile kesme taştan yapılan bir kilise vardır.
Cayıralan: Yozgat'ın guneydoğusunda yer alır. Cayıralan'da yer alan tarihi eserler arasında, 1855'e tarihlenen Cerkez Bey Turbesi ve hemen yanında bulunan, 1152 yılında yaptırıldığı tespit edilen Kubbeli Cami ile Cokradan Koyu Cami vardır.
Sarıkaya: Sarıkaya ilcesi Yozgat'ın guneydoğusunda yer alır. Şifalı kaplıcaları ile tanınan bu ilcede Roma sitili yapılara, buyuk taşlarla orulu duvar kalıntılarına sık sık rastlanmaktadır.
Saraykent: Saraykent ilcesi Yozgat'ın doğusunda yer almaktadır. İlce merkezine 1 km. mesafede bulunan sıcak su kaplıcası şifa arayanlara hizmet vermektedir. İlcede cok sayıda mağara bulunmaktadır. Bu mağaraların Bizans donemine ait olduğu belirtilmektedir. Ayrıca, 1221 yılında Valide Sultan Mahperi Hatun tarafından yaptırılan, Cincinli Sultan Hanı ilce merkezinin 16 km. kuzeyinde yer almaktadır.
Sorgun: Sorgun Yozgat'ın doğusunda bulunmaktadır. İlce sıcak su kaynakları bakımından zengindir. Ayrıca, Sorgun'da Salih Paşa tarafından 1813 tarihinde yaptırılan Salih Paşa Camii bulunmaktadır.
Yerkoy: Yerkoy ilcesi Yozgat'ın batısında yer alır. Saray Koyunde bulunan Saray Koyu Capanoğlu Camii 1765' de Kapucubaşı Capanoğlu Ahmet Paşa tarafından yaptırılmıştır.
NASIL GİDİLİR
İlin karayolu ve demiryolu ulaşımı mevcuttur. En yakın havalimanı 220 km mesafedeki Ankara ve Kayseri Havalimanlarıdır.
Karayolu: İlin karayolu ile diğer illere bağlantısı vardır. Kent merkezinde yer alan terminale ulaşım, şehir ici minibusleriyle sağlanmaktadır.
Otogar Tel: (+90-354) 2125808
Demiryolu: Ankara-Kayseri ve Doğu Anadolu bolgesine bağlantıyı sağlayan demiryolu Yozgat'tan gecmektedir. Yerkoy, Şefaatli ve Yeni Fakılı İlcelerinde Tren istasyonu bulunmaktadır. Gar istasyonları İlce merkezlerindedir.
Yerkoy Gar İstasyonu , Tel: (+90-354) 516 26 64
Şefaatli İstasyonu, Tel: (+90-354) 564 11 72
Yenifakılı İstasyonu, Tel
+90-354) 612 10 18 GEZİLECEK YERLER
Muzeler ve Orenyerleri
Karslıoğlu Konağı
(Arkeoloji Muzesi) 1883 yılında inşa edilen konak, 1925 yılında Vali Konağı olarak kullanılmaya başlanmıştır. 1936 yılından itibaren bina, konut olarak kullanılmıştır. Dikdortgene yakın kare planlı ve iki katlı olan binanın taban ve tavanı ahşap olup, kesme taş duvarlar, ahşap karkas taşıyıcı sistem arasına taş dolgu ile orulmuş, bağdadi sıvalıdır. Kapı, yukluk ve tavanlarda yorenin en guzel oyma işciliği vardır. 1979 yılında Kultur Bakanlığı tarafından kamulaştırılan binanın restore edilerek Arkeoloji Muzesi olarak kullanılması duşunulmektedir. Yorede yapılan kazılar sonucu cıkarılan eserlerin bir kısmı sergilenmektedir. Şu an muze olarak kullanılmamaktadır.
