Farz bir namazı vaktinde kılmaya eda, vakti gectikten sonra kılmaya kaza, bozulan bir namazı tekrar kılmaya da iade denir.

Bir namaz ya bile bile kasden kılınmayıp kazaya bırakılır veya bir ozurden dolayı kazaya kalır. Bir vakit namazı kasdî olarak kılmayıp kazaya bırakmak buyuk bir gunahtır. Boyle bir hareketten uzak durmalıdır. Bu ceşit bir hatanın işlenmesi durumunda, bir an once kaza edilmeli, borctan kurtulmalıdır. Cunku olumun ne zaman gelip catacağı belli olmaz. Olum gelip de hazırlıksız yakalarsa, Âhirete borclu olarak gidilmiş olur.

Bu şekilde kılınmayan bir namaz, her ne kadar kaza edilmekle borctan kurtulunmuş olunsa da işlenen gunah icin ayrıca tovbe istiğfar edip, Allah'tan af dilemek lÂzımdır. Bunun icin hem kaza hem de tovbe edilmelidir.

Unutmak, uyku veya meşru bir mazeretten dolayı vaktinde kılınamayan namazlar da hatırlandığı veya meşru ozur gectikten sonra, fazla vakit gecirmeden kaza edilmelidir.

Bazı ozurler vardır ki, bu hallerde kılınmayan namazlar daha sonra kaza edilmezler. Kadınların Âdet ve lohusalık hali, beş vakit devam eden sar'a veya cinnet hali bu ceşit ozurlerdendir. Zaten Âdet goren ve lohusa olan kadının namaz kılması caiz olmayıp haramdır.

Vakti icinde kılınmayan beş vakit namazın kazası farz, vitir namazının kazası vacip, sunnetin kazası da sunnettir. Kazası sunnet olan, yalnız sabah namazının sunnetidir. Gunun sabah namazı kazaya kalmış ise, oğleye kadar kılınınca farzıyla birlikte sunneti de kaza edilir; oğleden sonraya kalınca sunnet kılınmaz, sadece farz kaza edilir.

Zamanında kılınamayan bazı vakit sunnetleri de daha sonra kılınarak kaza edilir. MeselÂ, cemaate yetişmek icin oğle namazının ilk sunneti kılınamadığı takdirde, farzı kılıp iki rekÂt sunnetten sonra ayrıca kılınır. Cuma namazının ilk sunneti hutbeden once kılınamadığı zaman, yine cumanın iki rekÂt farzından sonra kaza edilerek kılınır, îki rekÂt kılınarak yarıda bırakılan oğlenin ve cumanın ilk sunnetleri, aynen bu şekilde dort rekÂt olarak kaza edilir. Bu sunnetlerin dışındaki diğer vakit namazlarının sunnetleri kılınmadıkları zamanlar kaza edilmezler. Mesel ikindi ve yatsı namazının sunnetleri farzdan once kılınmadıkları zaman daha sonra kılınmazlar.

Kaza namazları, ne şekilde kazaya kalmış ise aynı şekilde kılınacaktır. Sabah iki, oğle dort, ikindi dort, akşam uc, yatsı dort ve vitir uc rekat olarak kaza edilir.

Her kaza namazı icin belirli bir zaman veya mekÂn tayin edilmez. Yani "ikindi namazının kazası ikindi vaktinde kılınır" diye bir sınır yoktur. İstediğiniz zamanda kılınabilir. Kaza namazını kılarken "ikindi namazının yatsıdan once veya oğlenin sabahtan sonra kılınması gerekir" gibi bir şart da yoktur.

Fakat kerahet vakti dediğimiz zamanlarda kılınmamasına dikkat edilir. Bu vakitler de guneş doğduktan 45 dk sonraya, guneş batmadan 45 dk. onceye kadar ve guneş tam tepede olduğu zaman (oğle vaktinin 30 dk. oncesinden oğle namazı vakti girişine kadar) namaz kılınması hoş gorulmemiştir. Bunların dışındaki butun zamanlarda kaza namazı kılınabilir.

- Kaza namazları nasıl kılınır?

Vaktinde kılamayıp kazaya kalan namazları altı vakti bulan veya daha cok olan bir kimse, kaza namazları arasında bir sıra gozetmediği gibi, kaza namazları ile vakit namazları arasında da bir sıra takibi yapmaz. Namaz kılmanın mekruh olduğu uc kerahet vaktinin dışında, istediği ve musait olduğu her zaman kılabilir. Cunku kaza namazları icin belli bir vakit yoktur. MeselÂ, vaktinde kılınamamış olan bir ikindi namazı yatsıdan sonra, bir yatsı namazı da oğleden sonra kılınabilir.

Kaza namazlarını kılarken vakti belirlemeye gerek yoktur. Bu cok zor olacağından kolay olanı yapmak daha uygundur. Bir kaza namazı şoyle niyet edilerek kılınır:

MeselÂ: "Niyet ettim Allah rızası icin, vaktine yetişip de kılamadığım ilk oğle namazını" yahut "son oğle namazını kılmaya." Boylece kazaya kalmış olan namazlar, ya ilk kazaya kalmış olanından başlanmış olur veya en son kazaya kalmış olanından başlanmış olur ki, her iki halde de belli bir duzene gore gecmiş namazlar kılınarak azalmış olur.

Daha kolay olması bakımından "Uzerimde olan bir oğle veya ikindi namazını kaza ediyorum" şeklinde niyet etmek de yeterlidir.

Bir vaktin namazı kaza edileceği zaman once bir ezan okunur, sonra ikamet getirilerek kılınır. Birden fazla kaza namazı kılınacağı zaman da hepsi icin bir ezan kÂfi gelirken, her farz namazı icin ayrı ayrı ikamet getirmek sunnettir.

Kazaya kalmış olan namazların kac vakit olduğunu kesin olarak bilemeyen kimse, galip tahminine gore hareket eder. Sayı bakımından tam bir tahmin yapamıyorsa, uzerinde kaza namazı kalmadığı kanaatine varıncaya kadar kılar.

Aynı namazları kazaya kalmış olan kişiler, bu namazı cemaatle kılabilirler. Fakat farklı farklı namazları kılmaya kalkanlar tek bir cemaat olamazlar; ayrı ayrı kılmaları gerekir.

Kaza namazlarını, mumkunse evde kılmayı tercih etmelidir. Şayet bu namazlar mazeretsiz olarak kazaya bırakılmışsa, bir gunah sayılacağından bunu teşhir etmek uygun olmaz...

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet

https://sorularlaislamiyet.com/kaza-...kaza-edilir-mi

__________________