Tip 1 diyabet, pankreasın yeterli insulin uretemediği durumlarda gelişen bir sağlık sorunu. İnsulin acısından fakir kalan vucut, aldığı protein, karbonhidrat ve yağları enerjiye ceviremiyor. Dolayısıyla kan şekeri duşuyor. Goz, bobrek ve dolaşım sistemi zarar goruyor. Hatta beyin beslenemiyor.
İnsanların neden Tip 1 diyabet olduğu kesin olarak bilinmiyor. Ancak bağışıklık sisteminin pankreastaki insulin uretiminden sorumlu hucrelere saldırmasından kaynaklandığı kesin. Adacık isimli bu hucreler insulin uretemeyince glikozu, glikojene cevirip depolayan karaciğer de gorevini yerine getiremiyor. Yani kan şekeri duştuğunde depoladığı glikojeni kana karıştıramıyor, ciddi ani kan şekeri duşuşlerine neden oluyor. Şimdi gelin tip 1 diyabetin belirtilerine bakalım.
[h=2]Tip 1 diyabetin belirtileri ne?[/h]Tip 1 diyabetin belirtileri ani gelişebilir. Bunlar:
Susama ve sık idrara cıkma. Kanda gezinen şeker vucuttaki suyu ceker. Bu da sizi susuz bırakabilir. Bu nedenle tip 1 diyabet hastalarının hemen hepsi bol su tuketir.
Aşırı iştah. Vucutta insulin olmadığı icin glikoz enerjiye donuşemiyor. Enerjisiz kalıyor. Bu nedenle acığı kapatmaya calışan vucut iştahımızı acıyor. Yedikce yediriyor. Hatta bazı vakalarda kişi daha masadan kalkmadan tekrar acıkıyor.
Kilo kaybı. Her zamankinden de fazla yemek yenmesine rağmen tip 1 diyabet hastalarının hemen hepsi kilo verir. Cunku vucut aldığı glikozu enerjiye donuşturemez.
Yorgunluk: Hucreler enerjisiz kalınca yorgun duşer. Bazı durumlardaysa tip 1 diyabet sinirlilik yapabilir.
Bulanık gorme: Şekerin vucuttaki suyu cektiğini biliyoruz. İşte bu nedenle gozlerdeki sıvı oranı duşebilir ve odaklanma sorunlarına neden olabilir.
[h=2]Tip 1 diyabet bana ne yapar?[/h]Tip 1 diyabetin bize ne yaptığına biraz değindik. Oncelikle ilk belirtilerdeki sorunlar gelişir. Ardından şu durumlarla karşılaşabiliriz:
Kalp ve damar hastalıkları: Tip 1 diyabet uzun sure tedavi edilmezse koroner goğus ağrılarına, kalp krizine, yuksek tansiyona, damar daralmasına hatta felce bile neden olabilir. Hatta Amerikan Kalp Derneği’nin yaptığı bir araştırmaya gore tip 1 ve tip 2 diyabet hastalarının yaklaşık % 65’i ceşitli kalp sorunlarıyla karşı karşıya.
Sinir hasarı: Kandaki aşırı şeker ozellikle bacaklardaki kan damarlarının duvarlarına zarar verebilir. Bu da karıncalanma, yanma, kaşınma ve batmaya neden olur. Bunlar oncelikle ayak parmaklarında başlar, sonra yavaş yavaş yayılır. Diyabet kontrol altına alınmazsa bacaklarda felce bile neden olabilir. Ayrıca sindirimi etkileyen sinirler hasar gorurse kronik bulantı, kusma, ishal ya da kabızlık gibi sorunlar gelişebilir. Erkeklerde ereksiyon problemleri de olabilir.
Bobrek hasarı: Bobreklerimizde binlerce minik kan damarı kanımızı temizliyor. Tum diyabetler gibi tip 1 diyabet de, bu hassas filtreleme sistemine zarar verebiliyor. Hatta bobrek yetmezliği gibi sorunlara neden olabiliyor. Bazı durumlarda hasta diyalize girmek zorunda kalabiliyor, hatta nakil bile gerekebiliyor.
Goz hasarı: Şekerin kandaki suyu cektiğini biliyoruz. İşte bu durumda retina ve goz damarlarında sorunlar gelişebiliyor. Katarakta, glokoma hatta korluğe bile neden olabiliyor.
Ayak hasarı: Şeker yaraların iyileşmesini uzatan bir sorun. Bu durumlarda ozellikle ayaklardan acılan yaralar tehlikeli olabiliyor. Acılan yaralar kapanmıyor, mikrop kapıyor ve ciddi komplikasyonlara neden olabiliyor. Hatta ayağın kesilmesine yol acabiliyor.
Cilt ve ağız hasarı: Tip 1 diyabet bazı kişilerde bakteriyel ve mantar enfeksiyonları gibi cilt sorunlarına neden olabiliyor. Ya da diş eti iltihaplanması riskini arttırıyor. Bu nedenle tip 1 diyabet hastalarının kişisel temizliklerine onem vermesi şart.
Osteoporoz: Tip 1 diyabet kemik mineral yoğunluğunu azaltarak osteoporoza neden olabiliyor.
Gebelik komplikasyonları: Yuksek veya alcak kan şekeri hem anne hem de bebek icin tehlikeli olabilir. Hatta dikkat edilmeyen gebelik şekeri vakalarında erken doğum gercekleşebilir. Bazı durumlarda ne yazık ki olu doğum olabilir. Annede de goz problemleri, yuksek tansiyon ve preeklamsi gelişebilir.
İşitme sorunları: Tip 1 diyabet hastaları da dahil olmak uzere tum diyabet vakalarında sık sık işitme sorunları gelişir.