Etnografya Muzesi
(Nizamoğlu Evi) 1871 yılında yapılan bina, batı-guney ve kuzey yonlerden eski buyuk bahcenin kalıntısı olan kucuk bir bahceyle cevrilmiştir. Doğu yuzu sokağa bakmaktadır. İki katının da duvarları ağac iskeleti aralarına dolgu olarak tuğla orgulu ve sıva kaplıdır. Taban ve duvar ahşaptır. Zemin katındaki mekanlar depo, mutfak ve hizmet odalarıdır. Ust kat kuzey-guney doğrultusunda kareye yakın dikdortgen bicimli bir sofa, onun iki yanına simetrik yerleştirilen odalardan oluşmaktadır. Yoreye ozgu etnoğrafik eserlerin sergilendiği muzede 990'nı teşhirde olmak uzere 4000 eser bulunmaktadır.
Muze Tel: (+90-354) 212 27 73-212 14 94
Ziyaret Saatleri: 08.30-17.30
Ziyarete acık gunler: Pazartesi gunu haric
Kerkenez Harabeleri (Keykavus Kalesi)
Hattuşaş dan sonra Hititlerin en buyuk kentidir. Sorgun ilcesi Şahmuratlı koyu sınırları icerisinde bulunan Kerkenez Harabeleri Şahmuratlı koyune 5 km. mesafededir. Harabeler cok geniş bir alanı kaplamaktadır. Harabeleri cepecevre saran sur kalıntıları yerinde durmaktadır. Hafif eğimli arazi uzerinde tam orta yerde Suluklu Gol (Buyuk Gol) olarak anılan yerde yaklaşık capı 20 m. olan su birikintileri bulunmaktadır. Buna benzer Kızlar ve Atlar golleri de bulunmaktadır. Araziyi saran sur kalıntıları batıda yaklaşık 4m. lik bir boşluk bırakmaktadır ki burasının sur kapısı olabileceği tahmin edilmektedir. Harabeleri tamamen gun ışığına cıkarma calışmaları devam etmektedir.
Buyuknefes (Tavium)
Galatların bir kolu olan Trokmiler tarafından kurulup, başkent olarak kullanılan Buyuknefes Yozgat-Haydarbeyli yolu uzerindedir. Aslan heykeli sutunlar, sert taşlar uzerine işlenen yuzuk taşları, yontulmuş taş uzerinde kuş figurleri, yol kalıntıları, mezarlıklar, havuzlar, Gundoğdu yakınında bir yer altı şehrinin varlığına hukmettiren geniş meydan ve yollar bu koyun tarihi zenginliğinin buyuk işaretleridir.
Ceşka Yeraltı Şehri
Merkez İlceye 3 km. mesafede ve kuzeydoğusunda yuksekce bir tepeye kurulmuş yer altı şehrinin uc ayrı girişi vardır. Guney kısmında iki kat halinde halinde uc odalı bir mekan vardır. Bu mekanın batı kısmındaki odanın ustunde bacası vardır. Kuzeydeki odanın tabanında kısmen dolmuş iki ayrı beşik kemerli galeri girişi vardır. Yıkıntılar arasında ve alt eteklerde monokrom perdaleli ve perdalesiz Roma,Bizans Seramik parcaları mevcuttur.
Alişar Hoyuğu
Yozgat�ın 45 km. guneydoğusunda,Yozgat-Sarıkaya İlcesi anayolu uzerinde bulunan hoyuk 520 m. uzunluğunda,950 m. genişliğinde bir ust goruntu vermektedir. Alişar�ın yerleşimi kalkolitik denilen ve ana toprak uzerinde kurulan bir koy kulturudur. Yapılan kazılarda kuplere, taş ve ağac sandıklara gomulmuş iskeletler, canak comlek, suslu muhurler, iyi işlenmiş taş ve kemikler,insan ve hayvan figurleri bulunmuştur.
