İyi bir oto muzik sisteminin olmazsa olmazları nelerdir?

İyi bir sisteme sahip olmak icin ilk olarak belirli niteliklere sahip bir radyo-teyp almak gerekiyor. Herşeyden once, on ve arka hoparlorlere bağımsız kumanda edilebilmeli (Fader yapılabilmeli).
Bass ve Treble (kalın ve ince) seslerine de bağımsız olarak kumanda edilebilmeli. Kendi icinde en az 4x30 Watt gucunde bir amfi cıkışı (Hipower) olmalı. İlave bir amfi ile sistemin her zaman kuvvetlendirebileceği duşunulerek, ekstra amfi cıkışının olmasına dikkat edilmeli.
Otomobilde kaliteli muzik dinlemek icin, kesinlikle CD player'a sahip olmak gerekiyor. Bu nedenle alınacak radyo-teybin bagaj disk calar cıkışı da olmalı. Bu sayede bagaja monte edilecek bir CD player'ı teybin uzerinde bulunan bir duğmeden kontrol ederek, istenilen diski rahatlıkla dinlemek mumkun oluyor. Kullanılan bagaj diskleri, genellikle 6, 10 ya da 12 adet disk calma kapasitesine sahiptir.
Bu sistem tamamlandıktan sonra, sıra hoparlorlerin secimine geliyor. Eğer butce kısıtlıysa, orjinal hoparlorler kullanılarak sistem tamamlanabiliyor. Hoparlorler monte edilirken, otomobilin kendi yuvalarını kullanmak yeterli.

Muzik sistemi alınırken nelere dikkat etmeli?
Sistemi kurmaya başlarken uc onemli faktoru goz onunde bulundurmak gerekir:

İstenilen performans Otomobildeki elverişli alanBu iş icin ayrılan butce
Kuracağınız sisteme en uygun urunu secmelisiniz. Kurduğunuz sistemin basit olmasına onem gostermeli, gereksiz ekstra urun kullanmamalısınız.
Bir muzik sistemi kurarken ilk once plan yapmalı ve her zaman kurmuş olduğunuz sisteme daha sonra ilaveler yapabileceğinizi unutmamalısınız.
Unutmayın, hicbir zaman daha cok ilave, daha cok kaliteli ve yuksek ses elde etmeniz anlamına gelmez.

Daha kaliteli ses icin otomobilin orijinal radyo-teybini değiştirmek zorunlu mu?

Gunumuzde fabrika cıkışında bir dizi standart ve sokulmesi guc parcalarla teslim edilen otomobillere farklı aksesuar ve donanımların ilave edilmesi gittikce zorlaşıyor.
Orneğin SRS Hava Yastığı Sistemi bulunan bir otomobile satış sonrası, performans direksiyon sistemi ilave etmek hemen hemen olanaksız. Benzer bir sorun da OEM (Orjinal Equipment Manufacturer), otomobil ses sistemlerinde yaşanıyor. OEM otomobil ses sistemlerinin sorunu zannedildiği gibi radyoların değiştirilmesi değildir. Bu cok kolay bir iştir ve radyo/teyp/CD kombinasyonunda, bu değişikliğin getirdiği goruntu bozukluğu haricinde bir sorun yaşanmaz.
Burada karşılaşılan asıl zorluk hoparlorlerde ve bunları calıştırmak icin gerekli olan gucun sağlanamamasından karşımıza cıkar. Aracınıza, fabrika cıkışında monte edilmiş mevcut AM/FM/kaset/CD sisteminiz, dışarıdan ortalama bir fiyatla satın alabileceğiniz piyasa urunleri kadar iyidir.

Arac sahibinin dinlediği muzik turu, oto muzik sistemi seciminde ne derece etkili?
Kaliteli muzik sisteminin anahtarı; hoparlordur! Arac sahibinin dinlediği muzik, hoparlor seciminde son derece etkili. Cunku her hoparlorun kendi karakterine uygun olarak iyi caldığı bir muzik turu vardır.
Bazı hoparlorler mekanik ses verirler, bazısı cok fazla echo yapar, bazısı ise cok donuk ve baslı ses verir. Muşteri sevdiği muzik turunu en kaliteli dinleten hoparloru secmesi icin montajcıya muzik tercihleri hakkında detaylı bilgi vermeli ve mutlaka onerilen hoparloru almadan once bir şekilde dinlemelidir.

