Amecomi “American Comics”in kısaltmasıdır. Bu deyim, batı kaynaklı,20-40 sayfalık kitapcık şeklindeki cizgi romanlarını ve genelde onlarla ilişkilendirilen gorsel ozellikleri tanımlamak icin kullanılır. “Manga” sozcuğu ise batı kaynaklı yapıtları tanımlamak icin hic kullanılmaz. Superman, Spiderman ve Peanuts gibi klasik amecomi’ler Japonya’da da iyi tanınırlar. Peanuts'un Japonca baskıları 100 cildi gecmiştir. X-Men ve Ghost Rider ın bazı bolumleri Shougakakan Productions ve Take Shobou tarafından Japonca'ya cevrilmiş, ayrıca X-Men kahramanlarının yer aldığı mangalar da basılmıştır. Marshal Law gibi az bilinen bazı amecomi’lerin İngilizce baskıları da kucuk bir kesim tarafından takip edilmektedir. Her ne kadar bazı başlıklar bilinse de amecomi kucuk caplı bir merak olarak gorulmektedir. Manga ve Amerikan cizgi roman dunyaları zaten yıllardır ayrı olmuşlardır. Japon okurlar amecomi'yi genelde cirkin, sığ ve manga'ya gore okuması zor bulurlar. Amecomi ile tanışık olan manga cizerlerinin sayısı cok azdır. Sayısı bir elin parmaklarını gecmeyecek bu istisnalardan birisi, tanınmış unlu eleştirmen ve amecomi uzmanı Ono Kosei'dir. Japonya’daki bircok amecomi severi gibi, cocukken 2.Dunya Savaşı sonrası Amerikan işgal guclerinin arkada bıraktığı cizgi romanları okuyarak amecomi ile tanışmıştır. Fritz the Cat, The Fantastic Four, Mighty Thor, Incredible Hulk, Spider-man, Doonesbury, ve Maus gibi yapıtların cevirisini yapmıştır. Bunun gibi ceviriler Japonya'da az sayıda okuyucunun ilgisini cekmiştir. Ono, okurların mangadaki akıcı anlatıma alışık oldukları icin amecomi’yi okunmaz bulduklarını duşunmektedir. Anime Animasyon. "anime" sozcuğu, -manga değil-, artık her turlu cel bazlı animasyon turunu tanımlamak icin kullanılmaktadır (80’lerden once “TV manga” ya da "manga eiga" terimleri de kullanılıyordu). Neredeyse butun anime’lerin kaynağı manga ve az da olsa romanlar olmuştur. Coğu anime, kaynak olan manga uzerine biraz bilgisi olan izleyicilere gore yapılır. Kahramalar ve oyku bakımlarından ise asıl manga’ya bağlı kalmazlar. Asistan (İng. Assistant’tan) Başarılı manga-ka lar genellikle mangaların uretiminde birkac yardımcıyla birlikte calışırlar. Bu yardımcılar skec yapma, murekkepleme, kesme - yapıştırma, konuşmaları bilgisayara gecirme, fotoğraf cekme, araştırma yapma gibi işlerin yanı sıra screentone ve ses efektlerinden de sorumludurlar. Yardımcı adaylarından once kendi mangalarının bir orneği istenir. Yardımcılar, Japon geleneğindeki usta - cırak ilişkisine benzer bir ortamda ustalarının becerilerini kazanmaya calışırlar. Ustayla gecirdikleri donemden sonra bu yardımcıların coğu, kendi mangalarını yaparlar. Cizimleri genelde ustalarınınkilerine benzer. Gorsel stilleri benzeyen yardımcıların bir araya gelip bir studyo oluşturdukları da olur. Bu durum, cıraklıktan cok danışmanlığı andırmaktadır. Bukyou (wuxia) Kabaca "onurlu, cesur şovalye" ya da " kılıclı gezgin savaşcı" olarak cevrilebilen bu Cince sozcuk, maceracı, dovuş sanatları ile ilgili bir edebiyat akımını tanımlar. Japonya'da wuxia akımı az