Resûlullahın “sallallahu aleyhi ve sellem” yapdığı ve kacındığı şeyler iki kısmdır:

Birisi, ibÂdet olarak yapdığı ve kacındığı şeylerdir. Her muslimÂnın bunlara tÂbi’ olması lÂzımdır. Bunlara uymayan şeyler bid’atdir. İkincisi, Âdet olarak ya’nî, bulundukları şehrin ve o memleketlerdeki insanların yapmakda oldukları şeylerdir. Bunları da beğenmiyen, cirkin diyen, kÂfir olur. Fekat, bunları yapmak, mecbûrî değildir. Bunlara uymayan şey, bid’at değildir. Bunları yapıp yapmamak, memleketlerin ve insanların Âdetlerine bağlıdır. MubÂh kısmındandırlar. Din ile bağlılıkları yokdur. Her memleketin Âdeti, başka başkadır. HattÂ, bir memleketin Âdeti, zemÂnla değişir.

[İbni Âbidîn “rahmetullahi aleyh” abdestin sunnetlerini anlatırken, buyuruyor ki, (Meşrû’Ât, ya’nî ibÂdetler, ya’nî muslimÂnlara yapılması emr olunan şeyler, dort kısmdır: Farz, vÂcib, sunnet, nÂfile. Allahu teÂlÂnın acık olarak bildirdiği emrlerine (Farz) denir. Acık olmayıp, zan ederek anlaşılan emrlerine (VÂcib) denir. Farz vey vÂcib olmayıp, Resûlullahın “sallallahu teÂl aleyhi ve sellem” kendiliğinden emr etdiği vey yapdığı ibÂdetlere (Sunnet) denir. Bunları devÂmlı yaparak, nÂdiren terk etmiş ve terk edenlere birşey dememiş ise, (Sunnet-i hudÂ) vey (Muekked sunnet) denir. Bunlar, islÂm dîninin şi’Ârıdır. [Ya’nî, bu dîne mahsûsdurlar. Başka dinlerde yokdurlar.] VÂcibleri terk edeni gorunce, terk etmesine mÂni’ olurdu. Kendisi ara sıra terk etmiş ise, (Sunnet-i gayr-ı muekkede) denir. Muekked sunneti, ozrsuz olarak devÂmlı terk etmek mekrûh olur. Kucuk gunÂh olur. Allahu teÂlÂ, butun ibÂdetlere sevÂb vereceğini va’d etdi. Soz verdi. Fekat, ibÂdete sevÂb verilmesi icin, niyyet etmek lÂzımdır. Niyyet, emre itÂat ve Allahu teÂlÂnın rızÂsına kavuşmak icin yapdığını kalbinden gecirmek demekdir. [Bu uc kısm ibÂdeti belli zemÂnlarda yapmağa (Ed etmek) denir. ZemÂnında yapmayıp, zemÂn gecdikden sonra yapmağa (Kaz etmek) denir. Ed vey kaz etdikden sonra, kendiliğinden tekrÂr yapmağa (NÂfile ibÂdet) denir.] Farzları ve vÂcibleri nÂfile olarak yapmak, muekked sunnetleri yapmakdan dah cok sevÂb olur. Resûlullahın “sallallahu aleyhi ve sellem” ibÂdet olarak değil de, Âdet olarak, devÂmlı yapdığı şeylere (Sunnet-i zevÂid) denir. Elbiseleri, oturması, kalkması, iyi şeyleri yapmağa sağdan başlaması boyledir. Bunları yapanlara da sevÂb verilir. Bunlara sevÂb verilmesi icin, niyyet etmek lÂzım değildir. Niyyet edilirse, sevÂbları coğalır. ZevÂid sunnetleri ve nÂfile ibÂdetleri terk etmek mekrûh olmaz.)]

Bunlarla berÂber, Âdete bağlı şeylerde de Resûlullaha “sallallahu aleyhi ve sellem” tÂbi’ olmak, dunyÂda ve Âhıretde, insana cok şey kazandırır ve ceşidli se’Âdetlere yol acar.

