Adenin: Adenintimin protein ciftinin bir azotlu bir bileşeni.

Amino-asit: Hucrelerimizi oluşturan proteinlerin yapıtaşı olan "canlı" molekuller. 20 ayrı turu vardır. Vucudumuzdaki proteinlerin hangi amino-asitlerden oluşacağını genlerimiz belirler.



BAC (bakteriyel yapay kromozom): DNA parcacıklarını kopyalamakta kullanılan ve bir cins bakteride bulunan bir madde.

Biyoteknoloji: Ozellikle DNA ve hucreyle ilgili konularda kullanılan biyolojik tekniklere verilen ad.



C DNA: Tamamlayıcı DNA. Haberci RNA şablonundan sentezlenerek elde edilen DNA şeklinde de tanımlanabilir.



DNA: (Deoksi-ribo-nukleik asit) Genetik bilgileri iceren ve hucre cekirdeğinde yer alan ikili sarmal molekul.

Domain: Bir protein icerisinde bulunan ve kendine ait bir fonksiyona sahip bolum. Tek bir protein icindeki domain bolumleri, hep birlikte proteinin total fonksiyonunu belirler.



E.coli: Kucuk boyutlu gen yapısı dolayısıyla genetik hastalık gostermeyen ve loboratuvarda kolaylıkla uretilen bir cins bakteri. Bu sebeplerden dolayı genetik calışmalarda yaygın bicimde kullanılır.

Elektroforesis: DNA parcacılkları ya da proteinler gibi iri molekulleri, benzeri molekullerle birarada bulunduğu karışımlarından ayrıştırmakta kullanılan bir yontem.

Enzim: Katalizor proteinlere verilen ad. Biyokimyasal tepkimelerin gercekleşme surecini hızlandırır, ancak surecin oluş bicimini etkilemezler.



Fiziksel Harita: DNA'daki kalıtıma bağlı olmayan, yani her DNA'da bulunan tanımlanabilir nirengi noktalarını gosteren tablo. İnsan genleri icin en ayrıntısız fiziksel harita 23 kromozomun eklemlenmelerini gosterir. En ayrıntılısıysa koromozomlardaki nukleotid dizilerini gosterir.



Gen: Kalıtımın temel fiziksel ve işlevsel birimi. Her gen, protein veya RNA molekulu gibi ozel bir işlev taşıyan kromozomların belli bir noktasındaki nukleotid dizilerinden oluşur.

Gen Ailesi: Benzer urunler veren ve birbiriyle yakından ilintili genlerin meydana getirdiği grup.

Gen Haritalaması: Bir DNA molekulundeki genlerin goreceli konumlarının belirlenmesi. Bu haritalamada hangi genin bir diğerine gore molekulun neresinde yar aldığı ve aralarında neler bulunduğu belirlenir.

Gen Tedavisi: Kalıtsal bozukluğun duzeltilmesi icin sağlıklı DNA'nın, hastalıklı hucrelere doğrudan zerk edilmesi.

Genetik Kod: mRNA boyunca uclu gruplar halinde bulunan ve protein sentezleme sırasında uretilen aminoasit dizilerinin duzenini belirleyen nukleotid dizileri.

Genetik: Belirli kalısal ozelliklerin oruntusunu inceleyen bilim dalı. Genom: Her bir canlının kromozomlarında yer alan kalıtsal malzeme.

Genom Projesi: İnsanın ya da başka canlıların genomlarının tamamının ya da bir kısmının haritasını ve diziliş bicimlerini saptamayı hedeflemeye yonelik araştırmalar.



Hibridizasyon (Melezleme): Birbirini butunleyen iki DNA zincirinin biraraya gelerek ikili sarmal bicimindeki molekulu oluşturması.



Kilobase: 1000 nukleotidlik DNA parcalarını esas alan olcu birimi.

Klon Bankası (Genom arşivi): Bir canlının tum genomunu temsil eden DNA parcacıklarının klonları.

Kromozom: Hucrenin kendi kendini eksiksiz olarak kopylalamasına yarayan tum bilgileri iceren ve hucre cekirdeğinde yer alan DNAlar.



Mutasyon: DNA dizisinde ortaya cıkan ve kalıtımla aktarılabilen değişiklik.



Nukleus (Cekirdek) : Hucredeki genetik malzemeyi barındıran kısım.



Onkogen: Bazı turleri kanserle de ilşkili olan bir gen. Onkogenlerin coğu doğrudan ya da dolaylı olarak hucrelerin buyume hızını etkiler.

Otoradyografi: Ozel maddelerle boyanmış molekullerin ya da molekul parcalarının rontgen ışınlarıyla incelenmesi.



Protein: Belli bir sırada dizilmiş bir veya birkac amino-asit zincirinden oluşan buyuk molekuller. Bu dizilişi genetik kodlamadaki nukleotidler belirler. Proteinler vucudumuzdaki hucrelerin, dokuların ve organların oluşması, işlevlerini gorebilmesi ve bunu uyum icinde yapmaları icin gereklidir. Her proteinin kendine ozgu bir işlevi vardır. Sozgelimi hormonlar ve enzimler adlarını duyduğumuz protein turlerinden ikisidir.



RNA: Hucre sıvısında ve cekirdeğinde bulunan kimyasal bir maddedir. Protein sentezlemesi başta olmak uzere hucre ici kimyasal faaliyetlerde cok onemli bir rolu vardır. Yapısı DNA'ya benzer. Ama herbiri farklı işlevlere sahip birkac cinsi vardır.

Ribozomal RNA: Hucre ribozomlarında bulunan bir ceşit RNA.

Ribozom: Hucrede protein sentezinin yapıldığı yerlerdir. Ozel ribozomal RNA'larla proteinler icerir.



Telomere: Kromozomun bitiş kısmı. Bu ozel yapı, doşğrusal DNA molekullerinin kendi kendini uretmesi ve dengeli yapısını koruması işlerine yarar Transkripsiyon: Bir DNA parcasından kopyalanan RNA sentezi.



Virus: Sadece icine girdiği bir başka hucre icinde yeniden ureyebilen ve hucresel yapısı olmayan canlı. Virusler bir protein kılıfı icindeki nukleik asitlerden ibarettir. Bazılarınınsa basit bir zarı vardır. Virusler coğalmak icin, icine girdikleri hucrenin sentezleme yeteneğinden yararlanır.
__________________