18. Yuzyıl (Aydınlanma) Felsefesi Nedir?

18. yuzyıl felsefesi; Aydınlanma Cağı olarak adlandırılan, aydınlanma felsefesinin 18. yuzyılda doğup benimsenmeye başladığı donemdeki duşunsel hareketlere verilen genel addır.

Aydınlanma felsefesi ya da 18. yuzyıl felsefesi; genel olarak insanın kendi yaşamını duzenlenmesini yeniden gundeme almış, hem duşuncenin, hem toplumsal yaşamın koklu değişimlere uğrayacağı bir surecin fikirsel/felsefi başlatıcısı olmuştur. Bu yuzyılın sonlarına doğru meydana gelen Fransız devrimi (1789), ve ardında gercekleşen modernleşme surecleri, duşunsel anlamda etkilerini ve kaynaklarını aydınlanma felsefesinde bulmaktadır.

Bu donemde; din ya da Tanrı merkezli toplumsal yapının ve duzenlemelerin yerini bu surecte akıl merkezli toplumsal duzenlemeler arayışı alır. Geniş ve genel anlamıyla aydınlanma, orta cağda hukum suren dunya goruşune karşı yeni bir dunya goruşunun ortaya cıkması ve temellendirilmesi olarak belirtilir. Bu yuzyıl yeni bir ideal ile tarih sahnesinde yer alır; bu ideale gore, aklın aydınlattığı kesin doğrulara ve bilginin ilerlemesine dayanan entelektuel bir kultur egemen olmalıdır ve bu kultur sonsuz bir şekilde ilerlemelidir. Boylece ilerleme ideali, insanın geleneğin koleliğinden kurtularak surekli mutluluk ve ozgurluk yolunda gelişeceği duşuncesine dayandırılır.

Aydınlanma felsefesinin kaynağı Ronesans felsefesi ve ozellikle de 17. yuzyıl felsefesinin ortaya koyduğu ilkelerdir. Ronesans'tan itibaren duşuncenin tarihsel otoritelerden kurtulması, bilgi ve yaşam hakkında akla ve deneyime dayanmaya başlaması soz konusudur. 17. yuzyıl da bu gelişmeler sistemleştirilip temel ilkelere donuşturulmeye başlanmış, rasyonalizmin belirginleştiği bu yuzyılda aydınlanma felsefesinin duşunsel temelleri bir anlamda hazırlanmıştır. Sekulerleşme aydınlanma felsefesinin ve genel anlamda aydınlanmacılığın her tur girişiminde temel olmuş olan bir yonelimdir.

18. yuzyıl felsefesinde bir yanda rasyonalizmin ote yandan empirizmin guclenmesi ve bunlardan meydana gelen teorik sorunların yeni bir takım sentezlerle aşılmaya calışılması soz konusu olacaktır. Aydınlanma cağı, aklın ışığında felsefenin de yepyeni bir etkileyicilikle ortaya cıkışına, yaygınlaşmasına, yeni sentezlerle sistematikleştirilmesine etki etmiştir. Bu bakımdan bu yuzyıla "felsefe yuzyılı" denmesi de soz konusudur.[1]

[1] Felsefe Tarihi; Macit Gokberk; Remzi Kitabevi; 2. Basım; sayfa; 328

Doneme Damgasını Vuran Onemli Duşunce Adamları:



Pierre Simon Laplace
Rene Descartes
Jean Jacques Rousseau
Thomas Hobbes
Nicolas Copernicus
Francis Bacon
David Hume
Immanuel Kant
John Locke
George Berkeley
Denis Diderot
Gottfried Leibniz
Francois Marie Voltaire
Charles Montesquieu
Baruch Spinoza
Galileo Galilei
Isaac Newton
__________________