Kopekler etoburdurlar. Sindirim sistemleri, tek bir mideden ve kısa bir bağırsak sisteminden oluşur. Bu sistem et ve et bazlı besin maddelerini kolayca sindirebilir.

Yavruların sutten kesilmesi yaklaşık 4-6 haftalıkken gercekleşir. Irklara gore değişiklik gostermekle birlikte yavru bir kopeğin erişkin hale gelinceye kadar gecen gelişme sureci 10-16 ayda tamamlanır. Gelişme cağında onları en iyi şekilde beslemek gerekir. Bu nedenle gelişme donemi boyunca beslenme yavru kuru mamaları veya yavru konserve mamalarıyla yapılmalıdır.

Kopeklerin farklı hayat evrelerinde farklı gereksinimleri vardır. Yavru kopeklerin besin gereksinimleri, erişkin bir kopeğin ihtiyacından daha fazladır. Bu fazlalık yavruların buyume donemindeki ihtiyaclarından ve aktivitelerinden kaynaklanır. 3 aylık yavru ile 8 aylık yavrunun gereksinimlerinde bile farklılıklar gorulur. Bu yuzden yavrular, gereksinimlerine uygun yuksek biyolojik değerli ve kolay sindirilebilir proteinler, yeterli oranda kalsiyum ve uygun kalsiyum/ fosfor oranı iceren vitamin acısından zengin diyetlerle beslenmelidir. Proteinler, doğru vucut buyumesi ve kas gelişimi acısından onemlidir.

Yavrular 4-5 haftalık olduklarında kuru mama, ıslatılarak yada yavru konserveleriyle karıştırılarak verilmelidir. Boylece yavruların mamalarını koklamaları, yalamaları ve ısırmaya başlamaları teşvik edilir. Bu ıslatma işlemi, kuru mamaya daha fazla aroma kazandırarak tadını, kokusunu ve lezzetliliğini arttırır. Ayrıca mamanın daha yumuşak olmasını ve sutten yeni kesilen yavruların ciğneme refleksini uyarak mamayı daha kolay almalarını sağlar. Bu uygulamanın yavrularda şekillenebilen mide şişkinlerini, mide donmelerini ve gaz oluşmasını engellediği de uzmanlar tarafından belirtilmektedir.

Mamanın ıslatılaması ilk 2-3 aylık donemde sut ile yapılabilir. Daha sonraki donemde mamanın ıslatılması gerekirse bu işlem su, et suyu yada yemeklerin sularıyla yapılmalı, sut kullanılmamalıdır. Kopeklerin sute gereksinim duyduğu donem ilk 2-3 aydır. Bundan sonraki donemlerde sut sindirim sisteminde problemlere ve ishale neden olabilir. Yapılan araştırmalar kopeklerin % 80'inin sute karşı allerjik olduğunu gostermektedir. Bu nedenle ilk 2-3 aydan sonra sut vermekten kacınılmalıdır.

Yavrunun anne sutunden sonra birden bire kuru mamayla beslenmesinin kabızlığa yol acabildiği de bilinmektedir.

Mamanın partikul buyukluğu kopek yavrularına uygun olamalıdır. Buyuk partukullu bir mamayı yavrunun ağzına alması ve ciğnemesi zor olacağından, bu beslenmeyi olumsuz etkileyecektir. Kopeklerin arasında bireysel farklılıkların da olduğu unutulmamalıdır. Bu nedenle yavru maması hazırlayan ticari firmalar, farklı gelişme donemleri icin farklı partukul buyukluğune ve farklı formulasyonlara sahip mamalar hazırlamışlardır. Bu konuda en buyuk yardımcınız veteriner hekiminiz olacaktır. Kopeğinize mama alırken mutlaka veteriner hekiminizin tavsiyeleri doğrusunda hareket edin.

Mamanın kucuk parcalar halinde verilmesi, yavrunun yeme alışkanlığı kazanması acısından da onemlidir.

Kopeğinizin kabına mama koyduğunuzda, "gel" veya "ye" gibi bazı tek heceli komutlarla onu mama yemeye teşvik edebilirsiniz.

Yavruların mide kapasiteleri, gunluk ihtiyaclarını bir sefer yemeyle karşılayacak kadar gelişmediğinden, yavrular yiyeceklerini birkac oğunde tuketirler.