Kaleler ve Kuleler
Behramşah Kalesi
Calışkan koyunun kuzeyinde bulunan yuksek bir kaledir. Gıyaseddin Keykavus emirlerinden Necmeddin Behram Şahı Candar�a ait olan kale, 13. Yuzyılın ilk yarısında yapılmıştır. Kalenin bircok kısmı yıkık ve harap,batı ve guney duvarları ayaktadır. Yuksek kale duvarları,moloz taş uzerine kesme taş kaplıdır. İcte tuğla gibi caprazlama dizilerle sıralanarak zigzaz duvar dolgusunu oluşturmuştur.
Saat Kulesi
1908 yılında Şakir usta tarafından yapılmıştır. Şehrin orta yerinde kurulmuş, kare pirizma şeklinde uzun bir kuledir. Enine silmelerle altı kata bolunen kulenin ust kısmı şerefe gibi bir terasla cevrilidir. En ust kısımda can şeklinde bir kulah vardır. Saat canı 250 kg. ağırlığında olup, her yarım ve tam saatte isabetli olarak vurur. Kuleye cıkış kuzeyden, yuvarlak kemerli kapıdan olur. Şerefeli kısmın altında uc kat aşağı doğru her katta kucuk yuvarlak kemerli bir pencere bulunur.
Camiler
Capanoğlu Camii
1779 yılında Mustafa Bey tarafından yaptırılmıştır. Yapı kubbeyle ortulu 3 bolmeli son cemaat yeri ile tek kubbeli ana mekandan oluşmaktadır. 1794 yılında Suleyman bey bunun onune benzer planda ikinci bir mekan ekletmiştir. Daha sonra en dışa kucuk bir giriş revağı eklenmiştir. Arka arkaya dizilmiş bu yapılar yakın zamana değin Gec Donem Osmanlı resim sanatının ozgun ornekleriyle bezenliydi. Ancak yapılan onarımlarla resimleri coğu yok olmuş yada değişmiştir. Ana mekanda mahvildekiler dışında buyuk olcude ozgunluğunu yitirmiş, mahvilin ikinci katında yan kubbelerde yeşil, al, mavi ve sarının kullanıldığı ceşitli cicek, yaprak ve meyve resimleri yer alır.
Başcavuş Camii
1800-1801 yıllarında Capanoğlu Suleyman Bey�in Başcavuşu Halil Ağa tarafından yaptırılmıştır. Caminin ic mekanı kare planlıdır. Kırma catılı, taş ve tuğla karışımı kargir bir yapı olan caminin kuzeybatısına yapışık yuvarlak govdeli minaresi ile buyuk bir avlusu vardır. Batı tarafı hazire olarak kullanılmıştır. Caminin mihrabı tezniyatsız olup mihrabın uzerinde aynı seviyede devam eden ağactan oyma stilize dal ve cicek motifleri yer alır. Guney cephede ve tavana yakın yerlerde sivri nal kemerli alcı işleri ve renkli camlarla bezeli pencereler mevcuttur. Tavan orneği cok nadir gorulen cıkmalı rozet,stilize edilmiş nebatad ve kafes motiflerinden oluşan gobek motifleri,ahşap oymadan ibaret bir suslemeyle bezelidir. Duvarlar gul ve diğer cicek motifleriyle susludur.
Kayyumzade (Demirci Ali Efendi) Camii
1804 yılında Cevheri Ali Efendi tarafından yaptırıldığı yazıtından anlaşılmaktadır. Kırma catılı son cemaat yeri olan haremin birleştiği kuzeydoğu koşesinde,cokgen minaresi olan,geniş avlu icinde kurulmuş olan yapıya kuzeydeki tek kapıdan girilir. Avlunun doğu ic duvarında iki ağac direk uzerine oturan ufak bir revaklı kısmı vardır. Bu bolumun guneyine bir medrese yapılmış ve uzun sure bu amacla kullanılmıştır. Caminin mahvil galerisinde ahşap oyma bitkisel ve geometrik motifler,kemerlerde ise Barok tarzda kalem işleri vardır. Kare bicimli tavan gobeği geometrik motiflerle bezelidir.
