Gecenin karanlığında, arzın ve arşın taşıyamadığı yaratılmış olmanın sorumluluğunu, insanın uzerine almasıdır teheccud. Gecenin doruğunda, aniden ve sebepsiz yere uyandığı olur insanın. Uykusunun bir yerindeki acıktan başka alemleri gormuştur. Uyku, uykuda tutamaz artık insanı. İlk duğum cozulmuştur. Sonraki duğumleri cozmek yiğitlerin işi...

Kapı calınıyor.

Gecenin yarısı... Kim olabilir?

Hz. Ali r.a. ile Hz. Fatıma r.a.'yı bu gec vakitte uyandıran kim?

Bir şey mi oldu? Onemli bir haber mi var? Herkesin uykuda olduğu şu vakitte kapı neden calınıyor?

İkisi birden uyanıyor. Bakıyorlar, kapıyı calanın Rasul-i Ekrem s.a.v. olduğunu anlıyorlar. Gelen O... Alemlerin ovuncu, Allah'ın son elcisi. Gece ibadetine kalkmaları icin geldiğini biliyorlar.

Efendimiz s.a.v. onları uyandırdıktan sonra kendi evine donuyor. Namaza duruyor, Aişe r.a. Validemiz'in her zaman guzelliğinden ve uzunluğundan sitayişle bahsettiği teheccud namazına. (Buharî, Teheccud 16)

Namaz uzun suruyor. Efendimiz s.a.v. selam verip namazından ayrıldıktan sonra, tekrar Hz. Ali r.a. ile Hz. Fatıma r.a.'nın evine gidiyor. Onları uyandırmıştı, ama kalktıklarına dair bir emare goremedi. Tekrar uyandırmaya gidiyor ve bu sefer sesleniyor:

- Kalkın. İkiniz de… Namaz kılın!

İkisi de uyanıyor. Hz. Ali r.a. gozlerini ovalıyor. Uykulu halde belki de iyice duşunmeden ağzından bir soz cıkıyor:


- Vallahi Allah'ın bize farz kıldığından başka namaz kılamayız. Canlarımız Allah TealÂ'nın elindedir. Bizi uyandırmayı dilerse, uyandırır.

Rasul-i Ekrem s.a.v. hemen geri donuyor, bir taraftan da “Allah'ın bize farz kıldığından başka namaz kılamayız” sozunu iki kere tekrar ediyor ve şu ayeti okuyor:

"Zaten insan tartışmaya pek duşkundur.” (Kehf, 54) (Buharî, Teheccud 5)

Uykusunu bolen o bahtiyar kullar

Uykunun en tatlı yerinde uyanmak, abdest alıp namaza durmak cok ozel, cok guzel bir şey… Ama kolay değil. Buna teheccud denir. Efendimiz s.a.v. biricik kızını ve cocukluğundan beri yanından ayırmadığı damadı Hz. Ali r.a.'ı teheccude kaldırıyor. Farzlardan sonra Allah'a en sevimli olan namaza cağırıyor. (Muslim, Sıyam 202)

Yuce MevlÂ, gecenin bir kısmında namaza kalkmasını Rasulullah s.a.v. Efendimiz'e zaten emretmişti:

“Gecenin bir kısmında da uyanıp kalk ve sana mahsus olmak uzere nafile namaz kıl; ola ki bu sayede Rabbin seni ovguye değer bir makama ulaştırır.” (İsra, 79)

Efendimiz s.a.v. de her gece kalkar, Rabbi'nin emrine uyarak namaz kılar, secdelere kapanır ve uzun uzun O'na yalvarırdı. Secdede iken yaptığı dualardan biri şoyleydi:

- “Allahım! Sadece sana secde ettim. Yalnız sana iman ettim. Sana teslim oldum. Benim yuzum, kendini yaratıp ona şekil veren, kulağını ve gozunu var eden Rabbi'ne secde etti. Ahsenu'l-hÂlikîn olan Allah cok yucedir.” (Muslim, Musafirîn 201)

Alemlerin Rabbi, Rasulu'nun sunnetine uyarak geceleyin kalkıp namaz kılan, dua edip ibadetle meşgul olan, yalvarıp yakaran kullarını da kitabında şoyle anlatıyor:

“Korkuyla ve umitle Rablerine yalvarıp dua ettikleri icin bedenleri yataklardan uzak kalır ve kendilerine verdiğimiz rızıktan Allah yolunda harcarlar. Yaptıklarına karşılık olarak onlar icin kendilerini mutlu edecek ne guzel nimetlerin hazırlanıp saklandığını hic kimse bilemez.” (Secde, 16-17)

“Takva sahibi olan kullar, Rablerinin kendilerine verdiğini alarak cennetlerde ve pınar başlarında bulunacaklar. Onlar bundan once dunyada guzel davrananlardı. Geceleri pek az uyurlar, seher vakitlerinde de bağışlanma dilerlerdi. Mallarında, muhtac ve yoksullar icin bir hak vardı.” (Zariyat, 15-18)

Gece uykudan uyanıp namaz kılmak, muekked sunnetlerin en başında yer alır. Mumine kazandırdığı coktur. Bunun icin teheccud ibadetine engel olmak isteyen şeytanın ilginc hileleri vardır. Sabahtan hayata yorgun başladığından şikayet edenler, teheccud ibadetinde bir şifa bulacaklardır. Rasul-i Ekrem s.a.v. şoyle buyurmaktadır:

“Biriniz uyuduğu zaman şeytan onun ense kokune uc duğum atar. Her bir duğumu attığı yere, ‘gecen uzun olsun, yat, uyu' diye eliyle vurur. Şayet o kimse uyanarak Allah'ı anarsa, duğumlerden biri cozulur. Abdest alırsa, bir duğum daha cozulur. Bir de namaz kılarsa, şeytanın attığı butun duğumler cozulur ve boylece neşeli ve huzurlu bir şekilde sabahlar. Allah'ı anmaz, abdest alıp namaz kılmazsa, uyuşuk ve tembel bir şekilde sabahlar.” (Buharî, Teheccud, 12; Muslim, Musafirîn, 207)


Ne zaman, ne şekilde?

Rasululah s.a.v. Efendimiz, yatsı namazını kıldıktan sonra vitir namazını kılmadan evine donerdi. Bir miktar uyuduktan sonra gecenin ilerleyen vakitlerinde kalkar teheccud namazını kılardı. Teheccud namazından sonra biraz dinlenip vitri eda ederdi. Teheccud namazını, ikişer ikişer veya dorder dorder sekiz rekat kılar, arkasından vitre gecerdi. (Buharî, Teheccud 16; Muslim, Musafirîn 125)


Efendimiz s.a.v. Sahabe-i Kiram'ı teheccud ibadetine şoyle teşvik ederdi:

“Bir kişi eşini geceleyin uykusundan uyandırıp birlikte namaz kıldıklarında, Allah'ı zikreden erkekler ve kadınlar arasına yazılırlar.”

Ve...

“Ey insanlar! Selamı yayınız, yemek yediriniz, insanlar uyurken geceleyin namaz kılınız. Boyle yaparsanız selametle cennete girersiniz.” (Tirmizi, Et'ime, 45)

Yazan: Mehmet Işık
__________________