Yavruların diyetleri 6. haftadan 3 aya kadar gunde 4 oğun, 3 ayda 6 aya kadar gunde 3 oğun, 6. aydan 12. aya kadar gunde 2 oğun, 12. aydan sonra ise gunde 1 oğun olarak verilmelidir.

Yemek zamanı ve yemek yedikleri yer olabildiğince sabit olmalı ve değiştirmemeye caba gosterilmelidir. Gunde 3 oğun yapılan beslemede yemek zamanlarının sabah,oğlen ve akşam olarak duzenlenmesi yararlıdır. Kopekler ancak 10-12 aylık olduktan sonra, gunluk ihtiyaclarını tek bir oğunle karşılayabilecek sindirim sistemi kapasitesine ulaşırlar.
Beslenme amacıyla, uyuyan yavruların uyandırılmaları doğru değildir. Yavruların beslenme kadar uykuya da gereksinimi olduğu unutulmamalıdır.

Yavrular 6-7 haftalık olduktan sonra diş değiştirme donemine kadar, kuru mamanın ıslatılmasına gerek yoktur. Cunku ilk 6-7 haftadan sonra kopeklerde ciğneme refleksi iyice gelişir ve katı partikuller ağıza rahatca alınıp sindirilebilir.

Su katılmak suretiyle hazırlanan ve kendi yapısında yuksek miktarda su bulunduran (konserve gibi) mamalar, kuf mantarlarının uremesi icin uygun bir ortam yaratır. Bu tip su miktarı fazla olan mamalar, 30-60 dakika icersinde tuketilmediklerinde kopeğin onunden alınmalıdır. Islatılarak verilen mamaların tuketilmeyen kısımlarının suratle bozulabileceği unutulmamalıdır.

Yavru kopekler 4 aylık olduklarında gecici dişler dokulmeye başlar ve 42 adet kalıcı diş sut dişlerinin yerini alır. Diş değiştirme doneminde kuru mamaların ıslatılarak verilmesinde yarar vardır. Bunun nedeni bu donemde kuru mamanın sert gelmesi ve yavrunun kuru mamalardan yeterince yaralanamamasıdır. Bu donemde yavrunun biraz iştahsız olması normaldir. Ancak gene de bir miktar yumuşatılmamış (ıslatılmamış) kuru mama verilerek dişlerin temizlenmesi sağlanmalıdır.

Cok sık olmamakla birlikte kırılmadan temizlenmiş ve pişirilmiş ilikli buyuk kemiklerin verilmesi, kopeklerde dişlerin temizlenmesinde ve cene kaslarının gelişmesinde faydalıdır.

Kuru mamayla beslenme kopeklerin gelişimi acısından daha uygundur. Cunku ticari mamalar, gelişim acısından gerekli olan butun unsurları dengeli bir şekilde ve yeterli miktarlarda icermektedir. Ev yemekleri ile yapılan beslemenin, gelişim icin gerekli olan besin unsurlarını yeterli ve dengeli bir şekilde sağlayamadığı klinik araştırmalarla kanıtlanmıştır. Gene de kopeğinizi ev yemekleri ile beslemek niyetindeysiniz, mutlaka veteriner hekiminize danışıp onun verdiği diyetleri uygulayın. Yapılacak yanlış besleme, kopeğinizde gelişme bozukluklarına neden olabileceği gibi, hayatı boyunca kalacak problemlere de yol acabilir.

Kopeğinizi ev yemekleri ile besliyorsanız vitamin, kalsiyum gibi maddelerle diyetini takviye etmeniz gerekir. Kuru mamayla yapılan beslemede veteriner hekiminiz gerek duymadıkca, bu besin unsurlarını diyete katmanıza gerek yoktur. Ancak unutulmamalıdır ki, piyasada bulunan ticari mamalarında arasında kalite farkları vardır. Bu konuda en buyuk yardımcınız her zaman olduğu gibi yine veteriner hekiminiz olacaktır.

Ev yemekleriyle yapılan beslenme, kopeğinizin secici bir beslenme alışkanlığına sahip olmasına neden olabilir. Ceşitli tatlarda ve lezzetlerde yemek vermek, beslenme uzmanlarının yanlış olarak vurguladığı bir harekettir. Cunku ne kadar cok ceşitlilik yaratılırsa, kopeğinizin beğenmeme ve yememe olasılığı da o oranda artacaktır. İyi kalite ticari mamalara erken yaşta alıştırılan yavrularda, secici yem tuketiminin onune gecilmiş olur.

