Şehir, Eski ve Orta cağlarda Yunanca Dorylaion, Latince Dorylaeum ismi ile tanınan bir kenttir. Yıkık ve terkedilmiş olan Dorylaion - Şarhoyuk'un yakınında, harabenin guneyinde kalan bolgede yeni bir yerleşim oluşmuştur. W.M Ramsay'ın bildirdiğine gore, buyuk olasılıkla Dorylaion harabelerine Eskişehir adı verilmiş ve bu ad o zamandan gunumuze ulaşmıştır.

TARİHİ

İlkcağ'dan 11.yy'a kadar
[IMG]http://img840.**************/img840/6977/200pxmidassehritomb.jpg[/IMG]

M.O. 14. yuzyılda Hititler Eskişehir merkezli buyuk bir devlet kurmuşlardır. Eskişehir‘in onemi ve yeri dolayısıyla Hititler doneminde Eti‘lik (Beylik) olduğu gorulmektedir. M.O. 12. yuzyılda Anadolu’ya giren Frigler Anadolu'ya yayılmış ve Dorylaion adı ile bolgeye yerleşmiştir. Friglerden sonra bolgeye Lidyalılar daha sonrada Persler hakimiyeti altına almıştır. M.O. 4.yy'da Makedon kral İskender’in eline gecen Eskişehir, İskender’ in olum tarihi olan M.O. 323 yılına kadar İskender'in İmparatorluğu altında kalmıştır. M.O. 2. yy'da Roma İmparatorluğu kontrolune gecen bolge, Roma’nın ikiye ayrılmasına kadar Roma İmparatorluğu'nun ayrıldıktan sonra da Bizans hakimiyetinde kalmıştır.

Selcuklular Donemi

Yeniden Bizans egemenliğine giren Dorylaion 1074'te Selcukluların eline gecti. Şehir Anadolu Selcukluları zamanında, Selcuklular ile Haclılar arasında yapılan savaşlara sahne olmuştur. Bu zamanda şehrin adı "Sultanonu" olarak anılmaktadır. Şehir icinde Selcuklulara ait pek cok eser vardır.
Arap coğrafyacı İbn Said (علي بن موسى المغربي بن سعيد, 'Ali ibn Musa ibn Sa'id al-Maghribi); Antalya - Marki (Fethiye) Korfezi arasındaki CibÂlu’t TurkmÂn (Turkmen Dağları) adı verilen dağlık bolgede 200.000, Kastamonu yoresinde 100.000, Sultan Onu - Kutahya - Emirdağ - Karahisar-ı Sahip - Sivrihisar yorelerinde 200.000 ve Ankara ’nın kuzeyindeki Karabuli denilen dağlık bolgede 30.000 cadırlık Turkmen kitlelerinin yığıldığını kaydetmektedir.

Osmanlı Donemi

1289'da Anadolu Selcukluları Eskişehir'i Osman Gazi'ye verdi. Orhan Gazi doneminde Karamanlıların eline gecen Eskişehir'i, 1. Murad yeniden Osmanlı topraklarına kattı.
Fatih'in ilk zamanlarına kadar şehir Ankara Beyliği'ne bağlı olarak kalmıştır. 1451 yılından sonra Kutahya'nın Beylerbeylik haline gelmesi uzerine Anadolu İdari Teşkilatında değişiklik olmuş, bu arada Ankara'ya bağlı bulunan Eskişehir, Kutahya Beylerbeyliği'ne bağlanmıştır.
Kent 1601'de bir sure Celali Deli Hasan ve yandaşlarının eline gecti. HudavendigÂr (Bursa) Vilayetinin Kutahya Sancağına bağlı bir kaza olan Eskişehir'e demiryolu 1890'lı yıllarda ulaştı.
Demiryolu'nun Eskişehir'e gelmesi ile şehirde ticaret canlandı. 19. yuzyıl boyunca yoreye Kafkasya, Kırım, Romanya ve Bulgaristan'dan gelen gocmenler yerleştirildi.Şehir 1877-1878 Osmanlı-Rus harbinden sonra muhacirlerin yerleştirilmeye başlamasıyla beraber gelişmeye başlamıştır. Mondros Ateşkesi'nin maddelerinden biri olan İtilaf Devletleri'nin Osmanlı İmparatorluğu sınırları icindeki onemli noktaları guvenlik gerekcesiyle işgal edebilecekleri maddesine dayanarak 13 Kasım 1918 tarihinde İstanbul'a cıkan İngiliz kuvvetleri, İstanbul-Bağdat demiryolu hattı boyunca onemli gordukleri yerleri işgal etmeye başladılar, bu işgalden 1919 yılının Ocak ayı sonlarında Eskişehir İstasyonu cevresinde karargahlarını kurdu.