bilinir. Dolaylı olarak bazı Cin klasikleri aracılığı tanınmıştır. (Japon Okazaki Yumi yakın zamanda unlu yazar Jin yon-"Kin you"- nun yapıtlarını cevirmeye başlamıştır). Ama Tayvan ve Hong Kong'da yerel manga ve cizgi roman endustrisi wuxia edebiyatı tarafından ateşlenmiştir. Her hafta en az 20 kadar wuxia'dan ilham almış manga yapıt, 40 sayfalık cizgi roman şeklinde muhteşem renkli kapaklarla basılmaktadır. Wuxia eserleri genelde duşuk nitelikli olsalar da bu pazardaki cekişme kıyasıyadır. Bir donem Jademan Comics cok satan wuxia'ları İngilizce'ye ceviriyordu. Japon okurların wuxia ile tanışmaları, şimdi Kodansha’da calışan Tayvanlı cizer Chen Wen (Toushuu Eiyuuden) ve Koreli sanatcı Lee Jae Hak’ın (Ryuugin Houmei) yapıtları ile olmuştur. Bir ara, unlu Hong Kong’lu cizer Mai Wing Shing’in (Tien Ha) yapıtlarının da Japonca'ya cevrilmesi soz konusuydu. Hara Tetsuo, Ikegami Ryouichi, Motomiya Hirshi ve Houjou Tsukatsa gibi Japon mangaka’ların popularite ve etkisine karşın Cin yapımı dovuş sanatları mangaları genelde Japon yapımlarından tamamen farklıdır. CG Computer Graphics’in (bilgisayarla cizim) kısaltması. Bilgisayar destekli cizim veya animasyonu tanımlar. Son yıllarda, bilgisayarla yapılan renklendirmeler ve cizim yazılımları mangaka’lar icin temel araclar olmuşlardır. Renk gecişleri Tetsuya Saruwari ve Inoue Noriyashi gibi mangaka’larca, bilgisayarlı cizim ise Kia Asamiya, Terasawa Buichi ve Kazuhiko Tsudzuki tarafından yaygınlaştırılmıştır. Mangaka’ların bilgisayar secimi genelde Apple Mac’tır. Circle- Halka Doujinshi yazar ve cizer gruplarına verilen addır. Circle’ların coğu yıllardır varlığını surdururler ve buyuk bir okuyucu kitlesine sahiptirler. Az sayıda Circle ise faaliyetlerine posta yoluyla devam eder ve istek uzerine kataloglarını gonderirler. Comiket "Comic market = Cizgi roman pazarı"nın kısaltılmış halidir. 70lerin sonunda kurulmuş olan ve yılda iki kere iki gun boyunca acılan Comiket Japonya’nın en buyuk manga doujinshi pazarıdır. Son yıllarda yaklaşık 20,000 doujinshi satıcısına ev sahipliği yapan Comiket destansı boyutlarda bir toplantı şeklini almıştır. Bu başarısını buyuk olcude Yonezawa Yasuhiro’nın calışmalarına borcludur. Doujinshilerin buyuk bir kısmı o zaman hangi manga ve anime populerse ona adanmıştır, ama bilgisayar oyunları, pop muzik, hayvanlar, makineler, roman, film ve RPG gibi bircok konulara adanmış doujinshiler geniş bir beğeni yelpazesine hizmet ederler. Her etkinlikten aylar once kapsamlı bir katılımcı kataloğu satışa sunulur. Japonya’da başka bircok cizgi roman pazarı vardır. Yayınevleri bu pazarları tolere ederler cunku onların manga ve anime satışlarını azalttığına değil aksine arttırdığına inanılır. Ama bu tolerans sınırsız değildir – yakın zamandaki buyuk olaylardan birinde, Japonya’nın en buyuk ikinci cizgi roman pazarı, Comic City, polisin doujinshileri sansur yasaları kapsamında kontrol edeceğine dair resmi uyarılardan sonra Ağustos 1994’te kapatılmıştır. Doujinshi Kelime anlamı "aynı insan yayını" demektir. "Doujinshi" kelimesi ilk defa belli bir yazar veya klasik