İbni Âbidîn “rahmetullahi teÂl aleyh”, nemÂzın mekrûhlarını anlatırken buyuruyor ki; (KÂfirlerin yapdıkları ve kullandıkları şeyler de iki kısmdır:

Birisi, Âdet olarak, ya’nî her kavmin, her memleketin Âdeti olarak yapdıkları şeylerdir. Bunlardan, harÂm olmayıp, insanlara fÂideli olanları yapmak ve kÂfirlere benzemeği duşunmiyerek kullanmak hic gunÂh değildir. [Pantalon, fes ve ceşidli ayakkabı, catal, kaşık kullanmak, yemeği masada yimek ve herkesin onune tabaklar icinde koymak ve ekmeği bıcak ile dilimlere ayırmak ve ceşidli eşy ve Âletleri kullanmak, hep Âdete bağlı şeyler olup mubÂhdırlar. Bunları kullanmak, bid’at olmaz, gunÂh olmaz.] Resûlullah “sallallahu aleyhi ve sellem” papasların kullandığı ayakkabıyı kullanmışdır). Bunlardan, fÂideli olmıyanları ve cirkin ve mezmûm olanları kullanmak ve yapmak harÂm olur. Fekat, iki muslimÂn bunları kullanınca (Âdet-i islÂm) olur ve ucuncu kullanan muslimÂna harÂm olmaz. Birinci ve ikinci muslimÂn gunÂhkÂr olursa da, başkaları olmaz. (KÂmûs-ul-a’lÂm)da, Timurtaş pÂşada diyor ki, (OsmÂnlı sancağının rengini ve [bugunku ay-yıldızlı Turk bayrağının] şeklini ta’yîn eden ve o zemÂna kadar beyÂz olan fesi kırmızıya boyayan, Timurtaş pÂşadır). AbbÂsî devletinin bayrağı siyÂh idi. Halîfe Memûn zemÂnında yeşile cevrildi. Goruluyor ki, fes macarlardan alınmamışdır. Turk yapısıdır.

(Birgivî vasıyyetnÂmesi)nde diyor ki, (KÂfirlerin kullandıkları şeylerin ikinci kısmı, ibÂdet olarak yapdıkları ve kÂfirlik alÂmeti olan ve islÂmiyyeti inkÂr etmek ve inanmamak alÂmeti olan ve tahkîr etmemiz vÂcib olan şeylerdir ki, bunları yapan ve kullanan kÂfir olur. Bunlar, olumle vey bir uzvun kesilmesi ile vey bunlara sebeb olan, şiddetli dayak, habs, butun malını almak ile tehdîd edilmedikce kullanılamaz. Bunlardan meşhûr olanlarını bilmiyerek vey şaka olarak vey herkesi guldurmek icin yapan da, kÂfir olur. MeselÂ, papasların ibÂdetlerine mahsûs şeyi kullanmak kufr olur. Buna (Kufr-i hukm&#238 denir. Onlara mahsûs olan şeyleri kullanmanın kufr olduğu, islÂm Âlimlerinin temel kitÂblarında yazılıdır. (İbni Âbidîn) “rahmetullahi teÂl aleyh” beşinci cild, dortyuzseksenbirinci sahîfeyi okuyunuz! Din duşmanları, muslimÂnları aldatmak icin, kÂfirlerin Âdetlerini, bayramlarını, muslimÂn Âdeti, muslimÂnların mubÂrek gunu diyerek, bunların gÂvurluk ve kÂfirlik olduğunu ortmeğe uğraşıyorlar. Buyuk Kostantinin hıristiyanlık dînine karışdırdığı Noel gecesini ve Cemşîdin ortaya cıkardığı Nevruz gunu mecûsî bayramını, millî bayram olarak tanıtıyorlar. MuslimÂnların bu gunlerde bayram yapmalarını istiyorlar. Genc ve sÂf muslimÂnlar bunlara aldanmamalıdır. Guvendikleri hÂlis muslimÂnlara, nemÂz kılan akrabÂlarına, dînini bilen baba dostlarına sorup oğrenmelidir. Bugun butun dunyÂda, gerek îmÂnı ve kufru tanımakda, gerekse ibÂdetleri doğru yapmakda, cÂhillik ozr değildir. Meşhûr olan din bilgilerini bilmediği icin aldanan, Cehennemden kurtulamıyacakdır. Allahu teÂlÂ, bugun, dînini dunyÂnın her tarafına duyurmuş, îmÂnı, halÂli, harÂmı, farzları, guzel ahlÂkı oğrenmek pek kolaylaşmışdır. Bunları, luzûmu kadar oğrenmek farzdır. Oğrenmeyip cÂhil kalan farzı terk etmiş olur. Oğrenmeğe luzûm gormiyen, ehemmiyyet vermiyen kÂfir olur.

