Pankreastaki adacık hucreleri yeterli insulin uretemediğinde tip 1 diyabet başlar. Yeterince insulin yoksa yediklerimizden aldığımız glikozun enerjiye donuşmesi mumkun olmuyor. Vucut yeterince beslenemiyor, gucsuz duşuyor. Enerji acığını kapatmaya calışan vucut surekli acıkıyor. Ancak ne kadar yerse yesin yeterince enerji alınamıyor. Kandaki glikoz artsa da enerji miktarında değişim olmuyor.
Tip 1 diyabet genellikle cocuklarda ve genclerde ortaya cıkıyor. Bu nedenle belirlenmesi gucleşiyor. İlk belirtiler: aşırı iştah, kilo kaybı, yorgunluk ve bulanık gorme. Belirtiler ortaya cıktığında genellikle farklı şeylere yoruluyor. Diyabet ihtimali pek duşunulmuyor. Belirtiler şiddetlendiğinde doktora gidiliyor. İşte bu noktada gercekle yuzleşiliyor. Şimdi gelin tip 1 diyabet nasıl teşhis edilir bakalım.
[h=2]Tip 1 Diyabet Nasıl Teşhis Edilir ?[/h]Belirtilerden şuphelenen kişiler oncelikle doktor tarafından fiziki muayeneden gecirilir. Yaraların iyileşmesi gibi gorsel etkiler varsa gozlemlenir. Ancak tip 1 diyabet rahatsızlığını belirlemenin en gecerli yolu kan testleridir. Diyabet teşhisi koyarken başvurulan 3 temel test var. Bunlar: glike hemoglobin testi, rastgele kan testi ve aclık şekeri testi. Tip 1 diyabet ihtimali uzerinde duruluyorsa doktorunuz sizden bu testleri isteyebilir.
Glike hemoglobin (A1C) testi: Bu test son 2 – 3 aylık kan şekerinizin seviyesini belirler. Ac ya da tok her durumda yaptırabilirsiniz.
Hepimizin kanında hemoglobin isimli oksijen taşıyıcı maddeler var. Bu maddeler kan şekeriyle karşılaştığında glikozillenme denen bir reaksiyona giriyor. Yani hemoglobinin glikozillenme oranı kan şekeri değerlerine gore artıyor. Yapılan A1C testindeyse bu orana bakılıyor. Oranlar 6,5’in uzerindeyse tip 1 diyabet hastası olmuşsunuz demek. Ancak oranlar 5,7 ile 6,4 arasındaysa henuz tip 1 diyabet hastası olmadınız, fakat risk grubundasınız demektir.
Rastgele kan testi: Tip 1 diyabet şuphesi taşıyan herkesin yaptırdığı bu testleri biliyoruz. Hastadan ufacık bir damla kan alınıyor. Sonra bu kan inceleniyor. Glikoz seviyesi 200 mg/dl uzerindeyse diyabet hastasısınız demek oluyor. Ancak oranlar 140 – 199 arasındaysa henuz şeker hastası değilsiniz ancak potansiyel taşıyorsunuz demek.
Aclık şekeri testi: Adından da belli olduğu uzere ac karnına yapılan bir test. Kişi en az 6, en fazla 9 saat once yemek yemiş olmalı. Bu şekilde gıdalardan alınan glikoz yerine, karaciğerde depolanan glikojenin doğru kullanılıp kullanılmadığına bakılıyor. Testin sonucuna gore değerleriniz 126’nın uzerindeyse tip 1 diyabet hastasısınız demek. Ancak rakamlar 100 – 125 arasındaysa henuz hasta olmadınız ancak dikkat etmelisiniz.
Bu 3 teste gore tanı rahatlıkla konur. Ancak tanı tip 1 diyabet icin yalnızca bir başlangıctır. Bundan sonra duzenli olarak doktorunuzla goruşmek zorundasınız. Cunku doktorunuz muayeneler sırasında kan şekerinizi kontrol edecek. Hedefinizse kan şekeri seviyesini normal seviyelere indirmek. Bu nedenle yeni bir diyet listesi edineceksiniz. Yaşam tarzı değişiklikleri de yapmak zorundasınız.
İnsulin iğnesiAyrıca soz konusu başka hastalıklarınız varsa tedavi olmak şart. Cunku diyabet başka hastalıklarla bir araya geldi mi hızlı ilerleyen bir sorun. Tabii bu yine de hayata kusmeniz anlamına gelmemeli. Cunku sanılanın aksine bundan sonra cok daha sağlıklı bir insan olacaksınız. Yediklerinize dikkat edecek, duzenli egzersiz yapacak ve alkol gibi kotu alışkanlıklarınızı en azından azaltacaksınız.
Tip 1 diyabetle ilgili ayrıntılı bilgi ve durumunuza ozel tavsiyeler icin yorumunuzu paylaşın. Tip 1 diyabetin nasıl tedavi edildiğini de ayrıca okuyunuz.