Bizde 'zeka testi' olarak gecen, İngilizcesi 'zeka bolum puanı' gibi bir anlama gelen 'Intelligence Quotient Score' veya kısaca 1Q olarak adlandırılan bu test, İngilizcesinde belirtildiği gibi, bir insanın bazı branşlardaki akademik yeteneğinin ve bilgi derecesinin karşılaştırmalı olarak ustunluk derecesini olcmeye yarayan bir testtir.

Aslında insan yuzlerce değişik zihinsel yeteneklere sahiptir. Bu yeteneklerin bir kısmı bu testlerle doğru olarak olculebilir, insanların bazı akademik yetenekleri ortaya cıkartılabilir. Zeka testleri ile insanların zeka derecelerinin diğer yeteneklerine etkisi hakkında az cok bilgi edinilebilir.

IQ test soruları genelde sozcuk sorularını, mantık, akıl yurutme ve sayı dizisini tamamlama gibi soruları icerir. Cocuklara uygulanan zeka testlerinde once cocuğun zeka yaşı hesaplanır.

Cocuğa normal yaşının altındaki ve ustundeki yaş gruplarına ait sorular sorulur. Hangi yaş grubunun sorularını tumuyle bildiyse (birden fazlaysa en yukseği) o yaş grubu cocuğun tavan yaşı olarak kabul edilir. Bunun ustundeki gruplarda bildiği soru sayısı, toplam soru sayısı goz onune alınarak, ay bazında tavan yaşına ilave edilir.

Zeka yaşının ve zeka seviyesinin bulunmasını bir ornekle acıklayalım. 9 yaşındaki bir cocuğa 6, 7, 8, 9, 10, 11 ve 12 yaş gruplarından 12'şer soru soruluyor. 6, 7 ve 8 yaş grubu sorularının hepsini biliyor. 9 yaş grubundan 10, 10 yaş grubundan 8, 11 yaş grubundan ise 6 soruyu doğru cevaplıyor. 12 yaş grubu sorularını bilemiyor. Buna gore cocuğun zeka yaşı :

8 yaş + 10 ay + 8 ay + 6 ay = 8 yaş + 24 ay = 10' dur.

Zeka seviyesi (IQ) ise zeka yaşının 100 ile carpılıp, doğum yaşına bolunmesi ile elde ediliyor. Bu ornekte zeka seviyesi:

IQ = (zeka yaşı x 100)/ doğum yaşı = (10xl00)/9 = 111'dir.

Zeka seviyesinin değerlendirilmesi ve toplumda bulunma oranı ise şoyle:
Bir kişinin 1Q seviyesini olcmenin en iyi nedeni, onun gelecekteki akademik yeterliliğini değerlendirmek olabilir. Eğer bir konuda IQ puanı yuksek ise, o konuya yoneltilebilir, eğitim gosterilip eksikler tamamlanabilir. Puan duşukse o konu ile fazla uğraşmayıp bir başka konuya yonlendirilebilir.

Unutulmaması gereken cok onemli bir husus şudur ki, IQ testleri insanların muzik, sanat yeteneklerini, his, psikolojik ve ruhsal durumlarını olcemez. Yuksek IQ puanı o kişinin ilerde mutlu olacağını, akıl sağlığını ve ruhsal gelişimini garanti edemez. Duşuk 1Q puanı da o kişinin ilerde zenginlik, his ve ahlak bakımından başarısız olacağı anlamına gelmez.

Bu nedenlerle gunumuzde zeka testleri ile beraber bir de 'duygusal zeka' (emotional intelligence) yani EQ testleri de yapılmaktadır. Bu test ozellikle kurum ve kuruluşlarda, takım calışmalarında verimi arttırmak, bireysel başarıyı toplu başarıya donuşturmek icin onem kazanmaktadır.

Dunyada normal insanların yapabilecekleri butun işler icin 50 ve ustu IQ puanı yeterlidir. Zaten insanların coğu bu seviyededir. Dunyada bu seviyede IQ puanına sahip olup da onemli gorevlere gelmiş, buyuk iş adamı ve zengin olmuş bir cok insan vardır.
__________________