Resûlullaha “sallallahu aleyhi ve sellem” tÂbi’ olmak yedi derecedir: Birincisi, ahkÂm-ı islÂmiyyeye inanarak, bunları oğrenmek ve yapmakdır. Butun muslimÂnların ve Âlimlerin ve zÂhidlerin ve Âbidlerin “rahmetullahi teÂl aleyhim ecma’în” tÂbi’ olması, bu derecededir. Bunların nefsleri îmÂn etmemişdir. Allahu teÂlÂ, merhamet ederek, yalnız kalbin îmÂnını kabûl etmekdedir.

İkincisi, emrleri yapmakla berÂber, Resûlullahın “sallallahu aleyhi ve sellem” butun sozlerini ve Âdetlerini yapmak ve kalbi kotu huylardan temizlemekdir. Tesavvuf yolunda yuruyenler bu derecededir.

Ucuncusu, Resûlullahda “sallallahu aleyhi ve sellem” bulunan hÂllere, zevklere ve kalbe doğan şeylere de tÂbi’ olmakdır. Bu derece, tesavvufun (VilÂyet-i hÂssa) dediği makÂmda ele gecer. Burada, nefs de îmÂn ve itÂ’at eder ve butun ibÂdetler, hakîkî ve kusûrsuz olur.

Dorduncusu, ibÂdetler gibi butun hayrlı işler hakîkî ve kusûrsuz olmakdır. Bu derece, (UlemÂ-i rÂsihîn) denilen buyuklere mahsûsdur. Bu rÂsih ilmli Âlimler, Kur’Ân-ı kerîmin ve hadîs-i şerîflerin derin ma’nÂlarını ve işÃ‚retlerini anlar. Butun Peygamberlerin EshÂbı “radıyallahu teÂl anhum ecma’în”, boyle idi. Hepsinin nefsleri îmÂn etmiş, mutmainne olmuşdur. Boyle tÂbi’ olmak, y tesavvuf ve vilÂyet yolundan ilerleyenlere vey butun sunnetlere yapışarak butun bid’atlerden kacanlara nasîb olur. Bugun, dunyÂyı bid’at kaplamış, sunnetler gayb olmuşdur. Bugun, sunnetleri bulup yapışmak ve bid’at deryÂsından kurtulmak, imkÂn hÂricinde kalmışdır. Bid’atler, Âdet hÂlini almışdır. HÂlbuki, Âdetler ne kadar yerleşmiş ve yayılmış olsalar ve ne kadar guzel gorunseler de, din ve ahkÂm-ı islÂmiyye olamaz. Kufre sebeb olan ve harÂm olan şeyler, Âdet hÂlini alsalar, halÂl ve cÂiz olmazlar. [Demek ki, bu dereceye kavuşmak icin, tesavvuf yolundan ilerlenir. Bu yola, tarîkat denir. İlk asrlarda, sunnetlerin hepsine uymak kolay idi. Tesavvufa luzûm yokdu.]

Beşincisi, Resûlullaha “sallallahu aleyhi ve sellem” mahsûs kemÂlÂta, yuksekliklere tÂbi’ olmakdır. Bu kemÂlÂt, ilm ve ibÂdet ile ele gecemez. Ancak, Allahu teÂlÂdan, lutf ve ihsÂn ile gelir. Bu derecede olanlar, buyuk Peygamberler “salevÂtullahi teÂl aleyhim ecma’în” ve bu ummetin pek az buyukleridir.

Altıncısı, Resûlullahın “sallallahu aleyhi ve sellem” mahbûbiyyet ve ma’şûkıyyet kemÂlÂtına tÂbi’ olmakdır ki, Allahu teÂlÂnın cok sevdiklerine mahsûsdur ve lutf ile ele gecmez, muhabbet lÂzımdır.

Yedinci derece, insan vucûdunun her zerresinin tÂbi’ olmasıdır. TÂbi’ metbû’a o kadar benzer ki, tÂbi’ olmaklık aradan kalkar. Bunlar da, sanki Resûlullah “sallallahu aleyhi ve sellem” gibi, aynı kaynakdan, herşeyi alır.
__________________