Osmanlı İmparatorluğunun ilk başkenti Bursa, binlerce yıllık tarihi gecmişiyle bircok medeniyete beşiklik ederken, Muslumanlık, Hıristiyanlık ve Musevilik acısından onemli kabul edilen cok sayıda tarihi yapıyı bunyesinde barındırıyor.

Bursa, onemli dini yapılarıyla inanc turizminde iddialı iller arasında yerini almaya başladı. Kultur ve Turizm İl Muduru Ahmet Gedik, Bursa’da inanc turizminin giderek artış gosterdiğini, ancak asıl yoğunluğun her dinin kendi inanışı acısından kutsal sayılan gunler ve dini bayramlarda yaşandığını soyledi.

Kultur ve Turizm Bakanlığı kayıtlarından derlenen bilgiye gore, Bursa kent merkeziyle İznik ilcesinde bulunan ve inanc turizmi acısından onemli kabul edilen tarihi yapılar, yerli ve yabancıturistlerin oncelikli uğrak yerleri arasında bulunuyor. Bazıları faal, bazıları ise onarıma ihtiyac duyan bu tarihi yapıların buyuk bolumu, cami, turbe, kulliye, havra, sinagog, kilise ve mezar kalıntılarından oluşuyor.

BURSA’DAKİ ESERLER:
ULUCAMİ:
1396-1400 yıllarında Yıldırım Bayezıt tarafından, tamamıyla kesme taştan, cok kalın ve yuksek duvarlarla 12 ağır dort koşeli paye uzerine, pandantiflerle yirmi kubbeli olarak yaptırıldı. Cok kubbeli camilerin en klasik ve abidevi bir orneği olan camide, Rumi ve palmetlerle ince işlenmiş kucuk gecme panolar, geometrik ornekli korkuluk şebekeleri, on cephesindeki kitabe ve şebekeli tacı ile minber, Selcuklu uslubundan Osmanlı uslubuna gecişin şaheseri olarak gosteriliyor.
EMİR SULTAN CAMİİ VE TURBESİ:
Unlu bir bilgin olan Emir Sultan, 1391 yılında Bursa’ya gelerek, Yıldırım Bayezıt’ın kızı Hundi Fatma Hatun ile evlendi. Emir Sultan Camii ve turbesi, karısı tarafından II.Murat devrinde yapıldı. Bursa’nın doğusunda Emir Sultan Mezarlığı yanındaki bir tepede bulunan caminin, kuzey yonunde yanlarında iki odabulunan sekiz koşeli bir turbe bulunuyor. Şadırvanlı avlusu ile tek kubbeli cami tipinin guzel bir orneği olan Emir Sultan Camisinin bugunku şekli, 1804 yılında Sultan III. Selim zamanında yapıldı
MURADİYE KULLİYESİ:
Sultan II. Murat tarafından 1424-1426 yılları arasında yaptırılan kulliye; cami, medrese, imaret, hamam ve 12 turbeden oluşuyor. Cami, Osmanlı mimarisinde, ilk zamanlarda cok kullanılan yan mekanlı (zaviyeli) camiler turunden olup, mihrap ve minberi 18. yuzyıldan kalma, Barok uslubu taşıyor.
ORHAN CAMİİ VE KULLİYESİ:
1339-1340 yıllarında Orhan Bey tarafından yaptırılan kulliye, cami, medrese, imaret, mektep, hamam vehan (Emir Hanı) yapılarından oluşuyor. Bursa’daki erken Osmanlı donemiyapılarının en onemlilerinden Orhan Camisinin yanlardaki ikiz kemerleryapının onemli ozellikleri arasında yer alıyor.
HUDAVENDİGAR CAMİİ VE KULLİYESİ:
1366-1385’te Sultan I. Murat (Hudavendigar) tarafından yaptırılan kulliye; cami, medrese, imaret, turbe ve hamamdan oluşuyor. Cekirge semtinde bulunan, Osmanlı mimarisinde bir benzeri daha olmayan iki katlı yapının alt katında cami, ust katında ise medrese bulunuyor. Gosterişli dış minaresi ile bir saray gorunumunde olan yapının mimarı bilinmiyor. Hudavendigar Camisinin karşısında 1389’da I. Kosova Savaşı’nda şehit duşen Sultan I. Murat Hudavendigar’ın turbesi bulunuyor. Yıldırım Bayezıt tarafından yaptırılan turbenin kitabesi 1722 tarihli goruluyor.
YILDIRIM BAYEZIT KULLİYESİ:
1390-1399 tarihleri arasında yapılan ve şehrin doğusunda bulunan kulliye; cami, medrese, daruşşifa, turbe, han, hamam, imaret, kasır, mutfak, hizmet odaları ve ahır yapılarındanoluşuyor. Kulliyenin ortasında bulunan cami, yan kanatlı camilerin en anıtsal orneklerinden olup, 1399 tarihli bir vakfiyesi bulunuyor. Osmanlı mimarisi, bu cami ile kendine has yapı uslubunu bulmaya başladı. Caminin kuzeydoğusunda kitabesi bulunan tek yapı olan turbe yer alıyor. 1406’da Yıldırım Bayezıt’ın oğlu Suleyman Han tarafından Mimar Ali bin Huseyin’e yaptırılan turbe, revaklı Osmanlı turbelerininilk orneği olarak biliniyor.
YEŞİL CAMİ:
1419-1420’de Celebi Sultan Mehmet tarafından yaptırılan caminin suslemeleri, 1424’de II. Murat doneminde yaptırıldı. Suslemede kullanılan yeşil firuze ve cinilerden dolayı Yeşil Cami olarak tanınan caminin mimarı Hacı İvaz Paşa’dır. Mimarisinden cok suslemeleri ile unlu cami, Bursa’nın en onemli Osmanlı donemi yapıları arasında yer alıyor.
YEŞİL TURBE:


