Otomatiklik (automaticity) kavramı, insanın cevresel uyaranlara gosterdiği tepkilerin otomatikleşmesini ifade etmektedir. Otomatiklik, tepkilerin buyuk olcude, kişinin bilinci devreye girmeden once (preconscient), yani bilincsiz, 'iradesiz' ve denetimsiz olarak yapılmasıyla ilgilidir.

Sosyal psikologlara gore otomatik tepkiler, ne irrasyonellik ifade etmekte, ne de hatalı tepkiler anlamına gelmektedir. Bir tepkinin otomatik olup olmadığım ayırdetmede bazı olcutler dikkate alınmaktadır (Bargh, 1989):

İlk olarak otomatik tepki, iradî değildir, yani tepkinin ortaya cıkması icin cevrede uyaranın varlığı yeterlidir; ikincisi, bireyin zihninde acık secik bir hedef olmadan da ortaya cıkabilir, yani niyetli değildir; ucuncusu, bireyin bilişsel ve algısal kaynaklarını tuketmez; dorduncusu, tepkinin icrası sırasında herhangi bir kontrol mekanizması devreye girmez ve beşincisi, birey tepkinin harekete gecirilişinin (activation) bilincinde değildir.

Ancak bir otomatik tepkinin tum bu ozellikleri gostermesi zorunlu değildir. Otomatik tepkilerin İncelenmesi, ozellikle surucu davranışlarının ve eşik altı (subliminal) algıların analizi bakımından onem taşımaktadır.
__________________