Cevheri (Cevahir) Ali Efendi Camii
Yazıtına gore 1788 yılında Capanoğulları doneminde Cevahir (Cevheri) Ali Efendi tarafından Hacı Mehmet Ağa adına yaptırılmıştır. Cami kareye yakın dikdortgen bir plan uzerine kurulmuş,duz ahşap tavanlıdır. Yapıyı cevreleyen sarı kesme taştan yapılmış avlu duvarı vardır. Caminin kuzeydoğusunda yapışık,kare kaide uzerine oturan,armudi iri topuklu,cokgen govdeli,beyaz kesme taştan yapılmış minaresi,kemerli profillerle genişleyen şerefe ve kurşun kaplamalı kulahı ilgi cekicidir. Mahfilin orta kısmı balkon gibi guneye doğru cıkıntı yapar. Revaklı bolumun icinde bir lahit yer alır.
Kubbeli Cami
Cayıralan İlcesinde, Cerkezbey turbesinin yanındadır. Caminin orijinal kitabesi bulunmamasına karşın,son cemaat yerinde hareme giriş kapısı uzerinde 1152 yılında yapıldığı yazılıdır.
Salih Paşa Camii
Sorgun ilcesindeki caminin yazıtından Salih Paşa tarafından 1813 tarihinde yapıldığı anlaşılmaktadır. 1955 yılında batı duvarı sabit kalmak suretiyle orijinal planı pek bozulmadan tamamen yenilenmiştir.
Saray Koyu Capanoğlu Camii
Yerkoy İlcesi, Saray Koyundeki camii 1765 de Kapucubaşı Capanoğlu Ahmet Paşa tarafından yaptırılmıştır. 1957 te tek şerefeli minaresi ilave edilmiştir. Kırma catılı koşe duvarları ve pencere kenarları kesme taş,diğer kısımları moloztaş bir yapıdır. Yapı icinde ahşap ve kalem işi olmak uzere iki turlu suslemeye karşılaşılmaktadır. Ahşap susleme kiriş uclarından ve minber korkulukları kafes işciliği ile yapılmıştır.
Turbeler
Yozgat ve cevresinde yeralan Turbeler Candır Şahsultan Hatun Turbesi (Kumbeti), Cayıralan Cerkezbey Turbesi, Osman Paşa Turbesi ve Gorpeli ilin onemli turbeleridir.
Kopruler
Yozgat' taki kopruler; Taşkopru, Karabıyık Koprusu ve Kesik Kopru' dur.
Karabıyık Koprusu
Yozgat-Şefaatli yolunun 38. Km.sinde Kanak Suyu uzerinde kurulmuştur. Yavuz Sultan Selim tarafından Mısır seferine giderken (1516) yaptırılmıştır. Ayaklar uzerinde oturan uc sivri kemerli,iki alcak mahmuzlu,60 cm. yuksekliğinde korkuluk duvarı ile uclarda ve ortada baba taşları olan,beyaz kesme taştan yapılmış bir koprudur. 54 m. boyunda 4.5 m. eninde olan koprunun ortasına doğru bir harpuşluk fark edilir.
Korunan Alanlar
Yozgat - Yozgat Camlığı Milli Parkı
Yeri: Yozgat ili
Ulaşım: İc Anadolu bolgesinde,Yozgat ilinin guneyinde uzanan tepeler uzerinde yer alan Milli Park,Yozgat'a 5 km. uzaklıktadır.
Ozelliği: 264 Ha.lık alanı kaplayan Milli Park, İc Anadolu'da insan etkisi ile meydana gelen (antropojen) step icerisinde yer alan sayılı orman adalarından biridir. Ortalama yukseltisi 1350 m. olan sahadaki arazinin morfolojik ozelliklerini tepeler, sırtta ve vadilerde parcalanmış dalgalı duzlukler meydana getirmektedir.
