C# (si şarp diye okunur) Microsoft tarafından geliştirilmiş olan bir programlama dilidir. C++ ve Java dillerine oldukca benzer, ancak C#'ın bu dillere benzerliği yanında farkları da vardır. Orneğin C#, C++'dan farklı olarak % 100 nesne yonelim tekniğine sahiptir. Java'dan farklı olarak ise C#'ta gosterici (pointer) kullanılabilir. Boylelikle eski yazılım bileşenleriyle uyumlu bir şekilde calışılabilir.


C# kodları, C++ veya Visual Basic'ten farklı olarak direkt makine koduna derlenmez. Once IL dediğimiz bir ara koda derlenir. Bu derlenen ilk kodun dosyasına assembly denir ve uzantısı exe'dir. Bu dosya calıştırılmak istendiğinde ise .Net Framework devreye girer ve IL kodu makine koduna donuşturur, (alttaki şekle bakınız) boylelikle artık kodu bilgisayar anlayabilir. İşte bu yuzden de yazdığımız programın bir bilgisayarda calışması icin o bilgisayarda .Net Framework programının kurulu olması gerekir, cunku .Net Framework IL kodu bilgisayarın anlayabileceği koda cevirir. .Net Framework, oluşturduğu makine kodlarını gecici bir sureliğine belleğe koyar, eğer aynı kodlar tekrar calıştırılmak istenirse tekrar IL koddan makine koduna donuşum yapmak yerine bu belleğe kaydettiği makine kodlarını kullanır. Bu yuzden oluşturduğumuz programımızı ilk calıştırdığımız zaman programımız biraz yavaş calışabilir, ancak daha sonraki calışmalarda oldukca hızlanacaktır.

C#'ta kodun direkt makine kodu yerine, once IL koda cevrilmesinin bazı avantajları vardır. Bunlardan en onemlisi programımızın farklı işletim sistemlerinde calışmasının eskiye oranla cok daha kolay olmasıdır. Cunku makine kodu taşınabilir değildir, programları direkt makine koduna derlediğimiz zaman ilgili programın belirli bir işletim sistemine gore derlenmesi gerekir. Halbuki IL kod taşınabilirdir, ortak bir koddur, işletim sistemlerindeki ceşitli programlar vasıtasıyla makine koduna donuşturulebilir. Orneğin Windows'ta bu işi .Net Framework yaparken, Linux'ta Mono yapabilir. Bu kitap C#'ı Windows uzerinden anlatacaktır. Ancak kitabın Linux'ta C# kullanımı kısmında ayrıca Linux'ta C# ile program geliştirme de anlatılacaktır.


C# kodlarını derleme

Son bir-iki bolum dışındaki butun kodları Not Defteri'nde (notepad) yazacağız. Aslında Visual Studio adında son derece gelişmiş ve işimizi son derece kolaylaştıran bir editor yazılımı var. Ancak bizim buradaki amacımız gelişmiş kurumsal yazılımlar geliştirmek yerine C#'ı tam anlamıyla oğrenmek olduğu icin bu gelişmiş yazılımı kullanmayacağız. Not Deferi'nde yazdığımız kod dosyasına "cs" uzantısı verip .Net Framework programıyla birlikte gelen csc.exe derleyicisi ile derleyeceğiz. Bu derleyici komut satırında calışıyor ve dolayısıyla da kodumuzun derlenmesi icin komut satırında kod yazacağız. Yani .Net Framework programı hem kodumuzu derlemek icin, hem de programımızın calışması icin gerekli. .Net Framework'u herhangi bir download sitesinden ya da Microsoft'un resmî sitesinden ucretsiz olarak indirip bilgisayarınıza kurabilirsiniz. Vista kullanıyorsanız cok buyuk ihtimalle, XP kullanıyorsanız da bir ihtimalle .Net Framework siz de zaten kuruludur. Ancak işinizi garantiye almak isterseniz veya son surumunu edinmek isterseniz tekrar kurabilirsiniz.

.Net Framework'u kurduktan sonra bilgisayarımıza bir ayar yapmamız gerekecek. Bu ayara "path ayarlama" diyoruz. Bu ayarı yapmamızın sebebi komut satırında hangi klasorde olursak olalım csc.exe'ye erişebilmemiz. Bunun icin şunları yapın:

Bilgisayarım'a sağ tıklayın.
"Ozellikler"i secin.
"Gelişmiş" sekmesine gelin.
"Ortam Değişkenleri" butonuna tıklayın.
"Sistem değişkenleri" kısmındaki "Path"a cift tıklayın.
Bu pencere burada kalsın, şimdi C:WINDOWSMicrosoft.NETFramework klasorune gidin. Oradaki klasorlerin herbirinin icine tek tek bakın. Hangisinin icinde csc.exe varsa o klasorun adres cubuğundaki yolu kopyalayın.
Şimdi onceki actığımız "Sistem Değişkenini Duzenle" penceresinin "Değişken Değeri" kısmının sonuna ; işaretini koyup yolu yapıştırın.
Butun pencerelerden "tamam" diyerek cıkın.
Artık Not Defteri'nde yazdığımız kodu csc.exe derleyicisi ile derleyebiliriz. Orneğin "cs" uzantısı verdiğimiz kaynak kodumuzun adı "deneme.cs" olsun. Komut satırını acıp, kaynak kod dosyamızın olduğu klasoru aktif hÂle getirip, csc deneme.cs yazıp entera basarak kodumuzu derleriz. Oluşan exe dosyamız kaynak kodumuzla aynı klasorde ve deneme.exe adıyla oluşur. Eğer aktif klasorde zaten deneme.exe diye bir dosya varsa eski dosya silinip yeni dosyamız kaydedilir. Programımızın kaynak kodun adından farklı bir adla oluşmasını istiyorsak

csc /out:YeniAd.exe deneme.cs


komutunu veririz. Bu ornekte programımız YeniAd.exe adıyla oluşacaktır.



C#'la yapabileceklerimiz[değiştir]
C#'la şunları yapabilirsiniz:

Konsol uygulaması geliştirme
Windows uygulaması geliştirme
ASP.NET uygulaması geliştirme
Web servisleri yazma
Mobil uygulama geliştirme (PDA, cep telefonları vb. icin)
DLL yazma
Biz kitap boyunca konsol uygulamaları, son bolumlerde de form tabanlı uygulamalar geliştireceğiz. Ancak kullandığınız dilin ne kadar guclu bir dil olduğunu oğrenmeniz acısından bunları bilmenizde fayda var.


Kaynak
__________________