İrşad eden, doğru yolu gosteren rehber zata murşid denir. Allah'ın, doksan dokuz guzel isminden biri de “er-Reşîd” dir (bkz. Hûd Suresi, 87). Reşîd, murşid anlamına gelmektedir. Cunku asıl olarak hak ve doğru yolu gosteren, sonsuz rahmet sahibi Allahu TealÂ'dır. Nebileri ve rabbanî alimleri vasıtasıyla insan ve cinleri ilÂhi kitabının nurlu beyanlarına davet etmektedir. İnanan-inanmayan herkese merhamet buyurup, onları ebedi azaptan kurtaracak murşidleri aralarından cıkarmaktadır.

Nitekim, her devirde bu vazifeyi hakkıyla yapabilecek murşidleri yetiştirmek farz-ı kifayedir. Ayet-i kerimede: “İcinizden hayra cağıran, iyiliği emredip kotulukten men eden bir sınıf bulunsun. İşte kurtuluşa eren onlardır.” (Âl-i İmran, 104) buyurulmaktadır.

Tasavvufta kemale ermiş, olgunlaşmış, evliyalık mertebelerinin sonuna ulaşmış, kabiliyeti olanları bu yolda yetiştiren rehber zata murşid-i kÂmil denir.

Umumi manada murşid-i kÂmil, kalp ve kafa izdivacına muvaffak olmuş bir mana kahramanı, hakikat davetcisi ve gonullere Hak esintilerini duyuran bir peygamber vÂrisidir. Ulaşmak isteyenle ulaşılacak olan arasında bir kopru mesabesinde olan murşidin en belirgin vasfı, Hakk'a yakınlıktır. Onun fizikî alem kadar metafizik alemlere de gonul gozu acıktır. O, Allah, insan ve kainat munasebetini kavrayan, varlığın esrarına aşina bir arif, dunya- ahiret bilgileriyle donanmış bir bilgedir. Hak yolcusunun kalbine kendi hususi mazhariyetlerini yansıtan bir velîdir. İşte boylelerinin elinde her zaman komurler elmasa donuşmuş, taş ve toprak da altın seviyesine yukselmiştir.

Ruhlara insan-ı kÂmil olma ufkunu acamayanlara murşid denemez. Denemez; zira bunların kendileri irşada muhtactırlar ve mutlaka terbiye edilmelidirler. Bir atasozumuzde, “Kendi muhtÂc-ı himmet bir dede, bilmez ki gayra nasıl himmet ede” denilir.
__________________