Hangi tur muziğe hangi hoparlor kullanılmalı?

Dunyada yuzlerce marka değişik hoparlor var. Coğu hoparlor markası tek veya iki farklı muziğe odaklanmıştır. Mesela klasik ve slow muziği iyi calar. Ama techno muziği caldığı zaman ses bozulmaya başlar.
Techno muzik calan hoparlor ise, slow muzik caldığında cok sert bir ses verdiği icin rahatsız olursunuz.

Bununla birlikte distributorluğunu yaptığımız MB Quart marka hoparlorlerin en buyuk ozelliği ise her turlu muziğe uyumlu olması. Zira bu marka Amerika'da butun otomobil muzik sistemleri ile ilgili profesyonel yarışmalarda en yuksek dereceyi elde eden markadır.

Aracların arka cam ici panellerine hoparlorler yerleştirmek doğru mu?
Eskiden bu uygulama cok yaygındı. Ancak bu bolumler artık hoparlor takmaya elverişli değil. Cunku bu bolumlerin ic taraflarında darbe emici sac kafesler var. Gorevleri, arkadan vurma esnasında suspansiyon vazifesi gorerek aracın katlanmasını onlemek. Eskiden Doğan, Şahin tarzı arabalarda o paneller kesilip oralara hoparlor takılıyordu.
Bugunku otomobillerde o paneli kesmek, cinayet! O sacı kesip aynı yerlere 25-30 cm'lik hoparlor koyarsanız, otomobil arka veya yan darbe aldığında arka kapıları buruşacak ve acılmayacaktır. Yani otomobildeki mukavemet yok olacaktır. Ayrıca muzik acısından arkadan gelen ses, makbul değil. Onemli olan sesin onden gelmesi. Bir konsere gittiğiniz zaman ya da evinizde muzik dinlediğinizde muzik hep onden gelir. One yerleştirilen hoparlorler daima daha iyi performans verir.

Otomobilin orijinalliği bozulmadan muzik sistemi nasıl yenilenebilir?
Muzik sistemleri, oldukca pahalı uğraşlar. Bu nedenle kısıtlı butceler icin de cok aşamalı sistemler bulunuyor. Kısacası ucuz bir sistemle başlayıp, eklemelerle bu sistemi kusursuz hale getirebilmek mumkun. Bu noktada en onemli konu, montaj. İyi bir montajcı muzik sistemini otomobili kesip bicmeden, otomobili tahrip etmeden kurmak zorunda. Burada devreye bilgi, beceri, deneyim ve ustalık giriyor. İyi bir muzik seti yaratmak adına araclarının tahrip olmaması icin otomobil sahiplerinin araclarını ustalık ve becerilerine guvenmedikleri montaj atolyelerine teslim etmemeleri gerekiyor.
Distributorluğunu yaptığımız bir American firması olan Rockford Fosgate, dunyada uretilen tum orjinal otoların radyo-teyplerine birebir uyan bir amfi sistemi geliştirdi. Geliştirilen bu amfi sistemi sayesinde, hoparlorlere yapılan kucuk bir mudahale ile eşsiz kalitede ses elde etmek mumkun oluyor.

Yenilenen muzik sistemini başka bir araca aktarmak mumkun mu?
Aynı taşınırken evdeki muzik setini alıp başka bir eve goturmek gibi, muşteri bizim taktığımız muzik setini alıp başka bir araca takabiliyor. Arac sahibi, otomobilini satmaya karar verdiyse taktığımız sistemi sokup, otonun orijinal sistemini yerine sıfır hasarla takıyoruz. Boylece arac eski haline geldiği icin satılırken değer kaybetmiyor.

Direksiyondan kumanda sonradan taktırılabilir mi?
Direksiyondan kumanda, arabanın orijinal sistemiyle beraber satılan bir donanım. Sonradan yaptırma imkanı yok. Bu kumanda sayesinde arabanın radyo-teybini direksiyondan acıp kısabiliyor ve radyo kanalı değiştirebiliyorsunuz. Bu konuda onemli bir nokta, otomobilin orijinal teybinin değiştirilmesi halinde direksiyondan kumandanın kullanılamaz hale gelmesi. Piyasada "interface" denilen adaptorler sayesinde bazı marka teypleri direksiyondan kumanda ile kullanma imkanı var ama cok kısıtlı.

