Dişi kedi ve kopeklerin genel anestezi altında genital organlarının yani uterus (rahim) ve ovariumlarının (yumurtalık) alınması yontemiyle yapılan bir operasyondur. Bazı durumlarda tek ovarium alınarakta yarım kısırlaştırma yapılmaktadır. Bu operasyon asla tavsiye edilmez. Cunku daha sonra vucutta bırakılan tek ovariumdan dolayı ceşitli operasyon sonrası komplikasyonlarla karşılaşılabilmektedir. Kısırlaştırmanın bazı avantaj ve dezavantajları vardır.
Kısırlaştırmanın Avantajları:Kısırlaştırılmayan dişi kedi ve kopekler bazı sağlık problemleri ile karşılaşırlar. Bu jinekolojik problemler, pyometra dediğimiz uterusun irinli yangısı, ovariumun kist ve tumorleri, prolapsus vagina ve uteri (vagina ve uterusun dışarı cıkması) gibi sorunlardır. Yine kısırlaştırılmamış kedi ve kopeklerde meme tumorleri riski daha fazladır. Bu riski en aza indirmek icin, ciftleştirilmesi duşunulmeyen evcilin ilk kızgınlığından once kısırlaştırılması gerekir.
Pyometranın nedeni enfeksiyon ve hormonal nedenlerdir. Ozellikle sık yalancı gebelik geciren kopeklerle, doğum kontrol ilaclarını, kontrolsuz kullanan kedi ve kopeklerde rastlanır. Kızgınlığı onleyici amacla kullanılan preparatların, evcilin ciftleşme isteği gostermediği donemde verilmesi uygundur. Kızgınlık başladıktan sonra kullanılan ilaclar pyometraya davetiye cıkarır. Genital sistemin anatomik yapısı nedeni ile Pyometrada sadece antibiotik kullanılması tedavide kesin cozum değildir. Tekrarlar yaşanabilir. Ayrıca hayvan yaşlandıkca ve vucudundaki enfeksiyon hastalık nedeni ile anesteziye almak risk teşkil edecektir. Bu nedenle erken yaşta kısırlaştırmanın onemi buyuktur.
Kısırlaştırma sinirli ve saldırgan davranışların giderilmesi amacıyla da onerilmektedir. Ayrıca siklus kanamaları, işaretleme amacı ile sık idrar yapma erkek hayvanların aşırı ilgisi gibi rahatsız edici davranışlardan uzaklaşılır.
Kısırlaştırmanın Dezavantajları:Kilo alma problemi olabilir. Ancak kilo almanın asıl nedeni ilerleyen yaşa rağmen az hareket ve enerjisi yuksek gıda ile beslemektir. Diğer dezavantaj ostrojen yetmezliğine bağlı tuy dokuntusu ve tuylerin yavaş uzamasıdır. Nadiren de olsa bazı evcillerde idrar tutamamaya rastlanır ve durum ozellikle uyku halindeyken kendini gosterir.
Tum bu avantaj ve dezavantajların dışında sokak kedi ve kopek populasyonunun kontrol altına alınmasında en etkili cozumdur.
Koray Akcam
Veteriner Hekim'e Teşekkur Ediyoruz
__________________