Tabiatın; iklim, toprak-su dengesinin değişmesi ile ortaya cıkan kısıtlamalara,tabii kaynakların bugun tukeneceğini unutmuş gorunen insanların yanlış ,aşırı arazi kullanımlarının eklenmesi Milli Park ve cevresinde geniş alanları kaplayan ormanlardan yoksun bozkır peyzajlarını meydana getirmiştir. Eski cağların bakir ormanlarından gunumuze bu karacam konusu ulaşabilmiştir.
Karacam, meşe ve ardıc ağac toplulukları Milli Park bitki ortusunu meydana getirmektedir. Bu orman parcasının tabiat bolgesi ozelliği yanında rekreasyon ihtiyacını karşılaması bakımından buyuk onemi bulunmaktadır.
Gorulebilecek Yerler: Milli Parkın 40 km. kuzeyindeki Hititlerin başşehri Boğazkoy, Alacahoyuk, Sarıkaya Kaplıcaları yakın cevresindeki diğer onemli turizm merkezleri olarak gorulmeye değer yerlerdir.
Mevcut Hizmetler ve Konaklama: Milli Parkta gunubirlik piknik yapılabilir. Cadır ve karavanla konaklama yapılabilir.
Mağaralar
Saraykent İlcesi Divanlı Koyunde bulunan mağaralar ceşitli bolmelerden oluşmaktadır. Mağaralar kayalara oyulduğu gibi, taştan oyma merdivenlerle inilen mağaralar da vardır. Bu mağaraların Bizans donemine ait olduğu belirtilmektedir.
Kaplıcalar
Sarıkaya Kaplıcası
Sarıkaya ilce merkezinde bulunan sıcak su kaynağı iki ayrı noktadan yuzeye cıkmakta olup , 48 0C sıcaklığa ve 28 lt./sn. debiye sahiptir. Bu sıcak sudan, Bizans ve Selcuklu donemlerinde de kaplıca tedavisi maksadıyla istifade edildiği bilinmektedir.
Boğazlıyan Bahariye (Cavlak) Kaplıcası
Boğazlıyan ilcesine 4,5 km. uzaklıktaki Bahariye koyu yakınlarında yer alan Cavlak mevkiinden cıkan su 32 0C sıcaklığa sahip olup iki ayrı kuyudan 320 lt./sn. debi ile cıkmaktadır. Kuyuların bulunduğu duzlukte bu suların oluşturduğu kucuk bir golet bulunmaktadır. Golette suyun sıcaklığı 28 0C civarındadır. Mevcut raporlardan bu suyun romatizmal hastalıklar, kırık cıkık sekelleri ve kadın hastalıkları icin kaplıca tedavisinde kullanılabileceği anlaşılmaktadır.
Sorgun Kaplıcası
Sorgun ilcesine 2 km. mesafede, Yozgat-Sivas karayolu uzerindedir. İl Ozel İdare Mudurluğu�nce yaptırılan kaplıca ve motel faaliyettedir. Diğer sıcak su alanlarının kapladığı sıcak alana gore daha geniş bir sıcak alana sahip olan Sorgun sıcak su alanı ilcenin yerleşim alanının doğu sınırlarından başlayıp Yeniceltek acık komur işletmesine kadar devam etmektedir. Bu suyun sıcaklığı 50-61 0C arasında değişmektedir. Fiziksel ve kimyasal analizler sonucunda sulfatlı, sodyumklorurlu, hipertermal-hipertonik sular sınıfına girdiği tespit edilen bu sıcak su radyoaktif maddeler, magnezyum, kalsiyum ve bor ihtiva etmektedir. Halen kaplıca tedavisinde kullanılan bu suyun ağrılara, kronik iltihaplı hastalıklara, spazm benzeri hastalıklara, kırık cıkık sekellerine yararlı olduğu ve taşıdığı yuksek orandaki radonun etkisiyle radyoterapik etkisinin bulunduğu bilinmektedir.