sanat eseri stiliyle yazan edebi gruplar arasında kullanılmaya başlanmıştır ve anime ve manga dunyasına ozgu değildir. Doujinshi artist ve yazar gruplarına "circle" adı verilir. Manga dunyasında, "doujinshi" gunumuzde amator, kendi başına yayınlanmış ve ozellikle var olan anime ve mangalardan uyarlanmış mangaları isimlendirmek icin kullanılır. Cağdaş doujinshi dunyasıyla ozdeşleşmiş buyuk bir fan kulturu vardır. Manga doujinshileri bazı dergilerde tanıtılır ve incelenir ve cizgi roman pazarlarında toptan satılır. Manga doujinshilerinin coğu batıdaki fanzinler seviyesindedir, ama onemli bir kısmı dikkate değer seviyede yuksek kalitededir. Bazıları binlerce kopya satar ve bazı insanlar hayatlarını sadece doujinshi cizerek kazanırlar. Populer doujinshi sanatcıları genelde profesyonel manga-ka olurlar (orneğin Sonoda Kenichi, Ozaki Minami). Diğer taraftan bazı profesyonel manga-kaların bircok kez sahte isimler altında kendi eserlerinin parodisini yapan doujinshiler yayınladıkları biliniyor. (orneğin Hagiwara Kazushi, Ueshiba Reach). G-pen G-pen tahta saplı, ozel bir şekli olan murekkepli kalem ucudur. İsmini kalemin ucunun tabanındaki “G” şeklindeki murekkep deposundan alır. G-penler duzine halinde satılır cunku cok cabuk yıpranırlar. G-penler cok değişik genişlik ve şekillerde uretilirler ve manga artistleri icin vazgecilmez bir aractırlar. Japonya’da sadece Zebra, Nikko ve Tachikawa tarafından imal edilip satılırlar. Baska populer kalem ucları kabura ve maru (karga tuyu) kalemleridir. Gensaku-sha Hikaye yazarı; Manga-ka tarafından cizilmek uzere hikaye veya hikaye taslağı yazan kişilere verilen addır. Acık ara en verimli gensaku-sha yuzlerce manga hikayesi yazan Koike Kazuo’dur. Telif hakkı gelirleri genelde gensaku-sha ve manga-ka arasında 50/50 paylaşılır. Gekiga Kelime anlamı "Drama resimleri"dir. Gekiga bir manga tarzıdır. İsminden de anlaşılacağı uzere, gekiga daha cok geleneksel tiyatro ve sinema gibi doğrudan bir hikaye anlatım stili icerir. Karakteristik ozellikleri direkt, doğrudan bir anlatım, resimsel gerceklik ve basit bir karakter cizimidir. Shirato Sampei ve Kurosawa filmlerinde etkilenmiş olan Saito Takao gekigayı 1960larda populer hale getirmişlerdir. Sonradan Tezuka bile bazı hikayelerinde gekiga oğeleri kullanmaya başlamıştır (orneğin “Eulogy to Kirihito= Kirihito’ya Methiye”). Ancak gegika gunumuzde duşuş icindedir. Gunumuz shounen (genc erkek) manga dergilerinde cok nadir gorunur ama bu tarz hala 40 yaş ve ustu okurlara satılır. H-manga (H, ecchi, hentai) “Hentai”, “normal olmayan, sapıkca” anlamına gelir. Son zamanlarda “sapık” ve “sapık cinsellik” anlamlarını da icermeye başlamıştır. “H” ya da “ecchi” ise, “hentai” icin argo bir kısaltmadır. Acık cinsellik iceren mangalar “ero-manga” ya da “H-manga” olarak adlandırılırlar. Bir tahmine gore, pornografik manga, manga endustrisi uretiminin dortte birini oluşturmaktadır. Japonya’da H-manga, yetişkin video ve dergileri dışında hic bir şey satmayan dukkanlara da rastlanır. Bircok kucuk yayın kurumu H-manga, pornografik oyun ve doujinshi