Bircok kişiye esrarengiz gorunen hipnoz sağlık icin yararlı mı? Bilimsel mi? Tum bu soruların yanıtlarıyla hipnozun esrar perdesini aralayalım.
Hipnozun tanımıyla ilgili onlarca goruş var. Amerikan Psikiyatri Birliği’nin tanımına gore hipnoz, danışanın hipnotistin yonlendirmelerine verdiği her turden yanıtın bileşkesi. Hipnoz ilk ortaya cıktığında bircok insana (ve tabii uzmanlara) sacma geldi. Ancak zamanla hipnozun hastaların ihtiyaclarına yanıt verdiği bilimsel olarak kanıtlandı. Bu surecin ardından anksiyete ve ağrı dindirmek amaclı klinik calışmalarda hipnozun gecerliliği kabul edilmeye başlandı. Hipnozun demans semptomlarını iyileştirmede de işe yaradığı saptandı.
[h=2]Hipnoz nasıl calışıyor?[/h]

Hipnotist kelimesini duyunca aklınıza ne geliyor? Hayalinizde sağa sola kostekli saat sallayan biri canlanıyorsa tamam. Bu imaj hipnotistlerle ozdeşleşeli cok oluyor. İşin aslı, hipnotist kişiyi hipnotize etmiyor. Kişinin kendi icsel surecine donmesini, hipnoza ulaşmasını sağlıyor.
Hipnoz yuksek duzeyde dikkat yardımıyla, kişinin transa gecme halidir. Kişinin dikkat duzeyi, telkine acıklığı, guclu imajlara sahip olması gibi faktorler de hipnozun oluşumunu etkiliyor.
[h=2]Hipnozu ne etkiliyor?[/h]

Hipnozun gercekleşmesi kişiden kişiye değişiyor. Hipnoz yaşayanlar bunu dış dunyadan kopma (ya da aşırı rahatlama) hali olarak ifade ediyor. Bazılarına goreyse bu, bilinclerinin irade dışı kapandığı bir an. Kimileri hipnotistle konuştuklarını hatırlıyor, gecen diyalogu gayet net hissettiğini belirtiyor.
Ernest Hilgard’ın yaptığı deney konuya guzel bir ornek oluşturur. Deney hipnotize edilmiş kişilerle, edilmemişlerin donmuş suda verdikleri tepkileri araştırıyor. Deney sonucunda hipnoz edilmeyen kişiler kollarını donmuş suya soktuklarında acı hissedip ellerini cekiyorlar. Ancak hipnotize edilmiş kişiler donmuş suda kollarını uzun dakikalar boyunca tutabiliyorlar. Bu ilginc sonuclar hipnozun etkinliğini kanıtlıyor.
[h=2]Hipnoz kime yapılır?[/h]Hipnoz etkinliği bilimsel olarak kanıtlanalı pek cok araştırmada ve tedavide kullanılıyor. Ozellikle bazı sağlık sorunlarında cok etkili:
• Ağrılı romatizma hastalıklarında acının dindirilmesi
• Doğum sancısının azaltılması
• Demans semptomlarının (bunama belirtilerinin) azaltılması
• Kemoterapi goren hastaların hastalıkla mucadelelerini kolaylaştırma; yan etkilerin azaltılması
• Diş ağrıları ya da diş tedavilerinde, diş cekiminde
• Sedef ya da siğil gibi cilt hastalıklarında
• İrritabl bağırsak sendromu semptomlarının giderilmesi
[h=2]Hipnoz olabilir miyim?[/h]Bircok insan hipnozu sacma buluyor; hipnotize olacağına inanmıyor. Ancak sayısal veriler bunun tam tersini soyluyor:
• İnsanların %50’ si hipnoza yatkın
• Cocuklar hipnoza daha yatkın
• Yetişkinlerin yaklaşık olarak sadece %10’unun hipnoza girmesi cok zor ya da imkansız
• Travmalarını bastırmış insanlar hipnoza daha kolay giriyor
Hipnoza girmek istiyorsanız oraya acık zihinle gidin. Uzmanlar acık bir zihinle hipnozun daha kolay olduğunu soyluyor.
[h=2]Hipnoz efsaneleri doğru mu?[/h]Efsane 1: Hipnozdan cıkınca hipnoz sırasında yaşadığınız hicbir şeyi hatırlamazsınız.
Evet, belki bazı hastalarda bu amnezi oluşabilir. Ancak hastaların coğunluğu hipnoz sırasında neler olduğunu hatırlıyor. Hipnozun hafıza uzerindeki etkisi kişinin hipnoz oncesinde ve sırasında bazı şeyleri unutmasına yol acabilir. Ama bu etki kısa surelidir.
Efsane 2: Hipnoz işlediğiniz bir sucun tum detaylarını hatırlamanızı sağlayabilir.
Hipnozun hafızaya ulaşmayı kolaylaştırdığı bir gercek. Fakat bu etki populer medyada abartıyla anlatılıyor. Araştırmalar hipnozun belli bir anıyı hatırlamanızı sağlamadığını, o anıyla ilgili kesin bilgiye ulaştırmadığını ortaya koyuyor. Hipnoz sadece carpık anılara ulaşmanızı kolaylaştırıyor. Kısacası doğru anınıza kesin şekilde ulaşmanızı sağlamıyor.
Efsane 3: Siz istemeseniz de hipnotize edilmiş olabilirsiniz.
Hayır. Hastanın onayı olmadıkca bu işlemin yapılması yasaktır. Hicbir hastadan gonullu onay alınmadan hipnoz yapılamaz.
Efsane 4: Hipnotist siz hipnoz altındayken size istediği her şeyi yaptırabilir, sizi kontrol edebilir.
Hipnotistler sizin değerlerinize ya da ahlak kurallarınıza uymayan şeyleri size yaptırmaz; siz hipnoz altında bunu zorla yapmazsınız.
Efsane 5: Hipnoza girenler super guclu, atletik veya ustun yetenekli hale getirilebilir.
Bu efsane doğru bilinen yanlışlardan. Hipnoz performansı arttırmak icin motivasyon amaclı kullanılabilir ama sizi sahip olduğunuz fiziksel kapasitenin otesine taşıyamaz.