Freud'un sozuyle ego şahlanmış bir at uzerindeki şovalye gibidir. İd ile superegonun isteklerini uzlaştırmaya calışan hakemdir.
İd, ego ve superego insan zihninin katmanlarıdır. Bu katmanlar birlikte yer almalarına karşın farklı duzlemlerde fonksiyon gorurler.
İd, zevk temelli bir istekler ve aşırı ısrarcı temel enerjinin cıkış noktasıdır. Temel ve en ilkel benliktir. Ana kaynağı cinsellik, aclık gibi ihtiyacların en bencilce doyurulmasıdır
Ego ise idin bu isteklerini gerceklikle karşılayan kısımdır. Ceşitli savunma mekanizmaları ile idi dengeler. İd ve superego arasında dengeleyici unsurdur. Temel gorevi kişisel guvenlik sağlamak ve idin bazı isteklerine izin vermektir. Freud ilerki yıllarda gercekliği test etmek, savunma, bilgi sentezi ve zeka fonksiyonları ile hafızayı bu merkeze bağlamıştır
Superego, baba figurunun ve kulturel adetlerin icselleştirilmiş bir semboludur. İd'in ihtiyac ve talepleriyle catışma halindedir. Id ye karşı saldırgandır. Tabuları ayakta tutar. Oidipus kompleksinin cozumu icin baba figurunun icselleştirilmesidir.
İd (Alt bilinc), Benlik (Ego), Ust Benlik (Superego) - Freud'a Gore Zihnin Oluşumu
Sigmund Freud, 1930'larda insan bilincinin oluşum surecleri uzerinde cok ciddi toplumsal ve ruhbilimsel araştırmalara imza attı. İnsanı toplumsal gelişim teorisi ekseninde ele alan Freud bilinci id, ego ve superego olarak uc ayrı ruhsal kategoriye ayırır. Buradan yola cıkarak insanın toplum icerisindeki sosyal durumu analiz edilmektedir. Birinci Dunya Savaşı'nın beraberinde getirdiği yıkım ve binlerce insanın ortadan kaldırılması sonucu, ciddi anlamda vicdan olgusunu sorgulamaya giden Freud, bu uc aşama ile insanın karar ve yargı sistemini cozmeye calışmıştır. İnsanların bir anda nasıl bu uc aşamayı taşıdıkları ve nasıl duygularının kurbanı olabildiklerini yaşayarak goren Freud, buna yuz yıldır tartışılıp curutulemeyen tezleri ile acıklık getirmeye calışmıştır.
"İd", icimizdeki doyumsuz hayvandır. Kendisini yalnızca ihtiyaclara gore ayarlayan, eleştiri kabul etmeyen, gudusel, durdurulamayan yanımızdır. Buna verilebilecek en iyi ornek cinsellik, saldırganlık, aclık, kin vb. Bu yonu ağır basan birey vicdan olgusundan yoksundur. Bilincin orta aşaması olarak da, Freud'un izah ettiği Benlik (Ego), doğa ya da cevre ile id arasinda bir denge unsurudur. Cevrede ya da doğada bulunan maddelerin uygunluğunu yine tarafsız bir zeminde kontrol eder ve bu nesnelerin uygun olup olmadığını belirler. Aynı zamanda eleştiri yapan bolum olup, guduleri durdurma ile ilgilenir. Orneğin alt bilinc olarak izah edilen id acıktığı zaman hemen bir şeyler bulup yemeyi amaclar. Ancak benlik (ego) bunun daha uygun bir zamanda olması veya olmaması gerektiğini hatırlatıp onu dizginler. Ust benlik (superego) kural ve değerler butunluğu icinde insana yon veren bolumdur. Bu bolume vicdan da denilebilir. Bu bolum daha cok emir ve yasaklara gore bir yol belirler. İyi ya da kotuyu birbirinden ayırmaya başladığımız sureclerde gelişir ve olgunlaşır. Zamanla aile, anne ve baba, cevre, okul, din, geleneklerden oğrendiklerimiz icselleştirilir ve bizim değer ve kurallar butunluğumuzun oluşmasına yardım eder. Bu acıdan bu uc temel bilinc şekillenmesinin belli duzeylerde bizlerde yetersiz olması gercekten iyi olmaz. İnsan, duşunen bir varlık ve zararı onceden hesaplayabilecek; sonradan oğrenebilecek bir yapıya sahiptir. Kimi bunun Tanrıdan geldiğini duşunur, kimi de Freud gibi Evrim Kuramı şeklinde izah eder. İkisinde de ortak olgu vicdandır.
Freud'a gore id kişinin ilkel benliğidir. Hazın doyumu ilkesine gore calışır. Hicbir sosyal kuralı onemsemeyen idin tek istediği, isteğinin anında yerine getirilmesidir. İdi baskın olarak bebeklerde gorebiliriz. İd icin aynı zamanda kişiliğin cocuksu tarafı da denilebilir. Kişilik gelişimi donemlere ayıran eğitim bilimciler id'in, bu donemlerin en alt basamağında yer aldığını soyleseler de, kişisel gelişim basamaklarının herhangi birisinde sorun yaşayan bir bireyde id'lere cok sık rastlanabilir. Bir bireyde İd'i dengelemek icin ego (Kişilik Savunma Mekanizması) devreye girer.
__________________
Tıp / Biyoloji / Farmakoloji İd, ego ve superego[ET]
Üniversite Ders Notları0 Mesaj
●65 Görüntüleme
- ReadBull.net
- Kültür & Yaşam & Danışman
- Eğitim Öğretim Genel Konular - Sorular
- Üniversiteler
- Üniversite Ders Notları
- Tıp / Biyoloji / Farmakoloji İd, ego ve superego[ET]