Yerkoy Kaplıcası
Yerkoy ilcesinde Ankara-Yozgat karayolunun 7. km�sinde olup, Yozgat iline uzaklığı 47 km�dir. Yapılan kimyasal ve fiziksel analizler sonucu klorurlu sulfatlı sular grubundan olduğu tespit edilen bu suyun bilinen en belirgin ozelliği cilt hastalıkları ile romatizmal hastalıkları iyileştirici etkisinin olmasıdır. Ayrıca nefrit, nevralji, kırık cıkık sekelleri, kadın hastalıkları ve kronik romatizmal hastalıklara karşı kaplıca tedavisine uygun olduğu belirlenmiştir.
Saraykent Kaplıcası
Yozgat-Sivas karayolu uzerinde, Yozgat'a 70 km. mesafedeki Saraykent ilcesindedir. Kaplıca suyu sodyumklorurlu, sodyumbikarbonatlı ve kalsiyumsulfatlı sular grubundandır. Suyun incelenmesi sonucu romatizmal hastalıklarda, kırık cıkık sekellerinde, kadın hastalıklarında, nevrit ve polinevritlerde kullanılmasının faydalı olacağı tespit edilmiştir. Sıcaklığı 74 santigrat derecedir.
Yaylalar ve Ormanlar
Bozok Yaylası
Yozgat İli topraklarının bulunduğu bolge Bozok Yaylası olarak adlandırılır. Kızılırmak yayı icerisinde kalan yayla,delice ırmağı ve Corum suyuna karışan vadilerle yarılmış hafif dalgalı duzlukler meydana getirirler. Bu yayla doğuda Akdağlara dayanır, kuzeydoğuda Deveci dağının batıya doğru ilerleyen kolları duzlukler arasında kaybolur. Bozok yaylasının yukseltisi 1200-1400 m. arasındadır.
Hisarbeyli (Yoğurt Yurdu) Yaylası
Akdağ ormanları icerisindedir. Hasbek-Hisarbeyli-Akdağmadeni yolu icerisinden gecmektedir. İki tepe arasından buyukce bir dere akar. Tepenin bir yanı camlarla diğer yanı kucuk bitki ortuleriyle kaplıdır. Hasbek ve Hisarbeylilerin yaz aylarında cıktıkları yayla konumundadır. Soğuk su kaynakları cok fazladır. Hafta sonlarında Kayseri ve cevre halkının piknik alanıdır. Yoğurduyla unludur.
Cehirlik
Yozgat-Boğazkale (Hattuşaş) yolu uzerindedir. Yozgat�a 2 km. uzaklıktadır. Gelin Kayası ve Yabani Laleleriyle unludur. İlkbaharda acmaya başlayan laleler yaz boyunca Cehriliğe ayrı bir guzellik katmaktadır. Halk arasında Laleler Ulkesi olarak bilinen Hollanda�ya lale tohumlarının (soğanlarının) buradan goturulduğu soylenmektedir.
Kadıpınarı
Akdağ ormanları icerisinde cok geniş bir alana yayılan cam, meşe ve ceşitli ağac turleri, temiz soğuk suları ve ceşitli av hayvanları bulunan bir bolgedir. Akdağmadeni İlcesinin kuzeybatısında ilceye 2 km. mesafededir. Milli Parklar Genel Mudurluğu�nce orman ici dinlenme tesisi programına alınmış,cevre duzenlemesi, otantik yapıda kır gazinosu,dinlenme evleri,yağmur barınağı ocaklar ve vc gibi tesisler yapılmıştır.Bolgede geyik uretme ciftliği bulunmaktadır.
