Sağlıklı beslenme yeterli ve dengeli beslenmedir.Vucudumuzu oluşturan hucrelerin duzenli ve dengeli calışması icin besin oğelerinden yani yağlar, karbonhidratlar, proteinler, vitaminler ve minerallerden yeterli miktarda almalıyız. Vucudumuzun tum besin maddelerine ihtiyacı vardır. Tek taraflı beslenmek yani sadece protein veya karbonhidratla beslenmek yanlıştır. Dengeli beslenerek vitaminler, mineraller ve lifler gibi onemli besin maddelerinden de almış oluruz. Beslenme Piramidi
Beslenme piramidi 5 ana besin grubunu icerir. Piramit en altta yer alan ve sıklıkla tuketilmesi gereken karbonhidratlarla başlar ve daha az tuketilmesi gereken gıdalara doğru gider. Bu besin grupları karbonhidratlar, mineraller, proteinler, yağ ve şekerdir.Beslenme piramidi gıdaların doğru secimi icin rehberiniz olmalıdır.
Karbonhidratlar:Alt grupta yer alan ve sıklıkla tuketilmesi gereken gıdalardır. Karbonhidratlar pirinc, bulgur, makarna gibi tahıllardır. Mineraller: Sağlıklı yaşam icin gereklidir. Mineraller (kalsiyum, bakır, iyot, demir, cinko vb.) sebze ve meyvelerde bulunur, hucre korunması ve sağlıklı diş, kemik, cilt yapısı icin onemlidir. Mineraller ayrıca kalp ritmi, kan basıncı, vucuttaki sıvı dengesi gibi daha bircok duzenleyici fonksiyonlarda rol oynar. Proteinler: Vucudun en etkili kalori yakıcı bolumu olan kas dokusunu guclendirmek acısından cok onemlidir. Protein ette, sut urunlerinde ve daha az olarak hububat urunlerinde bulunmaktadır. Yağ-şeker: Yağ veşeker, cok az tuketilmesi gereken gıdalardır fakat A, D, E ve K vitaminleri gibi vucudumuz icin onemli vitaminleri taşıma gorevi yaptıklarından dolayı sağlığımız icin yenilmesi de cok onemlidir. Sıvı ve katı yağlar, şeker ve tatlılar bu grupta yer alır. Yemek yeme alışkanlığımız zihinsel ve bedensel faaliyetlerimizi etkileyen unsurlardan biridir. Sağlıksız beslenme duşunme ve kavrama yeteneğinin azalmasına ve hafıza kayıplarına neden olur. Gunde 8 saat uyuduğunuz halde kendinizi yorgun hissediyor, bedensel, zihinsel faaliyetlerinizde cabuk yoruluyor, hafıza ve duşuncenizde azalma goruyorsanız mutlaka yemek yeme alışkanlığınızı gozden gecirin ve aşağıdaki onerilerimize bir goz atın.
Dengeli Beslenme Onerileri:
Doymuş yağ (tere yağ, kuyruk yağı) oranı yuksek besinleri daha az tuketin.Yeterli miktarda doymamış yağ (ay cicek, mısırozu, soya, fındık, zeytin yağı) almaya dikkat edin. Yarım yağlı sut, yağsız yoğurt tuketin.Yağlı kırmızı et yerine yağsız et, kuru baklagiller (nohut, mercimek, fasulye gibi) balık ve tavuk tercih edin. Sut ve sut urunleri de (yoğurt, peynir vb.) tuketilmeli fakat bunlarında az yağlı olmalarına dikkat edilmeli.Yemeklerinizi haşlama, fırında pişirme veya ızgarada pişirme yontemleriyle pişirirseniz yemeğe eklenecek yağıda azaltmış olursunuz. Aşırı şekerli gıdalardan kacınmalı ve hatta cay, kahve gibi icecekler şekersiz icilmeli veya şeker miktarı azaltılmalıdır. Gıdalardan aldığımız gunluk tuz miktarı 6 gr.ı (bir tatlı kaşığı) gecmemelidir. Bu miktara yemeklerden, ekmekten, iceceklerden aldığımız tuz miktarı dahildir. Tuz tuketimi ile yuksek tansiyon arasında ilişki bulunmaktadır. Yuksek tansiyonu olanlar doktorlarının tavsiyesine gore ya hic tuz kullanmamalı yada miktarını azaltmalıdır. Gune kahvaltınızı yaparak başlayın. Gece boyu gıda alımı olmadığından beyninizin sabah kalkınca enerjiye ihtiyacı vardır. Daha sonra gıda alımınızı kahvaltıdan başlayarak gun icine yaymanız daha etkin kalori yakmanıza neden olur.Oğunlerinizi onceden belirleyiniz.Mumkunse yediklerinizi 3 ana oğun, 3ara oğune bolun az ve sık beslenin.Bol su icin, yiyecekleri iyice ciğneyin. Her yemek yediğinizde midenin 1/3’unu boş bırakın. Tam olarak dolu mide sağlığımızın zaman icinde bozulmasına ,erken yaşlanmaya neden olur.Midenizi katı gıdalarla doldurmayın .Katı gıdalarla dolu mide iceriğinin gerekli oz suyu her tarafa dengeli ulaştırması gucleşir ve sindirim zorlaşır. Duzenli yemek yiyenler daha dengeli ve sağlıklı beslenmekte ve ideal kilolarını korumaktadırlar. Zihinsel faaliyetlerin gerektirdiği enerji kaynaklarının en onemlilerinden biride meyvelerdir. Beynin oksijen dışındaki tek enerjisi glikozdur. Glikoz meyvelerde hazır halde bulunur. Diğer gıdalarla alınan şeker midede yakılarak glikoza cevrilir. Bu nedenle meyveleri ac karnına yemeliyiz.Meyveler yemeklerden 30 dakika once veya 3 saat sonra alınmalıdır.Mide doluyken alınan meyveler midede kalıp besin değeri kaybolup orada mayalanacağı icin butun sindirim sistemimizi yorar. Vucudumuzda dakikada 10 milyon hucre olur ve bir o kadarı da yenilenir. Ortalama 100 gunde (beyin ve sinir hucreleri haric) butun vucudumuz yenilenir.Duzensiz kotu beslenme yenileme sistemini aksatır. Cildiniz canlılığını, tazeliğini kaybeder ve en onemlisi hastalıklara acık olursunuz. Yorgunluk, cabuk yorulma, baş ağrısı olabilir. Duşunce ve hafıza sistemi bulanıklaşır.Bu nedenlerden dolayı duzenli ve sağlıklı beslenmeye dikkat etmeli ve yemek icin yaşamamalı sadece yaşamak icin yemeli goruşunu benimsemeliyiz. __________________