Eski adı SAMUSAT-SUMAYSAT olan SAMSAT, yorede tarihi en eski olan yerleşim yerlerinden birisidir. Bazı kaynaklardan milattan once 6000 yılında Orta Asya’dan gelen Turklerden PROHİTİTLER tarafından kurulduğu belirtilmektedir. Fırat’ın Batı ve Doğu kesimleri arasında en elverişli gecit yerinde bulunduğundan SAMSAT tarih boyunca onem kanmıştır.

Sumerler zamanında SEMİATA adı verilen SAMSAT’ın Demir cağında Hitit krallığının merkezi olduğu sanılmaktadır. Bolge M.O. 708 11. Sargon tarafından zapt edilerek Asur’a bağlı bir eyalet durumuna gelir. M.O 605 yılında Babilleri eline gecer. Daha sonra sırasıyla Medlerin, Perslerin (M.O. 533), Makedonya krallığının (M.O.333) e Selevkosların hakimiyeti altına girer.

Samsat M.O. 69’da Kommagene krallığının merkezi olur. Kommagene kralları Antichos sanıyla anılır. 150 yıllık sure icinde 4 kral tahta gecti. Bunlardan Kral Antichos III’nun Romalılara yenilgisi uerine Kommagene Devletinin egemenliği sona erdi. M.S. 72 yılında bir Roma eyaleti haline getirilen Samsat bir ilim merkezi haline geldi. Ulu bilgin Lukianus bu donemde Samsat’ta doğar. Bu arada Samsat birkac kez Perslerle Romalılar arasında el değiştirir. M.S 271’de tekrar Romalıların eline gecer bu donemde nufusu 50.000’i gecer.

Daha sonra Bians’ın ve sonrada Arapların eline gecer. Samsat’a Hz. Omer zamanında Şimşat, Şumişat denir. 1085’te Melikşah, 1114’deZenginler, 1180’de Selahattin Eyyubi, 1203’de Anadolu Selcuklularında Ruknettin Suleyman II Samsat’a hakim olur. 1237’de Harzemşahlar tarafından yağma edilen Samsat 1240’da Moğol İmparatoru Hulagu Han tarafından sonrada Dulkadiroğulları tarafından istila edilir.

1392’de Yıldırım Beyazıt Tarafından Osmanlı Devleti’ne bağlanır. 1401’de Timur tarafından tahrip edilir. 1516’da Yavuz Sultan Selim tarafından tekrar Osmanlılara katılır. Osmanlı yonetiminde eski onemini kaybeder ve sancak merkezi olur.

Cumhuriyet donemimde daha da kuculerek bucak merkezi durumuna girer. Samsat 1960’da ilce merkezi haline getirilir ve Adıyaman iline bağlanır.

Samsat ilcesi Ataturk Barajı gol suları altında kalmasından dolayı 05.03.1988 tarihinde eski yerleşim yerinden tahliye edilmiş ve 21.04.1988 tarihli3433 sayılı kanunla merkezi değiştirilerek bugunku yerine taşınmıştır.

Gunumuzde yapılan Arkeolojik araştırma ve kazılarla eski Samsat ve civarında o donemlere ait saraylar, su kemerleri, kaleler, v.b. yapılar, kıymetli eşyalar bulunmuştur. Bu eserlerden bir kısmı Adıyaman muzesinde sergilenmektedir.

KAynak
__________________