Parkinson hastalığı insanı mahveden ve halen tedavisi olmayan bir hastalık. Hastalığa tanı konulmasında, mevcut herhangi bir kan tahlili bulunmadığı icin cok gec kalınabiliyor.

Ancak şimdi matematikci Max Little'ın geliştirdiği, deri altına girmeden yapılan ucuz bir tahlille Parkinson hastalığının saptanması hızlandırıldı.
İskocya'daki Edinburg kentinde başlayan TEDGlobal konferansında bu yeni yonetimi anlatan Max Little, Parkinson hastalığının belirtilerinin, ses kayıtlarını cozumleyen bilgisayar algoritmalarınca saptanabildiğini keşfetti.
Yapılan ses taramalarında sistem Parkinsonlu hastaları yuzde 86 isabet kaydederek saptadı.
Yakınlarda "TED bilim adamı" unvanı alan Little, 2003 yılında Oxford Universitesi'nde doktorasını yaparken, sesi, matematiksel acıdan anlamaya girişmiş.
BBC'ye buluşunu anlatan Max Little, "Pratik bir uygulama arıyordum. Ve bunu, sesin aşırı duzeyde kullanılması sonucu ya da ses tellerinde yapılan ameliyatlar ardından oluşan ses bozukluklarında buldum. O sırada, Parkinsonlu hastaların ya da diğer hareket bozuklukları yaşayan kimselerin de bu sistemle teşhis edilebileceğini duşunememiştim." diyor.
Intel'in kurucusuyla buluşma
Ama Little'ın tesadufen Intel firmasından bir kişiyle yaptığı goruşme durumu değiştirdi.
Intel'in kurucularından ve eski yonetim kurulu başkanlarından Andy Grove'a, 2000 yılında Parkinson tanısı kondu. Grove, hastalıkla ilgili araştırmalar icin kişisel servetinden milyonlarca dolar tahsis etti.
Bu cercevede Intel, Parkinson hastalığının belirtilerini izlemek uzere kendi projelerini de geliştirmeye başladı. Max Little, Intel'in, el becerilerindeki bozulmayı olcen cihazlar kullandığını ve ayrıca, 6 ay boyunca, haftada bir kez olmak uzere, Parkinsonlu 50 dolayında hastanın sesini topladığını anlatıyor.
"Ellerinde cok buyuk miktarda veri bulunuyordu ama bununla ne yapacaklarını bilmiyorlardı. O zaman benim tekniğimin işe yarayıp yaramayacağını anlamak istedik." diyen Little, şoyle surduruyor:
"Hangi sesin Parkinsonlu hastaya ait olduğunu saptayıp saptayamayacağımı gormek icin bana bir deneme yaptırdılar. Kendi geliştirdiğim tekniklerle, yuzde 86 oranında isabetli tanıya ulaştım. Bu iş, makinaya oğretme esasına dayanıyor. Cok miktarda veri topluyor ve veri tabanına, hastalığın gercek belirtileriyle diğer unsurlar arasındaki farkı ayırt etmesini oğretiyoruz. Sesin cizgisi, boğaz ameliyatları, yoğun sigara tiryakiliği ya da hatta soğuk algınlığı yuzunden değişebiliyor. Ama bu sistem, nedenler arasındaki farkı anlayacak kadar akıllı."
Matematikci Max Little, "bu, sadece sesteki titreşimleri dinlemek kadar basit bir iş değil. Bu titreşimler diğer başka olcumler de dikkate alınarak incelenmeli. Sistem, kişinin orneğin soğuk algınlığına kapılmış olması gibi diğer unsurları da hesaba katmalı." diyor.
Şimdi Little, geniş ses veri tabanına katkıda bulunacak gonulluler arıyor. 10 bin dolayında ses kaydı yapmayı hedefleyen Max Little, dunyanın 10 ulkesinde yerel telefon numaraları belirleyerek araştırma ve calışmasına sesleriyle destek verecek kişilere cağrıda bılunuyor.
Telefon hatları herkese acık ve arayan kişi, kendisine Parkinson hastalığı tanısı konulup konulmadığını belirtmek zorunda.
Proje icin daha ayrıntılı bilgi alınabilecek bir web sayfası da hazırlandı. "Ne kadar cok sayıda insan ararsa, o kadar iyi. 10 bin kayıt yaparsak cok mutlu olacağız ama bunun dortte biri de gayet iyi olur." diyen matematikci, bu yeni teknolojinin onumuzdeki iki yıl icinde doktorların kullanımına hazır edilmesini umuyor.
Bu yontemin tıp uzmanlarının yerini almayacağını ama cok ucuza, Parkinson'a yakalanma tehlikesi taşıyan kişilerin belirlenmesine yardımcı olabileceğini belirten Max Little, "bu teknoloji insanların yeni bir ilac kullanırken nasıl değişimler yaşadıklarının kaydedilmesini kolaylaştıracak. Hastalığı erken aşamada saptayabilmek, tedavi maliyetlerinde buyuk bir fark yaratacak." diyor.
teknoloji
__________________