Anksiyete bir semptom olarak bir cok mental hastalıkta karşılaştığımız bir belirtidir. Anksiyetenin birey uzerinde fiziksel ve mental belirtileri mevcuttur. Anksiyetenin psikolojik belirtileri arasında irritabilite, konsantrasyon zorluğu, sese karşı hassasiyet ve yerinde duramama sayılabilir. Ayrıca hafızanın zayıflaması, otonom sisteme aşırı yoğunlaşma sonucunda kalp atımlarını hissetme ve bunu bir kalp krizi gibi yanlış yorumlama ve buna bağlı algılama carpıklıkları ve duşunce bozuklukları da ortaya cıkabilmektedir.

Bu hastaların fiziksel belirtileri sempatik sinir sisteminin aşırı aktivitesi ve kas geriliminin yoğunlaşmasını sonucu ortaya cıkar. Gastrointestinal sistem belirtileri olarak ağız kuruması, yutkunma zorluğu, epigastriumda hassasiyet, hava yutmaya bağlı geğirme, bağırsak hareketlerinde artma veya azalma oluşabilir.Solunum sisteminde; goğuste daralma hissi, nefes almada zorlanma, ve aşırı nefes alıp verme meydana gelebilir. Kalp damar sisteminde; carpıntı, kalp uzerinde ağrı veya huzursuzluk hissi, boyunda ve muhtelif bolgelerde kalp atımlarının hissedilmesi gorulebilir. Genitouriner sistem belirtileri olarak; sıs sık idrara cıkmak, idrar yaparken yanma hissedilmesi, ereksiyon yetersizliği ve libido kaybı soz konusudur.Kadınlarda menstruel bozukluklar ve amenore gorulebilir. Merkezi sinir sistemi ile ilgili olarak kulak cınlaması, gorme bulanıklığı, karıncalanma hissi ve baş donmesi belirtileri tesbit edilebilir. Ayrıca muskuler gerilime bağlı şikayetler olabilir. Ozellikle skalp bolgesinde hissedilen başağrıları mevcuttur. Uyku bozuklukları olarak; uykuya dalamamak, sık sık uyanmak, kabuslar gormek, erkenden uyanmak ve tekrardan uykuya dalamamak meydana gelebilir.

Anksiyete Bozuklukları DSM III, DSM III-R ve DSM IV'un tanı kriterlerinden ve anksiyetenin biyolojik yapısının oğrenilmesi ile ilgili gelişmelerden cok etkilenmiş hastalıklarındandır. DSM III-R'da obsesyonel bozukluklar anksiyete bozuklukların bir alt tipini oluşturmaktadır. Ancak ICD-10'da obsesyonel bozukluklar ayrı bir kategoride değerlendirilmektedir. Anksiyete obsesyonel bozukluğun bir semptomu olarak kabul edilmektedir.(Oxford) Fobik bozukluğun tiplerinin tanınmasında da DSM II-R ve ICD-10 arasında da farklılıklar vardır Gectiğimiz yirmi yıl boyunca, Amerikan psikiyatristleri norozlarla ilgili psikodinamik oryantasyonlu yaklaşım tarzlarından ve formulasyonlarından uzaklaşan bir anksiyete bozuklukları anlayışına sahip olmuşlardır.(Tablo 1, Tablo 2) Sonucta "Noroz" teriminin gunluk klinik calışmaların dışına cıkarıldığı ve kullanılmadığı bir aşamaya gelinmiş, bunun yerine mantıklı klinik kriterlerin uzerine oturmuş ve sağlam temeller uzerine bina edilmiş ceşitli klinik anksiyete bozukluklarına bolunmuştur.

Fobik Noroz Fobik Bozukluk (F. Noroz) Agorafobi PA'lı, PA'sız Sosyal Fobi Basit Fobi Fobik Bozukluklar Sosyal Fobi Basit Fobi Agorafobi PA'sız Fobik Bozukluklar Sosyal Fobi Basit Fobi Agorafobi PA'sız

Anksiyete Norozu Anksiyete Durumları (veya Anksiyete Norozu) Panik Bozukluk Yaygın Anksiyete Bozukl. Anksiyete Durumları Panik Bozukluk -Agorafobili -Agorafobisiz Yaygın Anksiyete Bozukl Anksiyete Durumları Panik Bozukluk -Agorafobili -Agorafobisiz Yaygın Anksiyete Bozukl

Obsessif Kompulsif Noroz Obsessif Kompulsif Boz. (veya Obs. Komp. Noroz) Obsessif Kompulsif Boz. Obsessif Kompulsif Boz.

Histerik Noroz Depressif Noroz Nevrastenik Noroz Posttravmatik Stress Boz. Akut ve Kronik(Gecikmiş) Atipik Anksiyete Bozuk. Somatoform Bozuk. Dissosiyatif Bozuk. Affektif Bozuk. Posttravmatik Stress Boz Başka Yerde Belirlenmemiş Anksiyete Bozuklukları. Posttravmatik Stress Boz Akut Stress Bozukluğu Genel Tıbbi Şartlardan... Madde Kullanımından... Başka Yerde Belirlenme- miş Anksiyete Bozukluk.
Sosyal Fobi Basit Fobi Agorafobi Panik Ataksız Panik Bozukluk Agorafobili Fobik Bozukluklar -Sosyal Fobi -Basit Fobi -Agorafobi

Panik Bozukluk (Agorafobisiz) Diğer Anksiyete Bozuklukları Panik Bozukluk

Yaygın Anksiyete Bozukl Yaygın Anksiyete Bozukl Miks Anksiyete Depressif Bozukluk

Obsessif Kompulsif Bozukluk Obsessif Kompulsif Bozukluk

Posttravmatik Stress Bozukluğu Posttravmatik Stress Bozukluğu

*Liste modifiye edilerek yapılmıştır.

Anksiyeteli bir hasta değerlendirildiği zaman, klinisyenler bunun yanında anksiyetenin patolojik mi, yoksa normal bir anksiyete mi olduğunu ayırmalıdırlar. Pratik seviyede, patolojik anksiyete, normal anksiyeteden ayırdedilebilmelidir. Bunun icin; hastaların, ailelerin, onların arkadaşlarının yardımlarından ve patolojik anksiyete teşhisi koyan klinisyenlerin gozlemlerinden yararlanılmalıdır.

Değerlendirme, hastaların ic dunyalarını belirten bilgilere, onların davranışlarına ve onların fonksiyon kabiliyetleri uzerine oturtulmuş olmalıdır. Patolojik bir anksiyetesi olan bir hasta komple norofizyolojik bir muayeneye ve belirlenmiş bir bireysel tedavi planına gereksinim duyar. Klinisyen, bir cok tıbbi duruma bağlı olarak meydana gelen anksiyeteyi ve diğer mental hastalıkları, ozellikle depressif hastalıkları gozonunde tutmuş olmalıdır. Cunku cok acıktır ki, belirli tiyatral durumlarda anksiyete ile cevap vermek o kişinin avantajınadır.Bir kişi, patolojik anksiyete veya anormal durumun zıddına anksiyete sınırları icinde konuşabilir. Orneğin, sevdiği bir objeyi kaybetmekle veya ailesinden ayrılmak ile tehdit edilmiş bir cocuk icin anksiyete normaldir.

Yine aynı şekilde, okulda yaşanan ilk gun cocuklar icin, yeniyetmeler icin ise ilk doğum gunu partisi, erişkinler icin yaşlanmayı ve olumu duşunduğu zaman veya hastalıkla yuzyuze gelen herhangi biri icin anksiyete normaldir.

Anksiyete hayatın anlamını ve kendi kimliğini bulmanın,belirsiz ve yeni şeyleri denemenin,değişikliğin, buyumenin normal ve olağan bir komponentidir. Patolojik anksiyete ise, bunun tersi olarak, onun suresi veya onun yoğunluğuna bağlı olmaksızın ortaya cıkan bir uyarana, uygunsuz bir cevap olarak ortaya cıkar.
__________________