Bursa’nın simgesi olan yapı, Osmanlı turbe mimarisinin en guzel ornekleri arasında yer alıyor. Mermer bir merdivenle cıkılan sekizgen yapıyı, yuksek bir kasnağa oturan kurşun kaplı kubbe ortuyor. Cini suslemeleriyle eşsiz bir yapı olan turbenin,tumuyle cini kaplı mihrabı bir şaheser olarak değerlendiriliyor. Cevizağacından gecme tekniğiyle yapılmış, geometrik motiflerle suslu ve kitabeli kapı, Osmanlı ahşap işciliğinin en guzel ornekleri arasında sayılıyor.


SİNAGOGLAR
GERUŞ SİNAGOGU:
Arap Şukru Sokağı’nda bulunan sinegog, XIV. yuzyılsonlarında İspanya’dan sınır dışı edilen ve Osmanlı İmparatoru II. Selim tarafından gonderilen kalyonlara bindirilerek Osmanlı İmparatorluğu’na kabul edilen Musevi topluluğunun Bursa’ya yerleştirilen ilk kafileleri tarafından yaptırıldı. İbranice’de “kovulmuş” anlamına gelen Geruş adının sinagoga verilmiş olması, bu yonden anlam taşıyor. Gunumuze son derece sağlam ve bakımlı olarak ulaşan sinegog, Musevi cemaatinin ibadetine acık tutuluyor.
MAYOR SİNAGOGU:
Arap Şukru Sokağı’ndaki sinegog, İspanya’nın Mayorka adasından XV. yuzyılda Osmanlı İmparatorluğu’nca kabul edilen ve Bursa’da ikamet eden diğer Musevi kafilelerince inşa edildi, geldikleri adanın adından esinlenerek Mayor adını aldı. İc kısmını susleyen cok renkli kalem işi motifleri onemli olan sinegogun yapıldığı tarih, XV. yuzyıl olarak biliniyor.
ETZ AHAYIM SİNAGOGU:
Arap Şukru Sokağı’nda bulunan ve XIV. yuzyılın başlarında yapılan sinagogun adı İbranice’de “Hayat Ağacı” anlamına geliyor. Osmanlı doneminde yapılan ilk sinagog olması nedeniyle onem taşıyor. Bursa’nın fethini gercekleştiren Orhan Bey zamanında bir ferman cıkarılarak bu sinagogun yapılmasına izin verildi.


