Hafıza Onceden Tahmin Edilebiliyor
Bilim adamları, herhangi bir şey henuz gercekleşmeden once onu nasıl hatırlayacağımızın tahmin edilebilir olduğunu duşunuyor.
01.03.2006




İngiltere`deki Londra Universitesi`nden bilim adamlarının analizleri, beynin henuz bir bilgiyi depolamadan once hazırlık yaptığını ortaya koydu.

En iyi performansı gosterebilmek icin beynin, hem bilgiyi aldığımız anda hem de bilgiyi almadan birkac saniye once tum kaynaklarını seferber etmiş olması gerekiyor.

Daha once beynin olay olmadan once değil, olduktan sonra hazır olması gerektiği duşunuluyordu.

İleri aşama aktiviteleri
Araştırma ekibinin başkanı Dr. Leun Otten, "daha bir kelimeyi gormeden once insanın onu hatırlayıp hatırlayamayacağını tahmin edebiliyor olmamız kulağa gaipten haber alma gibi gelebilir" diyor.

"Duyduklarınızı ya da gorduklerinizi hafızaya kaydederken beyin aktivitelerinin değiştiğini biliyoruz. Fakat hafızanın ileri aşamada nasıl calıştığını gosteren beyin aktiviteleri bulduk."

Testi bilmeden girdiler
Dr. Otten ve ekibi, hafıza testine girdiklerini bilmeyen bir grup gonulluyu iki farklı teste tabi tuttu. Gonullulerden, sadece bilgisayar ekrarında birbiri ardına gorunen kelimelere konsantre olmaları istendi.

Her kelimeden once, ya kelimenin canlı veya cansız bir şeyi temsil ettiğini belirten ya da kelimenin ilk ve son harflerinin alfabetik sıralamada olup olmadığını belirten bir sembol gosterildi.

Bir sure sonra ekip, gonullulere bunun bir hafıza testi olduğunu soyledi ve ekrana yansıttıkları yeni kelimeleri daha once gorup gormediklerini sordu. Bu işlemler sırasında beyin aktiviteleri elektroensefalogramla (EEG) tarandı.

Gormek ve anlamak
Katılımcılar, canlı-cansız ayrımı yapılan kelimeleri alfabetik ayrım yapılanlara gore cok daha iyi hatırlıyordu. Bu da, kelimeleri harfler olarak gormek yerine anlamlandırmaya calışmanın hafızayı daha iyi hazırladığını ortaya koydu.

Araştırmacılar, `bilincli duşunme`nin gercekleştiği onbeyin bolgesindeki bu hazırlık faaliyetlerini kelimenin oluşması ve sembol arasında gorebildi. Buradaki guclu aktiviteyi hassas bir geri bildirim izledi.

Guc ve zaman sorunu
Benzer başka bir testte, gonullulere, bir sonraki kelimenin sesli soyleneceğini ya da ekrandan yansıtılacağını belirten semboller gosterildi. Bu testte hafıza, hazırlıklarının coğunu ekrana yansıtılan kelimelerden yana yaptı.

Dr. Otten, "beynin, bir şeye bakmaktan bir şeyi dinlemeye yonlendirilmesi guc ve zaman gerektiriyor. Bu yuzden beyin hazırlıklarını hemen tamamlayamıyor" diyor.

Ezberlemeye değil anlamaya calışın
Araştırma eskiden beri oğrencilere verilen bir tavsiyenin de altını ciziyor: Bir şeyi ezberlemek yerine onu iyice anlayarak oğrenmeye calışın.

Dr. Otten de şu tavsiyede bulunuyor: "Anlamaya calışmak ezberden cok daha iyi bir hazırlığı iceriyor. Bu yuzden tekrarlayarak ezberlemek yerine, her zaman yazılanı anlamaya konsantre olun."

"Daha iyi bir hafıza icin calışmak faydalı bir işlem olabilir" diye ekliyor Otten: "Fakat daha iyi bir hatırlama icin beynin hazırlık aşamasını geliştirmek konusunda ne yapılabileceğini henuz bilmiyoruz."
(CnnTurk)
__________________