Gecmişten bu yana alternatif tıp farklı ulkelerde farklı şekillerde varlığını surdurmuştur. Hindistan da ilgi cekici bir iyileşme yontemi ile bu listeye adını yazdırıyor. Ulkenin alt kıtalarında ortaya cıkan Ayurveda, doğanın enerjisi ile yaralı olan ruhu ve bedeni hem iceriden hem de dışarıdan iyileştirdiğine inanılan ilginc bir tedavi yontemi, aynı zamanda bir yaşam bicimi. ‘ Ne yersek oyuz ‘ oğretisi ile hareket eden Ayurveda tedavisinin detaylarını merak ediyorsanız bu yazımız tam size gore. Gelin hep birlikte 5000 yıl once Hindistan ’da keşfedilmiş olan bu dikkat cekici tedavi sistemine bir goz atalım. