
[IMG]http://img511.**************/img511/5127/fosilua7ce5.gif[/IMG]
FOSİLLER
Fosil milyonlarca yıl once jeolojik zamanların ceşitli donemlerinde birbirinden farklı ortamlarda yaşamış canlıların oldukten sonra gecirdileri fosilleşme sureci sonrasında bulundukları ortamın cokelleri icindeki taşlaşmış kalıntılarıdır.
Fosil kelimesi Alman doktor ve maden muhendisi Georgius Agricola'nın 1546 da yayınladığı de Natura Fossilium adlı eserindetopraktan cıkarılan nesneanlamında ilk defa kullanılmıştır.
Canlıların oldukten sonra fosilleşinceye/taşlaşıncaya kadar gecen surec fosilleşmedir.
Bunun icin canlının olumunden sonra olduğunca cabuk bulunduğu ortamın icine gomulmesi ve dış etkenlerden suratle korunması ile zaman faktoru, fosil olabilmenin diğer bir deyişle fosilleşmenin onemli koşullarıdır.
Fosilleşme ortamları: bataklık, buz, cam recinesi, asfalt ile deniz ve goller gibi sulu ortamlar bu olayın en iyi gercekleştiği yerlerdir. Olen her canlı fosilleşir diye bir doğa kuralı yoktur. Fosil olma bir şans olduğu gibi, onu bulmak da bilgiye ve şansa bağlıdır.
Karakteristik fosil Kitlesel biyolojik yokoluşlar ya da yaşamlarının son noktasına gelip de Dunya hayatından tum soyları ile cekilen canlıların diğer bir deyişle artık yaşamayanların kalıntılarıdır. Diğerlerine gore bilimsel değerleri cok fazladır. Canlının yaşamı ne kadar kısa olursa fosilinin değeride o kadar fazla olur. Orneğin Trilobit denilen eklem bacaklıların Birinci zamanın (Paleozoik) başlangıcı Kambriyen'de denizlerin sığ kesimlerinde kısa sure ile yaşamış bir cok turu vardır. Dinozorlar 65 milyon yıl once yok olmuşlardır. Bu nedenle bu fosiller artık karakteristik fosillerdir.
Fosiller sadece cokel kayaların icinde bulunur ve icinde bulunduğu kayanın oluşum ortamı ve yaşını belirlememize yardım eder. Magmatik ve Metamorfik kayalarında fosil bulunmaz.
Omurgasız hayvan fosilleri tek hucreliler PROTİATA (Protozoa) ve cok hucreliler METAZOA olmak uzere iki gruba ayrılırlar.
Tek hucreliler: Vucutları bir veya birkac basit hucreden yapılmış olan en ilkel canlılardır. Bunlar coğunlukla gozle gorulemez mikroskopla incelenebilirler. Hayvansal kokeli olan tek hucrelilerin en onemlileri; Diyatomeler, Dinoflagellatlar, Foraminiferler ve Radiolaria'lardır. Bunların arasında Foraminifera en onemli gruptur.
Cok hucreliler:Mollusca/Yumuşakcalar: Kambriyen'den (540my.) beri yaşayan metazoanlar cok hucrelilerin en geniş grubudur. Yanal simetri gosteren vucutları yumuşak halkasız/segmentsiz olup kalkerli bir kabuk ile ortuludur. denizlerde, gollerde, bataklıklarda, nehirlerde pek azı da karada yaşar. Bu buyuk grubun icinde Bivalvia (iki kabuklu), Gastropoda (karından bacaklılar) ve Cephalopoda (kafadan bacaklılar) bulunur. Orneğin; Mytilus (midye), Ostrea (istiridye) Bivalvia'nın, Octopus (ahtapot), Sepia (murekkep balığı) Cephalopoda'nın, Helix (kara salyangozu) ise Gastropoda'nın bugun yaşayan temsilcileridir.
__________________