konularında uzmanlaşmıştır. -hoka “ve diğerleri” (e.”başka”). Yazarın bir seckide pay sahibi olduğunu belirtmek icin kullanılır. Illust-shuu “Cizim Koleksiyonu”. Bir cizerin cizdiği ya da belli bir konuyla ilgili cizimlerin kaliteli baskı kitap. Fiyatları genelde 1000-4000 yen arasındadır. Image Album Bir manga, roman, video oyunu, vb. icin duygulandırma ve hava yaratma icin kullanılan muzikleri iceren CD. Her yıl yuzlerce “Image Album” yayınlanmaktadır. Manga’lar uzerine olan Image Album’ler ise “manga CD” ya da “Drama CD“ olarak bilinirler. Japonisme Japon kulturunun batı uzerindeki etkisini acıklamak icin kullanılan terimdir. Rutgers Universitesi, New Brunswick, NJ, USA Zimmerli Sanat Muzesinde “Japonisme”nin uluslar arası merkezine ev sahipliği yapar Kyara-settei Kahramanların tasarımı. Manga, anime, film ve oyunlar icin kahramanların gorsel sunumu. Bir kahramanın dengesi ve genel niteliği “dessin” olarak bilinir. Ketsuekigata “Kan grubu”. Japon kulturunde, kan grubunun kişilikle ilgili olduğu kanısı vardır. Bu inanc 80’li yılların başında populer olmuştur. Manga cizerlerinin ya da manga karakterlerinin yaş ve doğum yeri gibi bilgilerinin yanı sıra kan turleri de belirtilir. ________________________________________________- Kan turlerine bağlı olduğu duşunulen ozellikler şunlardır: A sinirli, icine kapanık, guvenilir, sadık B dışa donuk, iyimser, maceraperest AB gururlu, diplomatik, ayrımcı O işkolik, guvensiz, duygusal __________________________________________ Kakioroshi Dergilerde dizi olarak yayınlanmamış, ilk olarak “tankoubon” olarak yayınlamış mangaları anlatir. Kodomo-manga Cocuklar icin manga. Kodomo-manga’nın coğu gosterişsiz olup, 6-11 yaş arasına hitap ederler. Robotların ve fantastik dunyaların olduğu hikayeler populerdir. Batı standartlarına gore bazen alışmamış şiddet icerirler. Başarılı kodomo-mangaların anime ve eşyaları da uretilir. Doraemon gibi cok sevilen kodomo-mangaları yetişkinler de okur. Kodomo-manga sitili ve sozleri bazen diğer manga turlerinde gulduru amaclı olarak kullanılır. Korokoro Comic ve Comic Bonbon iki ayda bir yayınlanan dergilerdir. Lady's Comic/Josei 20 yaşının ustundeki coğunlukla ev kadınları ve ofiste calışan bayanlara satışı amaclayan mangadır. Batı romantik romanlara benzer bir role sahiptirler. Bayan cizgi romanlarının kendisine ozgu bir tadı vardır. Lolicom/Rorikon (İng. Lolita complex) Lolita kompleksi (Nabokov’un romanından) genc kızlara karşı sağlıksız boyutlarda bir arzuyu anlatır. Genc gorunuşlu kızlara yer veren H-manganın bir alt kolu “loli-manga” olarak bilinir. H-manga dunyasında, “Lolita” ve “Bishoujo” (guzel kız) hemen hemen aynı anlama gelirler. Mah-jong Yuzyıl kadar once Japonya'da tanınmış Cin kiremit oyunu mah-jong uzerine kurulu bir manga turu vardır. Mah-jong mangaları 70’lerin sonlarında ortaya cıkmış ve başlıca cizer Kitano Eimei’nin calışmaları ile gelişmiştir. Mah-jong manga okuyucuları coğunlukla 18-25 yaş grubudur. Yakın zamanın en populer mah-jong mangalarından biri, Nojou Jun’ichi'nin Naki no Ryuu adlı yapıtıdır. Bessatsu Kindai