Sonradan coklu CD calar taktırırken dikkat edilmesi gerekenler nelerdir?
Otomobilin orijinal CD calarını taktırmak gerekiyor. CD caları herhangi bir yerden değil, mutlaka otomobili ureten firmadan alınması gerekiyor. Cunku aynı marka ve model bile olsa, uretici firmadan almadığınız CD otomobile birebir uymuyor. Bunun nedeni firmanın CD uzerinde kendine ozel değişiklikler yapması. Firmalar otomobil sahiplerini, CD caları sadece kendilerinden almaya mecbur bırakıyor. Bu yuzden de fiyatları normal CD'lere oranla iki misli oluyor.

Eski otomobillere CD calar taktırmak mumkun mu?
Eski otomobillerde teybin CDcıkışı yoksa "FM modulatorlu" diye tanımlanan CD calarlar var. Bagaj CD'si ama, one gelen ve kibrit kutusundan biraz daha buyuk bir goruntu unitesi var. Onun uzerinden şarkı ve CD değiştiriyorsunuz. Sesini de FM frekansından 88.3 veya 88.9'a ayarlayıp oradan dinliyorsunuz. Yani sanki arabanın icinde bir radyo istasyonu varmış gibi bagajdan size yayın yapıyor. Bu CD calarlarda ses, CDdeğil radyo kalitesinde oluyor. Ama başka bir cozum yok. Bugun Doğan'a da, Renault 12'ye de, bu şekilde CD calar takabilirsiniz.

Otomobilde mp3 dinlemek icin neler yapılabilir?
Walkman tarzı portatif mp3'leri ozel adaptorler sayesinde otomobilinizin teybine takabilirsiniz. Ayrıca sadece otomobiller icin uretilmiş mp3'ler de var. Oto Muzik Merkezi olarak ithal ettiğimiz M-Station marka oto mp3, 3000 şarkı kapasiteli. Aynı oto radyo-teybi gibi altı kızaklı olduğu icin istendiğinde cıkarıp, yanınıza almak mumkun. Evinizdeki bilgisayardan download ettiğiniz şarkıları mp3'un hafızasına kaydederek arabanızda dinleyebiliyorsunuz. Bu mp3'un fiyatı 1.000 ile 1.250 Dolar arasında değişiyor.

Muzik sistemleri icin verilen garantiler nelerdir?
Oto Muzik Merkezi olarak yaptığımız montajlarda omurboyu garanti veriyoruz. Bir sertifika ile muzik tesisatını yaparken arabaya hicbir şekilde zarar vermediğimizi ve herhangi bir arıza halinde omurboyu montaj garantisi verdiğimizi beyan ediyoruz. Garanti kapsamında arızalar ucretsiz olarak tamir ediliyor.

Yeni jenerasyon otomobillerde karşılaşılan en buyuk guclukler nelerdir?
Muzik sistemleri artık arabalara cok entegre olmuş durumda. Sisteme ilave bir amfi eklemek inanılmaz guc. Bunu yaparken arabanın en ufak bir kablosuna zarar verseniz, araba bir daha calışmayabilir. Boyle bir arıza garanti kapsamı dışına cıkacağı icin otomobil sahibi cok guc durumda kalacaktır. Dolayısıyla teknolojiyi cok yakından takip etmek gerekiyor.
Bu nedenle gunumuzde muzik tesisatı yapan montajcı sayısı hızla azalıyor. Amerika'da her yıl 300-500 montaj dukkanı kapanıyor. Turkiye'de birkac sene oncesine kadar cok fazla montaj atolyesi vardı. Şimdi montajcı sayısı bakımından on sene oncesinin rakamlarına donduk. Sadece bu işi en iyi bilenler ayakta kalabiliyor.

Distributorluğunu yaptığınız markalar nelerdir?
Dunyanın en unlu markalarıyla calışan Oto Muzik Merkezinin, distributorluğunu yaptığı firmalar arasında Rockford Fosgate, MB Quart, Dynaudio, Lightning Audio, Necvox, Lanzar, Pyle, Xtant, Scosche, bulunmaktadır.

Oto Muzik Sistemleri ile ilgili bazı terimler
HOPARLOR
Kaliteli bir oto muzik sisteminin temeli iyi bir hoparlorden gecer. Monte esnasında dikkat edilmesi gereken husus, otomobilinizdeki hoparlor yerlerine uygun ebatlarda hoparlor takılmasıdır. Montajcı mutlaka otomobilin kendi hoparlor yuvalarını kullanmalı, bu yuvalar icine olabilecek en buyuk ebatta hoparlor monte etmelidir.

