Konuşulan dilleri yazmakta kullanılan her turlu harf dizisi. Henuz yazının bulunmadığı cağlarda insanlar, hatırlanması gereken olayları ya da ilgilendikleri haberleri uzak yerlere ulaştırmak amacıyla ağızlarından cıkan sozleri birer şekille belirterek yazı yazmaya başladılar. Zamanla bu şekiller heceleri ve tek sesleri belirtmeye başladı. Bu arada şekiller de değişerek kırık cizgiler, yarı ya da butun daireler olarak yazılmaya başlandı. Her dilin fonetiğine gore harfler topluluğu, yani alfabeler ortaya cıktı, ancak cağlar boyunca ceşitli uygarlıkların birbirleriyle ilişki kurması sonucu kimi alfabeler birden fazla dil tarafından kullanılmaya başlandı.
Alfabenin ilk kez İ.O. 2000 yıllarında Sina Yarımadası'nda ortaya cıktığı sanılmaktadır. Sina alfabesi daha sonraları Fenike alfabesinin temelini oluşturdu. Sina alfabesinin kuzey kolunda Fenike alfabesinden başka, bugunku Arap alfabesinin atası olan Arami alfabesi de gelişti. Fenike alfabesi, Yunan, İbrani ve LÂtin alfabelerinin doğmasına yol actı. Arami alfabesinden ise Arap, Pehlevi, Avesta, Uygur gibi alfabeler turedi. Alfabelerin, hiyerogliften mi, yoksa geometrik şekillerden mi turediği konusunda dil bilginlerinin ceşitli varsayımları hÂl tartışılmaktadır. Fenikelilerden alınan alfabeyi kullanmaya başlayan Yunanlılar, unlu (sesli) harfleri de ekleyerek bugunku Yunan (Grek) alfabesini oluşturdular ve harflere Fenikelilerin verdikleri adları da benimsediler. Boylece Yunan alfabesinin ilk harfi "alef"ten "alfa", ikinci harfi "beth"ten "beta" doğdu. Alfabe sozcuğu de bu iki harfin okunuşundan oluşmuştur. Etruskler aracılığı ile İtalya'ya goturulen Yunan alfabesi LÂtinler tarafından benimsendi, ancak yeni eklemeler ve Etrusk alfabesinin etkileri ile LÂtin alfabesi turetildi. Yunan alfabesinin, aşamaları henuz bilinmeyen evrimlerden gecerek İskandinav ve Ren boyu kavimlerinin kullandığı Runik alfabeyi doğurduğu bilinmektedir. Ayrıca Kiril alfabesi denilen ve Ortodoks Slavların kullandıkları alfabe de Yunan alfabesinden cıkmıştı.
LÂtin alfabesi gunumuzde dunyanın bircok ulkesinde benimsenmiş, kucuk değişikliklerle pek cok dilin ulusal alfabesi olmuştur. Arami alfabesini değişikliğe uğratan Nebatiler, Arap alfabesinin doğmasını sağladılar, 6 yeni harf ekleyerek gunumuzde kullanılan Arap alfabesini yarattılar. Muslumanlığın yayılması ile Arap alfabesi, Arapca konuşmayan ulusların da benimsediği bir alfabe oldu. Cumhuriyet doneminde LÂtin alfabesinin kabulune kadar Turkler bin yıla yakın Arap alfabesiyle yazdılar. Gokturklerin kullandığı Gokturk alfabesi kimi bilginlerce Arami alfabesinden turemiş olarak gosterilmekte, kimi bilginler de bunun Orta Asya'ya ozgu bir alfabe olduğunu savunmaktadır. Korlerin okumasını sağlamak uzere, ceşitli noktaların harfleri belirtmek amacıyla farklı dizilişlerinden oluşan Braille alfabesi ile telgrafla haberleşmeyi sağlayan cizgi ve noktalardan oluşan Mors alfabesi ozel alfabelerden sayılmaktadır.


Kaynak: www.ansikolbedim.net
__________________