19. Yuzyıl Felsefesi Nedir?

19. yuzyıl felsefesi oncelikli olarak Alman felsefesinde romantizmin ve idealizmin zirveye ulaştığı bir donemdir. Aynı şekilde materyalizmin de yeni bir derinlik kazandığı ve one cıktığı gorulur. Fransız felsefesinde bir yanda Charles Fourrier, Pierre-Joseph Proudhon, Claude Henri de Saint-Simon gibi reformcu duşunurler; ote yanda da August Comte ile pozitivizmin belirginleştiği gorulur. Tarihci Tocqueville ile sosyolog ve duşunur olan Emile Durkheim'ı da buraya eklemek gerekir.

19. yuzyılın genel olarak bir tarih yuzyılı olduğu belirtilir, bunun anlamı hem tarih bilincinin gelişmesi hem de duşuncenin ve felsefenin tarih ile birlikte ele alınıp değerlendirilmesi eğiliminin kuramsal br nitelik kazanmaya başlamasıdır. Boylece felsefenin icinde siyasal teoriler ve sosyoloji gibi bir disiplin cıkmıştır. 19. yuzyılın genel hatlarıyla Almanya'da idealist felsefenin, Fransa'da sosyalist duşuncenin, İngiltere'de iktisat teorisinin gelişip guclendiği zamanlar olarak belirtilmesi yanlış olmaz. Felsefede romantik duşunce, idealizm, materyalizm, realizm, rasyonalizm, tarihselcilik, pozitivizm bu yuzyılda kendini gosterir.

19. yuzyıl tarihsel bakımdan siyasal ideolojilerin one cıktığı bir donem olarak ortaya cıkmıştır. Sosyalist duşunce ve onun felsefi kokleri bu donemde belirginlik kazanmış, ote yandan Liberalizm ve onun felsefi kokleri belirginleşmiştir. 18. yuzyıl aydınlanmacılığının felsefi konumlanışı devam ettirilmekle birlikte, aydınlanmacı felsefi kavramlara belirli bir olcude kuşkuyla bakan bir yonelim olarak şekillendiği soylenebilir. Fransız Devrimi'nin sonrasında ortaya cıkan hayal kırıklıklarının etkisi 19. yuzyıl felsefelerinde gorulur.

Doneme Damgasını Vuran Onemli Duşunce Akımları:



Romantizm Nedir?
İdealizm Nedir?
Pozitivizm Nedir?
Materyalizm Nedir?
Yeni-Kantcılık Nedir?
Pragmatizm Nedir?

Doneme Damgasını Vuran Onemli Duşunce Adamları:


Herder
Jeremy Bentham
Johnn Gottlieb Fichte
Friedrich Schiller
Jean Jacques Rousseau
Bernhard Bolzano
Friedrich Hegel
Ludwig Andreas Feuerbach
Mihail Bakunin
Karl Marx
Friedrich Engels
Wilhelm von Humboldt
Arthur Schopenhauer
Herbert Spencer
Pierre Joseph Proudhon
Saint Simon
Alexander Herzen
John Stuart Mill
Auguste Comte
Friedrich Ernst Daniel Schleiermacher
John Stuart Mill
Friedrich Nietzsche
Wilhelm Dilthey
Henry Bergson
William James
Emile Durkheim
Friedrich Schelling
Kierkegaard
Peter Alekseyevic Kropotkin
Charles Darwin
__________________