Kalsiyum ve fosfor gibi iki temel besin maddesi, yavruların diyetinde yeterli ve dengeli bir duzeyde bulunmalıdır. Cunku kalsiyum ve fosfor duzeyi duşuk mutfak artıklarıyla beslenen yavrularda sıklıkla raşitizm gelişmektedir.

Kopeklerin aşırı yağlanmasına izin verilmemelidir. Aşırı kilo alma ve yağlanma bir taraftan guzelliklerini diğer bir taraftanda sağlıklarını bozmakta ve hayatlarını kısıtlamaktadır. Bu yuzden iyi dengelenmiş ve denetimden gecmiş kopek mamalarının paketlerinde yazılı bulunan beslenme talimatlarına ve miktarlarına, veteriner hekiminiz aksi birşey soylemedikce mutlaka uygun olarak davaranın. Aşırı mama tuketiminin midede rahatsızlıklara ve ishale neden olabileceğini aklınızdan cıkarmayın.

Yavru kopeklerin kişisel gereksinimlerine gore, ihtiyac duydukları gunluk mama miktarı değişiklik gosterebilir. Kopeğiniz her oğunden sonra yemek kabında mama bırakıyorsa, kaba koyduğunuz mama miktarını %10 azaltınız.

Kuru mamayla beslenen kopeklerin icme suyu gereksinimleri daha fazladır. Bu yuzden onlerinde her zaman taze ve yeterli miktarda temiz su bulunmalıdır. Kopeğinize icme suyu olarak musluktan akan suyu vermekten kacının.

Kopeğinizin mama ve su kabı ayrı olmalıdır. Bu kaplar ayak altından uzak bir yere konulmalı ve her oğun sonrasında temizlenmelidir. Kopeğinizin deviremeyeceği buyuklukte ve şekilde su ve mama kabı secmeye ozen gosterin.

Kopeklerin diyetlerinde ani değişiklikler yapmaktan kacınılmalıdır. Boyle bir işlem gerekliyse kademeli olarak yapılmalıdır. Kopeğinizin mamasını yeni bir mama ile değiştirirken, bu değişimi ortalama 7 gunluk surec icersinde yapmanız hem onun alışması hem de sindirim sistemi acısından faydalı olacaktır. Kopeğinizin eski mamasıyla yeni mamasını karıştırın ve bu karışımdaki yeni mamanın miktarını her gun arttırarak mamayı verin. Bu barsak mikroorganizmalarının yeni mamaya adaptasyonu acısından onemlidir. Yeni mamaya alışıncaya kadar dışkıda; miktar, kıvam ve renk acısından oluşabilecek değişikler normaldir. Adaptasyon surecinden sonra bunlar normale donecektir. Değişiklik ani bir şekilde yapılırsa ishal olma ihtimali cok yuksektir.

Yavru bir kopek normal olarak gunde 4-5 kez dışkılama yapar.
Bazı kopeklerde dışkısını yeme (kaprofaji) olayı gorulebilir. Bu davranış vahşi yaşamdan kalma bir alışkanlıktır. Bunun yanı sıra dışkı yeme, diyeteki besin maddeleri eksikliğinde yada dengesizliğinde, ozellikle de lifli maddelerin noksanlığında ortaya cıkmaktadır. Mamada bulunan lifli maddeler, besinlerin barsaklardan geciş suresinden sorumludur. Bu eksikliklerin sonunda dışkı yemenin yanı sıra toprak yeme olayı da gorulebilir.

Kopekler bazen de ot yerler ve de kusarlar. Cok sık karşılaşılmadığı surece bu olay normal olarak kabul edilir. Bunun nedeni, kopeklerin yaşadığı karın ağrısı ve kendilerini rahatsız eden safrayı dışarı cıkarmaktır.

Temel olarak kopeklerin tatlıya gereksinimleri yoktur. Cikolata ve şeker gibi yiyeceklerin uzun sure verilmesi sonucunda sindirim sisteminde bozukluklar, diş curumesi, yağlanma ve şeker hastalıkları şekillenebilmektedir.

Kopekler havuc, yeşil sebzeler ve elma gibi bazı meyvaları da hoşlanarak tuketirler.Bunun beslenme acısından bir zararı yoktur.Kopeğinize balık kılcıklarıyla tavuk gibi ufak kumes hayvanlarının kemiklerinin verilmesi, sindirim sistemine takılmaları ve batmaları gibi istenmeyen rahatsızlıkların meydana gelmesine neden olacağından tercih edilmemelidir.