Mahjong 1986-91 arasında 9 bolumluk bir dizi olarak yayınlamıştır. Manga Etimoloji: “Manga” basitce “cizgi roman” ya da “karikatur” olarak cevrilebilir ya da sozluk anlamı ile “tasarlanmamış resimler” olarak tanımlanabilir. Bu terim ilk 1814 yılında, unlu cizer Katsushika Hokusai tarafından, mitoloji, tarih ve gunluk yaşamla ilgili resimlerinden oluşan uc kitaplık calışması icin kullanılmıştır. Bu sozcuk, serbest akım kompozisyon ve farklılık sitilinin duygusunu ifade etmeyi amaclamıştır. Ayrıca Cince ve Korece’de de aynı karakterlerle yazılır, ama farklı okunur. Başta tomar ve cizimler icin kullanılan bu sozcuk, batının “cizgi romanları” ya da “karikaturleri” yerine kullanılmaz. “manga” kelimesindeki “man” ideogramı “genişleyen” ve “su” parcalarından oluşur. Başta “sel gibi akmak” anlamına gelirken sonraları “değişmezlik”, “acımasızlık” veya “karışıklık” anlamlarını aldı. Cağrışımlar sonucu zamanla anlamı “istemsiz” ve “rasgele” olarak değişti. Manganın anlamının “sorumsuz resimler” olduğu yolunda suregelen bir soylenti vardır. Kaynağı buyuk ihtimalle McCarthy (1993) olan bu soylenti tamamen yanlıştır. Son zamanlarda batıda kurulan bazı şirketler adlarının icinde “manga” sozcuğunu kullanıp, bu sozcuğu batı ile ilgili bir bağlamda kullananlara karsı bazen yargı sureci bile başlatmışlardır. “Manga” sozcuğu bu şirketler acılmadan yıllar once İngilizceye girdiği, hatta dergi ve haber grubu adları gibi ceşitli yerlerde kullanıldığı icin bu tur davalar acmak yersizdir. Gecmiş: Bir 12. yy cizimi olan chojuu giga (sıcrayıp oynayan hayvan ve kuşların cizimleri) Japon manga geleneğinin ilk urunu sayılır. Şen bir yaklaşımla, hayvanlara insan ve bodhisattva tavırları yakıştıran bu yapıt, Shingon Budist keşişi Toba tarafından cizildi. Cağdaş manga, “Zenga” (Zen keşişlerince aydınlanma icin kullanılan karikaturler) , “Toba-e”, “Ootsu-e” (yapıldıkları yer ile adlandırılan populer komik cizimler) , “kyouga” (“cılgın resimler”, garip olayların goruntuleri) ve “shunga”yı (“bahar resimleri”, erotik tahta blok baskıları) kapsayan Japon gorsel geleneği tarafından oluşturulmuştur. 19.yuzyılda ukiyo-e’ nin yeniden belirdiği gorulmuş ve “tanuki-e” ve namazu-e” (“kedibalığı resimleri”) gibi yergili cizimler ortaya cıkmıştır. Kedibalığı, depremler ve buyuk sosyal değişimlere bir gonderme olarak kullanılmıştır. Punch dergisi ozellikle, 1862 yılında Japon versiyonunun cıkmasıyla etkili olmuştur. “ponchi-e” sozcuğu Avrupa stili karikaturleri tanımlamak icin ortaya cıkmıştır. Punch turunden olan Japon yayınlarından biri 1877’de yayınlanan Marumaru Chinbun idi. Burada bazı batı cizim yontemleri ve konuşma balonları kullanılmıştır. Yazılı konuşmalara ilk yer veren 4 karelik karikatur 1902 yılında yayınlanmıştır. Bundan sonraki buyuk etki ise 1920 yılında olan ve pek cok Japon cizeri de etkileyen Amerikan cizgi roman dergisi patlamasıdır. Manga yapıtları, 50’lerin başlarında Tezuka Osamu cizgi roman dergileri icin cizmeye başlayana kadar bugunku kadar tutulmuyordu. Tezuka, en etkili teknikleri araştırarak Japonya’nın ve diğer yerlerin sanatsal geleneklerini denedi. Ozellikle sinemayla ilgilendiğinden tum yapıtlarının gelişmiş sinemasal bir anlatımı vardır. Tezuka’nın animasyona olan ilgisi sitiline bir derinlik katmıştır. 