Şebekpınarı Piknik Alanı
Aydıncık-Eymir yolu uzerinde yer alan Şebek Pınarı piknik alanı Aydıncık İlcesinin 1 km. guneyinde yer almaktadır. Daşlı dağlar olarak bilinen dağların Aydıncık�a bakan 1700 m. yukseklikteki Gezbel Tepesinde yer almaktadır. Denizden yuksekliği 1500 m.dir. Yıllardan beri piknik alanı olarak kullanılan Şebekpınarı ve cevresi Milli Parklar Genel Mudurluğunce Şebek Ormanici Dinlenme Yeri olarak cevre duzenlemesi yapılmıştır. arınağı, wc gibi tesisler yapılmıştır.
Akdağmadeni Ormanları
Cok geniş bir alana yayılan,icerisinde cam,meşe ve değişik ağac turleri temiz soğuk suları,ceşitli av hayvanlarıyla unlu bir bolgedir. Bu bolge bahar aylarından başlayarak buyuk bir hareketlilik gosterir. Bolge insanlarının yaylalarına gidişi yaz ve bahar aylarını yaylalarında gecirerek havaların soğumasıyla yaylalardan gocleri bu yoreye ayrı bir guzellik katmaktadır. Sıcak havalarda cevreden gelen insanlar soğuksu pınarlarının başında eğlenerek vakit gecirirler.
Cayıralan Ormanları
İlin guneydoğusunda yer alan Cayıralan İlcesi dolaylarında karacam,ladin,meşe ve kavak ağaclarından oluşan gur ormanlar vardır. İcme suyu ve otopark mevcuttur. Orman icerisine ceşitli yollar girmekte olup olup,dinlenme yeri olarak su ve havasıyla aranılan bir bolgedir.
Sportif Aktiviteler
Doğa Yuruyuşleri
Aydıncık İlcesi Kazankaya Vadisi rafting, trekking ve doğa yuruyuşu alanı olarak, Yahyasaray Barajı Golu, Gelingullu Barajı Golu su sporları ve olta balıkcılığı amacıyla kullanılacak alanlardandır.
Avcılık
Camlık Milli Parkında bulunan domuz ve il genelinde yaşayan guzel keklik, toy, bıldırcın, tilki gibi hayvanları av sezonu boyunca avlanabilir.
COĞRAFYA
İc Anadolu ve Karadeniz Bolgeleri arasında bir geciş alanı oluşturan Yozgat &topraklarında zengin bir yaban hayatı vardır. Ozellikle Merkez İlce, Akdağmadeni, Karanlık Dere, Cekerek ve Cayıralan yoreleri kanatlı ve kanatsız av hayvanları bakımından oldukca zengindir.
Yozgat' da İc Anadolu'nun karasal iklimi egemendir. İl alanının onemli bir bolumunu kaplayan Bozok platosu, guney ve kuzey Anadolu taş sistemleriyle deniz etkilerine kapatılmıştır. Bu nedenle yazla kış ve geceyle gunduz arasında ısı farkları yuksektir. Bu sert iklim koşulları Yeşilırmak havzasına giren Cekerek Vadisinde biraz yumuşamaktadır. Bu kesimlerde az da olsa Karadeniz iklimi etkileri gorulur.
TARİHCE
Anadolu'nun en eski yerleşim yerlerindendir. Yozgat�ta sırası ile M.O.1650-1460 Eski Hitit Krallığı donemi,M.O. 1460-1170 Hitit İmparatorluğu donemi, M.O. 1170-676 Frigler Donemi, M.O.676-600 Kimmerler Donemi, M.O. 600-546 Lidyalılar donemi, M.O. 546-334 Kimmerler donemi, M.O.334-285 İskender ve Diadoglar donemi, M.O. 285-85 Galatlar donemi, M.O. 85-M.S. 395 Roma İmparatorluğu donemi, M.S. 395-1075 Bizanslılar donemi, M.S. 1075-1318 Anadolu Selcukluları donemi,M.S. 1318-1398 Beylikler donemi, M.S. 1408-1923 Osmanlı İmparatorluğu donemi yaşanmıştır.