İZNİK’TEKİ ESERLER
İZNİK YEŞİL CAMİİ:
Osmanlı mimarisinin İznik’teki en onemli abidevi yapısı olan cami, ilcenin doğusunda Lefke Kapısı’nın yakınındabulunuyor. Candarlı Hayrettin Paşa tarafından 1378-1398 de yaptırılan caminin, koşe sutunları ile mukarnas nişli, geometrik gecmeler, Rumi ve palmet kabartmalarla suslu sade mermer mihrap, en eski ve devrin enguzel Osmanlı orneği olduğu biliniyor. Selcuklu geleneğine uyan tuğla minare, camiye adını veren, yeşil firuze, sarı ve mor renkli cinilerledikkat cekiyor. İznik Yeşil Cami, Selcuklu mimarisinden doğduğu sezilen Osmanlı uslubuna geciş yapılarından biri olarak biliniyor.
HACI OZBEK CAMİİ:
İznik’te carşı icinde bulunan ve tarihi en eski kitabeli Osmanlı camisi olan bu cami, 1333’te yapıldı.
CANDARLI KARA HALİL İBRAHİM PAŞA TURBESİ:
Kılıcaslan caddesi uzerinde bulunan, kerpic duvarlı ve kakılı turbe orneklerinden olan buturbe, II. Bayezıt doneminde Faik Paşa tarafından yaptırıldı.
ŞEYH KUDBETTİN CAMİİ:
Yeşil cami karşısında, İznik Muzesi’nin yanında, XV. yuzyıl başında yaptırıldı. Kurtuluş Savaşı’nda yıkılan yapının bazı duvar kalıntıları ve mimarisinin bir kısmı gunumuze kadarulaştı. Musevilerin simgesi olan 7 mumlu şamdanın işlendiği bir taşın,caminin yapımında kullanılması Muslumanların hoşgorusune en guzel ornek olarak gosteriliyor.
AYASOFYA MUZESİ:
Kentin ortasında, IV. yuzyılda yapılan Bizans Kilisesi, Orhan Gazi zamanında camiye cevrildi. Hıristiyanlarca onem taşıyan 7. Ecumenik Konsul toplantısının yapıldığı yer olan muze, yıkık durumda restorasyon bekliyor.
SENATUS:
Hıristiyanlarca buyuk onem taşıyan Konsul toplantılarınınilkinin yapıldığı yer olan Senatus, Konsul sarayı olarak da isimlendiriliyor. Gol kapısı tarafında yer alan eserin kalıntıları golsuları altında bulunuyor.
HİPOGEUM:
Elbeyli koyu yolunda IV. yuzyılda yapılmış mezar odası, freskleriyle Turkiye’deki en değerli hipoje olarak biliniyor. Kare duvarlarla orulmuş ustu beşik tonozlu mezar odasının batı duvarında kabartma şeklinde iki tavus kuşu bulunuyor. Mezarda bulunan lahit, işlemeleri ve yuvarlak kemerlerle birbirine bağlanmış yivli sutunlarladikkat cekiyor.

3 BUYUK DİNE HİTAP EDİYOR
Kultur ve Turizm İl Muduru Ahmet Gedik, Bursa’da erken Osmanlı donemi sivil mimari orneklerinin “şaheserleri” bulunduğunu soyledi.

Gedik, ozellikle Ulucami’nin İslam dunyasının titizlikle takip ettiği, gormek istediği, Arap alfabesiyle yazılmış “yaşayan bir sergi” niteliğindeki hat sanatının en nadide orneklerine sahip olduğunu, Bursa merkez ile İznik’in 3 buyuk dinin onemli eserlerine evsahipliği yaptığını bildirdi.

Gedik, Bursa’da inanc turizminin giderek artış gosterdiğini, ancak asıl yoğunluğun her dinin kendi inanışı acısından kutsal sayılan gunler ve dini bayramlarda yaşandığını sozlerine ekledi.
__________________