Depresyon global bir salgın. Yılda bir milyondan fazla kişinin olumune sebep olan intiharın da ana sebebi. Amerika ’da her 4 kişiden 1 ’i hayatında en az bir defa depresyona giriyor ve bu oran her jenerasyonda biraz daha yukseliyor. Uykusuzluk, enerji kaybı, odak kaybı, tatminsizlik hissi ve mutsuzluk gibi yaşam kalitesini etkileyen bircok kotu olgu da depresyonun bir parcası. Depresyon halinin calışma, eğlenme, sevme hatta yaşama motivasyonuna zarar verdiği ve beyinde kalıcı hasara yol acabildiği de biliniyor. Avcı toplayıcı toplum, depresyon salgınının tedavisi icin kilit oneme sahip olabilir.
Cağımızın belki de en yaygın hastalığı depresyon
Dunya genelinde yılda bir milyonun uzerinde insan intihar sebebiyle hayatını kaybediyor. Modern yaşamın getirdiği iş ve sosyal duzen ile yoğun stres, depresyonu tetikleyerek hastalığı ve sonuclarını oldukca tehlikeli bir hale getiriyor. Avcı toplayıcı bir toplum duzeninden modern yaşam duzenine gecişimiz, bu salgının yayılmasındaki ana etken olabilir.
Depresyon tedavisi kitabının yazarı Stephan Ilardi ’ye gore, klinik rahatsızlığı olan insanlar, beyinin acı merkezini uyaran depresyondan kurtulmak icin olumu dahi bir cıkış yolu olarak goruyor Ted konuşmasında klinik rahatsızlığı olan insanlardan bahseden Ilardi, hastaların depresyonu acı ve işkence gibi algıladığını soyluyor. Bu acı, dayanma eşeğinin uzerine cıktığında ise intihar etmek dahi bir secenek gibi gorulebiliyor.
Depresyon, medeniyetle birlikte gelen, stres ve modern yaşam kaynaklı bir hastalık. Modern hayat genetik evrimimizle uyuşmuyor
Ilardi, uzun sure strese maruz kalmanın bir sonucu olan depresyonu, strese bağlı bir kacış olarak değerlendiriyor. Bu durumu, atalarımızın fiziksel bir tehlike karşısında dakikalar icinde karar vermek zorunda kaldığı ‘kac ya da savaş ’ psikolojisine benzetiyor. Batılı dunyada strese maruz kalmanın haftalar, aylar hatta bazen yıllar surduğunu belirten Ilardi, modern dunyanın getirdiği bu sıkıntıyı ‘toksik ’ olarak nitelendiriyor. Dopamin ve serotonin eksikliği, uyku bozukluğundan beyin hasarına kadar bircok rahatsızlığa sebebiyet veriyor.
Diyabet, damar tıkanıklığı, astım, alerji, obezite ve kanser gibi hastalıklar da medeniyetin getirdiği hastalıklar
Modern hayatın parcası olan toplumlarda yaşayan insanların yakalandığı bu hastalıklar, hala ilkel kalabilen topluluklarda gorulmuyor. Papua Yeni Gine ’deki Kaluli yerlileri uzerinde yapılan araştırmada, 2000 kişilik kabilede yalnızca 1 depresyon vakası gorulmuş. Kabilenin yaşayışı, aynı atalarımız gibi avcı toplayıcı bir duzene sahip.
İnsan ırkının %99 ’u avcı toplayıcı bir duzende tecrube kazandı
İnsan ırkının yerleşik hayata gecmesi, tarihin oldukca kucuk bir dilimine tekabul ediyor. Avcı toplayıcı yaşam şeklini tecrube eden insan oranının %99 ’un uzerinde olduğunu soyleyen Ilardi, genlerimizin bu duzene uyum sağladığını ve endustriyel duzene gecişte sıkıntı yaşadığımızı belirtiyor.
Sert bir endustriyel duzen mutasyonu, gunumuz insanının depresyona girmesinin ana sebebi
Ilardi ’ye gore, taşıdığımız genlerin vucudumuzu ve beynimizi sokmak istediği form ile icinde bulunduğumuz dunya cok farklı. İnsanlar masa başı calışmaya, kapalı ortamlarda yaşama, asosyal olmaya alışık değil.
Antidepresan kullanımının son 20 yılda %300 artış gostermesine karşın depresyon vakalarının sayısında bir azalma yok
Amerika ’da 12 yaşının uzerindeki bireylerin %10 ’undan fazlası şu an antidepresan kullanıyor. Yaklaşık %20 ’si de en az bir defa kullanmış.
İlac kullanımını reddetmeyen Ilardi, tedaviyi yaşam şeklini değiştirmekte ve doğal cozumler geliştirmekte buluyor
Modern yaşamın getirdiği iş ve sorumluluklar yuzunden yetişkilerin %60 ’ının fiziksel aktiviteden uzak yaşadığını belirten Ilardi, bu durumun doğal olmadığını soyluyor. Avcı toplayıcı toplumda yaşayan bireylerin gunde 4 saatin uzerinde calıştığını soyleyen Ilardi, ‘egzersiz ’ mantığını da eleştiriyor. Eski donemde duzenli fiziksel aktivite yapan insanların egzersiz yapmadığını, sadece hayatta kalmaya calıştığını belirtiyor.
Ilardi, bu tedaviyi 6 adımlı bir programa da donuşturmuş
1- Egzersiz
2- Omega 3 Yağ Asitleri
3- Guneş ışığı
4- Duşunsel olmayan işler
5- Sosyal iletişim
6- Sağlıklı uyku
Ozellikle egzersiz ve sosyal iletişimi modern yaşam koşullarında hayatın bir parcası haline getirmek pek kolay olmuyor.
Kaynak: 1