Kalori Nedir? Kalori, bir enerji birimidir. Kaloriyi gıdayla ilişkilendirmeye calışırız ama kalori yalnızca enerji icermektedir. Orneğin, yaklaşık 4 litre benzin, yaklaşık 31.000.000 kalori icerir. Kalori, bir enerji ya da ısı miktarıdır. 1 gram suyun sıcaklığını 1 °C ‘ye yukseltir. 1 kalori, 4.184 Joule (J) enerjiye eşittir ve fizik biliminde kullanılan ortak bir enerji birimidir. Bircoğumuz, kalorinin yiyeceklerle ilgili olduğunu duşunuyoruz, orneğin “Bir kutu sodada 200 kalori var” gibi. Bir gıda paketinin uzerinde yazan kalori, aslında kilokaloridir (1.000 kalori 1 kilokaloriye eşittir). Bu kelime, bazen aradaki farkı gostermek icin buyuk harfle yazılır, ama coğu zaman yazılmaz. Bir gıda kalorisi, 4.184 Joule enerji icerir. Bir kutu soda, 200 gıda kalorisi, 200.000 normal kalori ya da 200 kilokalori icerir. Aynı durum, egzersiz icin de gecerlidir. Bir fitness grafiği, size yuruduğunuz her bir mil icin yaklaşık 100 kalori harcadığınızı soylediğinde, bu 100 kilokalori harcadığınız anlamına gelir. Bu makalede, “kalori” derken aslında “kilokalori” den bahsetmekteyiz. Kalori Ne İşe Yarar? İnsanlar yaşamlarını surdurebilmek, nefes almak, hareket etmek, kan pompalamak icin enerjiye ihtiyac duyarlar ve bu enerjiyi de yiyeceklerden alırlar. Bir gıdadaki kalori miktarı, gıdanın sahip olduğu potansiyel enerjinin ne kadar olduğuyla olculudur. 1 gram karbonhidrat 4 kalori, 1 gram protein 4 kalori ve 1 gram yağ 9 kaloridir. Gıdalar, bu uc yapı taşlarının bir derlemesidir. Bu yuzden, eğer alınan herhangi bir gıdada ne kadar karbonhidrat, yağ ve protein olduğunu bilirseniz, bu gıdanın ne kadar kalori ya da ne kadar enerji icerdiğini bilirsiniz. Eğer bir paket akcaağac ve esmer şekerli yulaf ezmesi paketinin uzerindeki besin değeri tablosuna bakarsak, bu gıdanın 160 kalori olduğunu goruruz. Eğer biz bu yulaf ezmesini bir tabağa doker, ateşin uzerine koyar ve tamamen yakarsak ( ki bunu yapmak oldukca zordur), bu tepkime sonucu 160 kilokalori ortaya cıkacaktır (unutmayın gıda kalorileri, kilokaloridir) ve bu, 160 kilogramlık bir suyun derecesini 1 °C yukseltmeye yetecek enerji demektir. Eğer besin değeri tablosuna daha yakından bakarsak, bu yulaf ezmesinin toplamda 162 kalori ureterek 2 gram yağ, 4 gram protein ve 32 gram karbonhidrat icerdiğini goruruz. Bu 162 kalorinin, 18’i yağdan (9 cal x 2 gr), 16’sı proteinden (4 cal x 4 gr) ve 128’i (4 cal x 32 gr) de karbonhidrattan gelmektedir. Enzimlerin glikoz ve diğer şekerlerin icindeki karbonhidratı, gliserinin icindeki yağ ve yağ asitlerini ve amino asitlerin icindeki proteinleri kırması sonucunda, vucudumuz yulaf ezmesindeki kaloriyi yakar. Bu molekuller, ya hemen kullanım icin emildiği ya da depolanmış enerjinin oksijenle tepkimeye sokulduğu metabolizmanın son aşamasına gonderildiği yer olan hucrelere, kan akışı yoluyla taşınır. İhtiyacınız Olan Kalori Miktarı Hucrelerimizin işlevlerini yerine getirebilmeleri icin ne kadar kaloriye ihtiyacı vardır? Bu miktar, herkeste farklılık gosterir. Satın aldığınız gıdaların uzerindeki besin değeri tablosunda “gunluk değerler yuzdesi” nin 2.000 kalorili bir beslenme şekline dayalı olduğunu fark edebilirsiniz.Bir kişinin bir gunde alması gereken kalori miktarı, yaklaşık 2.000 kaloridir ama vucudunuzun 2.000 kaloriden daha fazlasına ya da daha azına ihtiyacı olabilir. Boy uzunluğu, kilo, cinsiyet, yaş ve aktivite duzeyi, kalori ihtiyacınızı etkilemektedir. Kalori, Yağ ve Egzersiz Peki, eğer vucudunuzun yakacağından daha fazla ya da daha az kalori alırsanız ne olur? Acıkca soylemek gerekirse ya kilo alırsınız, ya da kilo verirsiniz. Fazladan 3.500 kalori birikimi, vucudunuz tarafından yaklaşık yarım kilo olarak depolanır. Yağ, vucudun ihtiyacı olduğu zaman kullanmak uzere depoladığı enerjidir.* Diğer yandan da ister cok fazla egzersiz yapmaktan ister daha az yemekten olsun, yediğinizden 3.500 kalori fazlasını yakarsanız, vucudunuz depoladığı yarım kilogram kadar yağı, bu acığı kapatmak icin enerjiye donuşturur. Egzersiz hakkında bir şey vardır ki o da, koşu bandınızın uzerinde oflayıp puflayarak koşarken, yalnızca metabolizma hızınızın yukselmediğidir. Metabolizmanızın normal hızına geri donmesi biraz zaman alır. Daha yuksek bir duzeyde calışmaya devam eder. Egzersiz yaptıktan sonra vucudunuz, iki saat boyunca yuksek miktarda kalori yakar. Kaynak __________________