NE YENİR
Yore beslenmesi buyuk olcude buğday urunlerine, unlu yiyeceklere dayanmaktadır. Bulgur, yarma ve duğurcuk hemen hemen her turlu yemeklerde ve corbalarda kullanılır. En onemli yemekleri, Arabaşı, Madımak, Testi Kebabı ve Yozgat Tandır Kebabıdır.
Yozgat'dan Yemek Tarifleri
ARABAŞI
Malzemesi :
Hamur İcin : Bir olcu Un
6 Olcu Su
Tuz
Corba İcin: Tavuk veya Hindi
Bir Kaşık Yağ
Bir Kaşık Salca,
Tuz,karabiber,Kırmızı Biber,
Bir Miktar Un
Yapılışı:
Altı olcek su bir kapta kaynamaya bırakılır. Ote yandan bir olcek un yeteri kadar su ile karıştırılarak bulamac haline getirilir. Bu karışım kaynamakta olan suya boşaltılarak bir sure oklava ile karıştırılır. Bir iki taşım kaynayıp kıvama geldikten sonra ateşten indirilip, sulanmış tepsiye dokulerek eşit miktarda dağılması sağlanır. Soğumaya bırakılır.
Diğer taraftan altı kaşık un bir kaşık yağ ile birlikte hafif ateşte pembeleşinceye kadar kavrulur. Soğuk su ilave edilerek bir tencerede kaynamakta olan tavuk suyunun icine boşaltılıp yeteri kadar tuz ilave edilip 15 dakika kaynatılır. Tavuğun goğus etleri kucuk parcalara ayrılıp corbanın icerisine atılır.
Soğumaya bırakılan hamur ıslak bir bıcakla baklava dilimleri şeklinde kesilir. Tepsinin ortası corba kasesi sığacak şekilde acılır,acılan yere corba kasesi yerleştirilir,kesilen hamurlar kaşık uzerine yerleştirilerek ciğnenmeden yutulur.
MADIMAK
Malzemesi:
1.5 kg. Madımak:
Bir kase yoğurt:
150 gr. Pastırma:
Bir-iki diş sarımsak:
Tuz,biber,yağ,salca:
Yapılışı:
1.5 kg. madımak temizlendikten sonra satırla kıyılarak iyice kucultulur. Bir tencereye yağ,salca,pastırma konularak kavrulur. Kıyılan madımak uzerine ilave edilir. 15 dakika pişirildikten sonra servis yapılır. Sarmısaklanmış yoğurt isteğe gore sos olarak kullanılır.
TESTİ KEBABI
Malzemesi:
1 adet Testi
3 kğ. Kuşbaşı et
1 kg. Domates
300 gr. Sarımsak
200 gr. Sivri biber
200 gr. Tereyağı
Karabiber,tuz
Yapılışı:
Doğranmış domates,sivri biber ve sarımsak kuşbaşı ete katılarak ezmeden iyice karıştırılır. Yeterince tuz ilave edilir.
Testi ici iyice yıkandıktan sonra karıştırılan malzeme testinin icerisine doldurulur. En uste tereyağı konulur. Testinin ağzı hamur ile kapatılır ve ortası hafif acılır. Genellikle acık havada odun veya meşe komuru yakılmış bir ateşte pişirilir. İki saate yakın bir zamanda pişen yemeği ilk defa yapanlara meşe komuruyle yapmaları tavsiye edilir. Yemek piştikten sonra testi kırılarak yemek testinin icinden servis yapılır.
LİNKLER
Yozgat Valiliği http://www.yozgat.gov.tr
YAPMADAN DONME
Camlık Milli Parkını gormeden,
Testi Kebabı, Tandır Kebabı yemeden,
Arabaşı icmeden,
Seyahati 10-15 Haziran tarihlerine denk getirip Surmeli Festivalini izlemeden,
...Donmeyin.
__________________