Kurtuluş Savaşı Donemi

[IMG]http://img861.**************/img861/9186/200pxeskisehir1921.jpg[/IMG]

21 Haziran 1920 gunu saat 11:00'de Millî Savunma Bakanı Fevzi Cakmak Paşa ve Genelkurmay Başkanı Albay İsmet İnonu ile tren istasyonuna gelmiştir. Yunan taarruzunun aldığı vaziyeti, sınıf arkadaşı ve Batı Cephesi Komutanı Ali Fuat Cebesoy ile burada goruşmuştur. Aynı gece de Ankara’ya hareket etmiştirler.
Eskişehir'de Turk Kurtuluş Savaşı'nın 5 onemli meydan muharebesinin ucu gecmiştir. Mustafa Kemal Ataturk'un onderliğindeki Kurtuluş Savaşı'nın onemli muharebelerinden biri olan I. İnonu Muahrebesi Eskişehir topraklarında gercekleşmiştir. Eskişehir, Kurtuluş Savaşı'nın kilit nok­talarından birini oluşturduğundan, savaşta maddi ve manevi olarak cok yıpranmıştır.
I. Dunya Savaşı sonrasında demiryolu hattını denetlemek amacıyla 23 Ocak 1919'da Eskişehir İstasyonunu işgal eden İngiliz kuvvetleri, 20 Mart 1920'de Kuva-yi Milliye'nin baskısıyla işgale son verdi. 1921 yılında Eskişehir'e 40 km. uzaklıktaki İnonu'de, Birinci ve İkinci İnonu Muharebeleri yapıldı.
20 Temmuz 1921'de Yunanların işgal ettiği Eskişehir bir sure Yunan ordularının karargÂhı oldu. Eskişehir-Kutahya Savaşları sonunda Turk Ordusu Sakarya'nın doğusuna cekildi. 23 Ağustos 1922'de Yunanlılar yeniden saldırdı. 30 Ağustos 1922'de başlayan Buyuk Taarruz ile duşman puskurtulmeye başladı ve 2 Eylul 1922 gunu, Seyitgazi yonunden gelen Turk Suvarileri Tekkeonu'nden Eskişehir'e inerek duşman kuvvetlerini Eskişehir'den cıkardılar. Eskişehir, Kurtuluş Savaşı'nın son aşaması olan Buyuk Taarruz sonrasında 2 Eylul 1922'de kurtarıldığında yıkıntı hÂlinde harap bir kasabaydı.

Cumhuriyet Donemi

[IMG]http://img163.**************/img163/9186/200pxeskisehir1921.jpg[/IMG]

Ataturk'un 15 Ocak 1923'de Eskişehir hakkındaki sozu:
“Eskişehir'i ve Eskişehirlileri cok iyi tanırım. Millî Mucadele yıllarında buyuk vatanseverlik ve ustun bir cesaretle mucadelemizin daima yanında olmuş, bu mucadeleye cok geniş yardımlarda bulunmuşlardır. Gorduğume gore halk aydın ve faaldir. Toprak verimlidir. Az zamanda zayiatı telafi ve fedakÂrlıklarıyla iftahar edecektir.”
Mustafa Kemal Ataturk, 15 Ocak 1923'te Hukumet Konağında yaptığı konuşmada vurguladığı gibi Eskişehir, savaşın kazanılmasında buyuk katkı yapmıştır. Mustafa Kemal Paşa, bu nedenle kentin imarıyla yakından ilgilenmiştir. Cumhuriyet doneminde yapılan yatırımlarla kısa zamanda modern bir kent yaratılmaya calışılmıştır.
Cumhuriyet ilan edildikten sonra Eskişehir 1925 yılında il olmuştur. 1926 yılında Eskişehir'in, Sivrihisar, Mihalıccık ve Seyitgazi olmak uzere uc ilcesi bulunmaktadır. 1954 yılında cıkarılan kanunla Cifteler ve Mahmudiye, 1957 yılında cıkarılan diğer bir kanunla da Sarıcakaya ilce haline getirilmiş ve ilce adedi 6'ya cıkmıştır.
Daha sonra 1987 tarihinde 3392 sayılı kanunla Alpu, Beylikova ve İnonu; 9 Mayıs 1990 tarih ve 3544 sayılı kanunla Gunyuzu, Han ve Mihalgazi ilce haline getirilmiş, boylece ilce sayısı 12'ye cıkmıştır. 22 Mart 2008 tarihli resmi gazetede yayınlanan 5747 sayılı yasa ile de Merkez ilce kaldırılarak Odunpazarı ve Tepebaşı adıyla 2 yeni ilce daha kurulmuş ve ilin toplam ilce sayısı 14'e ulaşmıştır.


KAYNAK
__________________