SUBWOOFER
20-100 hz arasındaki frekans bandındaki sesler, bas sesler olarak tanımlanır. Bu frekans bandındaki sesleri veren hoparlore subwoofer adı verilir.
Subwoofer muziğin icinde olan alt basları verir. Arabanıza subwoofer takmazsanız, arabanızın kapılarına takılı olan hoparlorlerden gerekli olan dip bas sesleri istediğiniz gibi duyamazsınız. Kaliteli muzik dinlemek icin bagaja kucuk dahi olsa mutlaka bir subwoofer taktırmak gerekir. Muziğin icindeki kontrabası, bas gitarı duyabilmeniz icin subwoofer'a ihtiyac vardır. Muzik dinlerken subwooferı duymakla kalmaz aynı zamanda hissedersiniz de.

MID BAS
100 Hz ile 300 Hz arasındaki sesleri verebilen hoparlorlere mid bas hoparlorler denir.

MIDRANGE
300 hz ile yaklaşık 3 Khz arasındaki sesleri veren hoparlorlere midrange hoparlorler denir.

TWEETER
Yaklaşık 3 Khz ve ustundeki sesleri veren hoparlorlere tweeter denir.

AMFI
Amfi ses gucunu ve kalitesini artırmaya yarar. Eğer otomobilin Orijinal radyo/teybine bağlanmak isteniyorsa bu cıkışa uyumlu olması gerekir.
Anfi gucune karar verirken dikkat etmeniz gereken en onemli şey, anfinin gercek watt değeridir. Bunun icin amfinin uzerindeki değil, kataloğunda yazılı olan değerler esas alınmalıdır. Bazı marka amfilerin uzerinde 2x100 Watt yazar ama gercekte 2x25 Watt'tır. İkisi aslında aynı. Ancak aynı otomobilde SAE ile HP beygiri gibi ikisinin hesaplanış şekli farklıdır. Otomobilin normalde voltajı arac giderken 12 Volt seviyesindedir. Ama genellikle amfilerin uzerinde 14.4 Volt'taki değeri yazılır.
Amfiler iki, dort veya beş kanal cıkışına sahiptir. İleride doğabilecek ihtiyaclarınızı goz onunde bulundurarak bazı ekstra ozelliklere uyumlu bir amfi tercih etmenizde fayda var. Bu ekstra ozellikler arasında crossover, bas ve tiz ayarı, mono cıkış yer alıyor.

CROSSOVER
Crossover amfiden cıkıp hoparlore giden frekansları duzenleyen bir cihaz. Dunyada her şeyi cok iyi calabilen bir hoparlor olsaydı, crossover'a ihtiyac duyulmayacaktı. İyi bir muzik sistemi icin insan kulağının duyduğu frekansları duz (flat) bir şekilde kulağa vermek gerekiyor. Bunu gercekleştirebilmek icin 2 veya daha fazla hoparlore ihtiyac duyulur. Hoparlorlerle beraber crossover kullanırsak, crossover her hoparlore ihtiyacı olduğu frekansı yollayarak kulağımızın butun frekansları doğru almasına yardımcı olur. Crossover sayesinde her hoparlore doğru sinyal gider. Boylece hoparlorler de doğru frekans bandında daha kaliteli, temiz, guclu calar. Ust duzey kalitede bir ses sisteminde mutlaka crossover bulunması gerekir.
Aktif ve pasif olmak uzere iki ceşit crossover vardır. Aktif crossover radyo-teyp veya cd calar ile amfi arasına bağlanır. Pasif crossover ise amfi ile haporlor arasına bağlanır. Genelde aktif crossover daha cok tercih edilir. Amfiden once bağlandığı icin amfinin cıkarmış olduğu gucu hoparlorun daha iyi almasını sağlar.

HI-FI (HIGH FIDELITY)
Hi-Fi İngilizce "yuksek sadakat" anlamına gelen High Fidelity kelimesinin kısaltmasıdır. Muziği doğal ve kaliteli dinlemek anlamında kullanılır. Bazı hoparlorler muziğe kendi karakterlerine gore yorum yaparlar. Bazısı biraz daha tizli calar, bazısı daha midli. Gercek Hi-Fi'ciler muziği olabildiğince doğal dinlemeye calışır.
__________________