60’ların sonlarına doğru Disney studyolarında calışmıştır. (Disney’ in 1994 filmi Lion King’in aslında Tezuka’nın 1960’lardaki mangası “Jungle Emperor”un bir taklidi olduğu duşunulmektedir.) Tezuka, Disney’in estetiğini tıpa tıp kopyalamaktan cok karakterler ve tutumlu bir anlatım arasındaki ilişkiyi anlamaya calışmıştır. Başarısı yeni farklı bir gorsel anlatıma onderlik etmiş, manga endustrisinin hızlı gelişimi icin bir yol acmıştır. 60 ve 70’lerin pek cok seckin cizeri Tezuka’nın eski yardımcılarındandır. Japonya dışında: Japon mangaları tum asyada kabullenilmiştir. Tayvan’da manganın popularitesini ucuz, kolay edinilen ve aslına cok yakın, kacak cevrilmiş mangaların artışı sağlamıştır. Ustunkoru ceviriler ve sansur alıcıların ilgisini azaltacak hicbir etki yaratmamıştır. Tayvan ve benzer durumdaki diğer Asya ulkelerinde 1992’de manga korsanlığına getirilen yasak, korsanları hemen tercume haklarını satın almaya ve kendilerini yasallaştırmaya itmiştir. Bugun Tayvan’da manga, kendini bu işe adamış pek cok kitapcı ve kutuphanelerle yukselmektedir. Shoujo manga, doujinshi ve tutkulu Japon cizerleri (CLAMP gibi) onemli destekcilere sahiptir. (soylenenlere gore zorunlu askerlik nedeniyle seinen-manga daha az tutulur) Yerel manga pazarında calışmaları Japonca’ya cevrilmiş olan Tsai chih Chung ve Chen Wen gibi bazı yetenekli mangakalar ortaya cıkmıştır. Bazı Tayvanlı mangakalar ise artık yalnızca Japon dergileri icin calışmaktadırlar. Yıllardır Hong Kong’da manga haberleri, ceviriler ve tutkulu cizerlerin yapıtlarının bir coğunun cevirisini yayınlayan haftalık Family Comics dergisinin, 1993 yılında yayınını durdurmasıyla Japon manga hakları icin cılgın bir kapışma başladı. Gunumuzde, manga cevirilerinin maliyeti ve kalitesi arttı ve manga cevirisi buyuk bir iş alanı oldu. Dragonball ve Slam Dunk gibi asyanın her yerinde tanınan Shounen-mangalar ozellikle Hong Kong’da cok tutuluyorlar. Japon mangaları ve dergileri Guney Kore'de de hızla yaygınlaşıyor. Japon mangası cevirisi icin odenen telif hakkı ucretleri sayesinde Koreli manga korsanları da son gunlerde yok oldular. Kore pazarında şu an Shounen-manga dergilerinin iki katı kadar Shoujo-manga dergisi bulunuyor. Dovuş sanatı manga dergileri de tutuluyor. Tayland, Endonezya ve Malezya’da 60'lı yıllarda cıkan bir cok manga cevrilmiştir. Japonca asılları ve Cince’ye cevrilmiş basımları da Malezya’nın buyuk şehirlerinde bulunabilir. Doraemon gibi bircok cocuk mangası Malayca’ya cevrilmiştir. Yine de cinsellik ve şiddet iceren mangalar kolay kolay bulunamamaktadır. Singapur’da Japonya’dan getirilen dergilerin bazı sayfaları sansur yasaları gereğince cıkarılır. Manga batıdaki bir cok ulkede de okuyucu bulmaya başladı. Bircok durumda, batılı okurlar manga ile anime yolundan tanışmışlardır. Şu sıralar, mangalar ozellikle bazı yapıtların iyi sattığı İspanya, Fransa ve İtalya’da oldukca