Kopeklere asla cok sıcak yada cok soğuk yiyecekler verilmemelidir.

Evde kendimiz icin hazırladığımız salcalı, baharatlı ve yağlı yemeklerin verilmesinin kopeklerde sindirim ve allerjik deri problemlerine neden olabileceği unutulmamalıdır. Kopeklerde allerjik reaksiyonların tedavisi uzun suren, zaman alıcı ve dikkat isteyen bir işlemdir.

Kuru mamayla beslenen bir kopeğe peynir, salam gibi maddelerin verilmesi gereksiz ve de yanlıştır. Bu tip besin maddeleri de kopeğiniz icin allerjik olabilir.

Kopekler icin hazırlanmış ticari mamaların zaman zaman pahalı oldukları idda edilmektedir. Bununla birlikte ticari mamalar dengeli beslenme, yuksek sindirilebilirlik, sağlık, iştahla tuketim, dışkılamada duzen, az dışkı, temizlik ve pratik olmaları bakımından avantajlıdırlar.

Erişkin (adult) mamaya gecişiniz, kopeğinizin buyumesi durduktan sonra olmalıdır.

Irklara gore erişkin mamasına gecme yaşı aşağıda verilen tablodaki gibidir.
Kucuk ırk (2.5-10 kg) 8-12 aylık
Orta boy ırk (10-25 kg) 12-18 aylık
Buyuk ya da dev ırk (>25 kg) 12-24 aylık

Genel olarak kopeğinizin beslenmesinde bu hususlara dikkat etmeli ve ozen gostermelisiniz. Ancak buyuk yada dev ırk (erişkin ağırlığı 25 kg'ın uzerinde olan kopekler) bir kopek yavrusu sahibiyseniz bunların dışında size birkac tavsiyemiz daha olacak.

Bu tip ırkların gelişim sureci 12-24 ay kadar surmektedir.
Buyuk ve dev ırk kopeklerde gelişim, hayatlarının ilk aylarında gayet değişkendir. Haftalar gectikce vucut ağırlığı ve kemiklerin buyumesi artış gosteririr. Bu tip ırklarda cok hızlı bir canlı ağırlık artışı, kemikler ve eklemlerde duzeltilmesi zor gelişim bozukluklarına neden olduğundan aşırı beslenmeden kacınılmalıdır. Canlı ağırlık artışı belirli zaman aralıklarıyla duzenli bir şekilde izlenmelidir.

Kopeklerin yağlanmasına izin verilmemelidir.

Buyuk ve dev ırk kopekler genel olarak bazı ortapedik hastalıklara(osteochondrosis, dirsek displasisi, kalca displasisi gibi) yatkınlık gosterirler. Bu hastalıkların genellikle 4-8 aylık yaş gurubunda gorulduğu ve bazı ırklarda (Alman Coban kopekleri, Labrador, Rottweiller, Alman Kurt kopeği, Boxer, Golden Retriever, Danua, Dobermen) kalıtsal olduğu bilinmektedir. Yanlış beslenme (aşırı besleme ve fazla kalsiyum verilmesi) bu hastalıklar icin risk faktorunu ortaya cıkarır. Buyuk ve dev ırk kopekler genetik olarak hızlı gelişim gosterdiklerinden daha fazla risk altındadırlar.

Bazı kopek sahipleri yukarıda adı gecen hastalıklardan korunmak icin mamaya kalsiyum takviyesi yaparak aslında bu rahatsızlıklara neden olmaktadırlar.

Buyuk ırk kopeklere fazla kalsiyum verilmesi kemiklerin gelişimini olumsuz etkilemekte hatta durdurabilmektedir. Boyle olunca kemikler zayıf kalır. Aşırı kilo alımı sonucunda da zayıf olan kemikler bu yuku kaldıramaz ve kemiklerde eğrilik ve kırılmalar şekillenebilir.
Bu riskleri en aza indirmek, buyuk ve dev ırklar icin ozel olarak geliştirilmiş mamaların kullanılması ile sağlanır. Eğer boyle bir mama kullanıyorsanız hic bir ilave vitamin ve minerel katkısı yapmanıza gerek yoktur. Ayrıca mama tuketimi kontrol altında tutulmalıdır.

Kopeğinizin mamasına dışarıdan ekstra bir takım takviyeler yaparken mutlaka veteriner hekiminizin bilgisine başvurun.
__________________