Prolaktin

Prolaktin, hipofiz bezinin on lobu tarafından salgılanan ic salgı hormonudur. İnsanlarda PRL geni tarafından kodlanır..

Gebelik sırasında obur ic salgı hormonları tarafından tam olarak gelişmeleri sağlanmış meme bezlerinden sut salgısını uyaran prolaktin, diğer hipofiz maddeleri olmaksızın etkisini gosteremez. Sut salgısını uyarmasının yanı sıra, cinsel bezleri, gonadotropin salgılanmasını, bobreklerden su, sodyum ve potasyum atılmasını da etkiler. Aşırı salgılanması, bobreklerde ceşitli bozukluklara yol acabilir. Sut bezinin calışmasını etkileyerek sut salgılanmasını sağlar. Annelik duygusu gelişir.

Beyinde bulunan ve bircok hormonun salgılandığı hipofiz salgı bezinde uretilerek salgılanan ve lohusalık ve emzirme doneminde sut uretiminden, yumurtlamanın ve boylece adetin durmasından sorumlu olan, boylece emzirme doneminde kadını yeniden gebe kalmaktan koruyan prolaktin hormonu ceşitli nedenlere bağlı olarak farklı salgılanmaya başladığında adet donemlerinin duzeninin bozulmasına ve beraberinde goğuslerden sut veya sut benzeri bir sıvının salgılanmasına neden olabilir (galaktore). Prolaktin hormonun sut uretim ve salgılamanın dışında adet duzeni ve ureme fonksiyonları uzerinde de onemli bir etkisi vardır. Prolaktin salgılanmasında artma olduğu zaman adet duzeni bozulmakta ve bazen adet tamamen kesilebilmekte veya adet kanamalarında artış gorulebilir.

Prolaktin hormonunun yukselmesine sebep olan ve en sık karşılaşılan neden hipofizdeki kucuk tumorlerdir. Bu tumorler 1 cm'den kucuk ise mikroadenom 1cm'den buyukse makroadenom adını almaktadırlar. Bu hastalarda adet doneminin gecikmesi, adetin erken gelmesi veya adet gorememe, goğusten sut gelmesi ve cocuk sahibi olmada zorluk gorulebilmektedir. Goğusten sut gelmesi durumunda sutun uyarı veya sıkma ile değil, kendi kendine gelmesi gerekir. Prolaktin duzeyi yuksek olduğu halde adet duzeni normal olabilir ve goğusten sut gelmeyebilir. Dikkat edilmesi gereken nokta hicbir yakınması olmayan hastalarda da hipofizde tumor gorulebilmesidir.

Hormonal dengesizlikler de prolaktin hormonunun yukselmesine neden olabilmektedir. Hormon duzeylerine bakılırken testin tercihen sabah ac karına bakılmasında yarar vardır. Ayrıca tiroid bozukluklarına bağlı olarak da prolaktinde yukselme gorulebileceği icin TSH ve T4 gibi tiroid fonksiyonlarının gosteren hormon olcumleride yapılmalıdır. TSH olcumunun değer aralıkları 0.27-4.2p IU/ml, 0,68-11 pIU/ml(yenidoğan) , 0.55-11 pIU/ml (yenidoğan 0 ay-1 ay), 0.55-6.7 pIU/ml(yenidoğan 1ay-12ay) ve FT4 olcumunun değer aralıkları 0.93-1.7 ng/dl ozel normal değerler aralığındadır.

Ayrıca prolaktin yuksekliğine bakılırken hastanın orneğin psikiyatride kullanılan bazı ilaclar, bazı tansiyon ilacları, doğum kontrol hapları ve diğer bazı ilacları alınıp alınmadığı hastaya sorulmalıdır bu ilacların alımı prolaktin hormonunun ozel normal değer aralığından fazla cıkmasına neden olabilmektedir. Uzun sureli ruhsal stres prolaktin hormonun yukselmesine neden olabilir.
__________________