populer. ABD’de, son 10 yılda cevrilmiş mangalar cizgi roman dukkanlarında azar azar kendilerini gostermeye başlamıştır. Bunlar genelde Japonca’da “manga” değil, “honyaku komikkusu" (“ceviri cizgi roman”) ya da "eigo-ban" (İngilizce basım) denilen 30 sayfalık kitaplar biciminde cıkarılıyor. Adam Warren ve Ben Dunn gibi cizgi roman cizerleri animeyi esin kaynağı etmişlerdir. Hatta Adam Warren, Dirty Pair ve Bubblegum Crisis animeleri icin izinli uyarlamalar yapmıştır. Bazı Amerikan manga severler anime doujinshiler cizmiş ve bunları Comkietlerde satmışlardır. Cok satan bazı Amerikan cizgi romanları da manga’nın bazı gorselliklerini yuzeyselce kullanmaktadırlar. Manga-ka Manga yapan kişi, manga cizeri. Manga-ka’ lar planlama, kurşunkalem cizimi, kahramanların tasarımı, yardımcılarını goruntu, murekkepleme, ses efektleri ve diğer detaylar konusunda bilgilendirmekten sorumludurlar. Manga-ka’ların buyuk bir coğunluğu bunlara ek olarak oyku ve diyaloglarını da kendileri yazarlar. (Yalnız oyku yazarlığı yapanlara “gensaku-sha” denir) Manga-ka’ların uzmanlıklarının bir olcutu aynı anda yayınını surdurdukleri manga sayısıdır. Japonya'da bircok manga-ka batıdaki populer roman yazarı ve film yonetmenleri kadar unludur. Coğunlukla herkesce bilinen kimselerdir ve ozellikle eğer calışmaları anime ya da ticari mal olarak yapılmışsa iyi ucretler elde ederler. (Orneğin Takeuchi Naoko'nun Sailor Moon adlı yapıtı, cıkışıyla birlikte birkac ay icinde Nakayoshi dergisinin satışını iki katından daha fazla arttırdı) Fakat son zamanlara kadar, en başarılı manga-ka’lar bile yayıncıları ile guven uzerine kurulu bir ilişkiye sahiptiler. (1993 yılında Shougakukan, Takahashi Rumiko’ya 7,000,000 yen bağlılık ucreti odemiştir.) Tankoubon yayınlarının sayısına gore son yılların en verimli manga-ka’ları: Fujiko Fujio, Mizushima Shinji, Tezuka Osamu, Ishinomori Shoutarou, Tachihara Ayumi, Yokoyama Mitsuteru, Chiba Tetsuya, ve Yagisawa Kimio’dur. Manga Kutuphanesi İlk adanmış Japon manga kutuphanesi Kawakami’de (Okayama Bolgesi) 1988 yılının Mayıs ayında acılmıştır. Barındırdığı yaklaşık 100.000 manga, orjinal manga ve antika manga dergileri sergileri bu kutuphanenin ovunc kaynağıdır. Japonya’da manga fiyatları ve bulunabilirliği artık kutuphaneleri gereksiz kılsa da halen birkac tane vardır. Buna karşın Kore, Tayvan, Hong Kong ve Singapur’da manga kiralayan kutuphaneler surekli artmaktadır. Bu kutuphaneler az sayıda batı ulkelerinde de ortaya cıkmıştır. Bu kutuphaneler genellikle binlerce tankoubon, iyi satan dergilerin son sayılarını, ve arada sırada da CD ve video koleksiyonları bulundururlar. Bunların coğu birkac sent gibi bir fiyata odunc alınabilir ya da kutuphanede okunabilir. Mecha (İng. Mechanical) Makineler, robotlar ve diğer donanımlar icin kullanılır. Coğunlukla “Dev Robotlar” anlamına gelir. Mecha tasarımı anime uretimlerinde bir sanat durumuna gelmiş olsa da manganın başarısı icin az onem taşır. Mecha tasarımları ile tanınmış bazı cağdaş manga-ka’lar Nagai Gou, Nagano Mamoru ve Masamune Shirow’dur. Mook (İng. magazine