DÂru’l-MuallimÂt; 1870 yılında Osmanlı Devleti’nde, ilk ve orta oğretim kız okullarına oğretmen yetiştirmek icin acılan eğitim kurumu. Kız oğretmen okulu.

Osmanlı Devleti'nde, kızlar icin ilk iptidÂiye (ilkokul) ve ruştiye (ortaokul) mektepleri, 1858 yılında acıldı. 1869 MaÂrif-i Umûmiyye NizamnÂmesi’nde (Genel Eğitim Yonetmeliği'nde), bu okullara oğretmen yetiştirmek amacıyla bir kız oğretmen okulunun acılması ongoruldu. Okulun acılması, 26 Nisan 1870’te gercekleşti; DÂrulmuallimÂt adıyla, İstanbul’da Sultanahmet semtinde bir konakta acılan okulda eğitime başlandı. Tanzimat suresince de tek bir okul olarak kaldı.

Bu ilk kız oğretmen okulu, DÂrulmuallimÂt-ı Sıbyan ve DÂrulmuallimÂt-ı Ruştiye bolumlerinden meydana geliyordu. Ayrıca bu bolumler de muslim ve gayri muslim olmak uzere ikiye ayrılıyordu. Sıbyan muallimliğinin oğretim suresi iki, ruştiye muallimliğinin dort yıldı.

1893’de yapılan bir duzenleme ile okula 6 yıllık ihtiyat bolumu eklendi. İhtiyat bolumu, ruştiye duzeyinde idi ve DÂrulmuallimÂt'a oğrenci yetiştirmekteydi. Buradan veya kız ruştiyelerinden mezun olanlar DÂrulmuallimÂt'a sınavsız alınmakta idi. Diploması olmayanlar ise sınava alınıyor, başarılı durumlarına gore sıbyan veya ruştiye şubelerine ayrılıyordu. İhtiyacı olan oğrencilere, gunumuzdeki oğrenci kredisi benzeri maaş bağlanmakta idi. 5 yıllık zorunlu hizmet karşılığında verilen bu ucret, hizmet yapmayanlardan geri alınyordu.

Okulun programında ulûm-ı diniyye, kırÂat-ı Turkiyye, Arabî, Farisî, lisan-ı Osmanî ve imlÂ, inşÃ‚-yı Turkî, kavÂid ve imlÂ, iml ve inşÃ‚, resim, sulus, rık'a, dikiş, makina, nakış, coğrafya, tarih-i Osmanî, hesap dersleri yer alıyordu. Darulmuallimin (Erkek Oğretmen Okulu) adlı okullarla aralarında pek bir ders farkı yoktu. 1879'da programa "eğitim" uzerine bir ders konmuş, Aristokli Efendi bu dersi vermekle gorevlendirilmişti ancak ders, bir sene sonra kaldırıldı. 1891'de Ayşe Sıdıka Hanım'ın cabaları ile ders programına "Eğitim Yontemi" dersi eklenmiş ve bu dersi okutma gorevini de kendisi ustlenmiştir.

Maarif NezÂreti'nin DÂrulmuallimÂt'a oğrenci alımı icin actığı ilk sınava katılan 32 oğrencinin hepsi de başarılı bulunmuş ve bunlardan 20'si 1872-73 ders yılında mezun olmuştur. Boylece 1873 yılında ilk defa kız rustiyelerinde nakış dışındaki derslere hanım oğretmenler girmeye başladı. Bu hanımlar, Turk eğitim tarihinde resmi okuldan yetişerek gorev alan ilk oğretmenler ve devletin ilk kadın memurları idi.

1910-1911 doneminde okulu yatılı taşradan oğrenci gererek okul yatılı hale getirme duşuncesi gercekleştirilemedi; alınan oğrenciler Fatih Carşamba’daki Saip Paşa Konağı'na yerleştirildi ve Kız Sanayi Mektebi’nin derslerine devam ettiler. 1918’de DÂrulmuallimÂt’ın Capa’daki Derviş Paşa Konağı’na taşınmasından sonra Carşamba’daki yatılı Kız Sanayi Okulu kaldırılıp DÂrulmuallimÂt ile birleştirilmiş; boylece DÂrulmuallimÂt yatılı okul haline gelmiştir.

1913’te DÂrulmuammilat’ın eğitim suresi 5 yıla cıkarıldı. Bu kuruma oğretmen yetiştirmek uzere DÂrulmuammilat-ı Aliye acıldı. Aynı yıl bazı buyuk vilayet merkezlerinde de, yeni DÂrulmuallimÂtlar acıldı. 1914’te 253 olan oğrenci sayısı, 1919 yılında İzmir, Ankara, Konya, Adana, Edirne, Eskişehir, Beyrut, Halep ve Bursa’da bulunan DÂrulmuallimatlarla birlikte okulun oğrenci sayısı 6000’e yaklaşmıştı.

1916’da, DÂrulmuallimÂt icin, yeni bir nizamnÂme ve mufredat programı oluşturuldu. Buna gore DÂrulmuallimÂt, iptidÂî, izhÂrî ve Âlî olmak uzere uce ayrıldı.

1918’de cıkan Fatih yangını sırasında okulun yanması uzerine mektep, Capa’daki binasına taşınmıştı. İlk uygulamalı dersler, burada başlatıldı. 1922’de MaÂrif VekÂleti'ne bağlanan DÂrulmuallimÂt, 1924’te Kız Muallim Mektebi adını aldı.


vikipedi
__________________