book) Mook’lar geleneksel dergi biciminde, dizgili, resimlendirilmiş kitapcıklardır. Tokuma Shoten’in yayınlanmış anime mook’larının adı “roman album”dur. Otaku “Fanatik”. Herhangi bir konuda koyu duşkun kimseyi tanımlayan, kabaca “ezik”, “futursuz” anlamına gelen argo sozcuk. Buradan ‘manga otaku’ yaşamı manga cevresinde donen kişidir denilebilir. Bu sozcuk, hayranlar arasında zararsız yan anlamlar icerir, ancak başka durumlarda cok ters anlamlar da taşır. Sozluk anlamı ile “o-taku” “sizin eviniz”, “siz” anlamına gelen saygılı sozcuktur. Buradan “evinden fazla cıkıp halkın arasına girmeyen” kişileri niteleyen bir anlam edinmiştir. “Otaku”nun argo kullanımının 80’lerin başında ortaya cıkan bir manga cizeri olan Shinda Mane tarafından ortaya atıldığı sanılır. Terim serbest sanatcı Nakamori Akio tarafından Manga Burikko’ nun 1983 Haziran sayısındaki bir yazıda acıklanmıştır. Otaku, halk bilincine 1989 da anime/manga otaku’su seri katil Miyazaki Tsutomu’nun tutuklanması ile girmiştir. Nijikon “İki boyut tutkusu”. Gercek insanlardansa iki boyutlu kızlarla, yani anime ve manga kızlarıyla daha cok ilgilenenleri niteler. OAV (OVA) (İng. Original Video Animation) Televizyon ya da sinemada gosterilmeden, yalnız ev pazarına yonelik olarak cıkarılan animelere denir, satış amaclı olarak televizyon ve teatral yayınlar dışında yapılmıştır. Bunların coğu 3000 yen (VHS) ya da 6000 yen (laserdisc) gibi fiyatlardan satılır. Phonecard, Teleka Genel telefonlarda kullanılan genelde 55mm x 80 mm boyutlarındaki ucuz, tek kullanımlık kart. Japonya’da ve diğer ulkelerde bulunurlar. Farklı ulkelerin telefon kartları genelde uyuşmaz. Manga dergileri coğunlukla tutulan mangaların resimleri ile hazırlanmış telefon kartları ile reklam yaparlar. Telefon Rehberi Batılı manga severler, kalın ve ucuz manga dergilerine boyut ve kağıt kalitesi bakımından uyduğunu duşundukleri bu adı takmışlardır. Renga “Ardışık resimler” Basılı, gorsel anlatımının başka bir bicimidir. Kağıttaki yerin kullanılışı (coğunlukla her sayfada bir dar uzun resim) ve konuşmaların azlığı ile mangadan ayrılır. (Renga, “rensai manga” (sıralı manga) anlamına gelen terimin kısaltması değildir) Screentone Renk geciş desenleri basılmış saydam, yapışkan plastik tabaka. Cizerler ve teknik ressamlar "screentone"u calışmalarına golge vermek icin hızlı ve hatasız bir yontem olarak kullanmaktadırlar. Yuzlerce değişik "screentone" deseni ve rengi vardır. Japonya dışında az bulunan bazı “screentone” turleri ise basılı yuzlerinin kazınmasıyla daha parlak bir renk alırlar. Fiyatı bir A4 kağıdı icin 500 yen kadardır. Yeni cıkan manga cizimi ile ilgili kitaplarda "screentone" kullanımıyla ilgili bilgiler verilmekte. 80'lerden beri bircok Shoujo ve Shounen manga bu tekniğe giderek daha da bağlı duruma geldi. "Screentone" yontemini ilk kullananlar arasında Asamiya Kia, Hagiwara Kazushi, Katsura Masakazu, Kitagawa Shou ve daha bircokları bulunmakta. "Screentone" bazen aslında marka adları olan "Letratone", "Ziptone", "Zip-a-tone", "IC tone" gibi sozlerle de adlandırılıyor. __________________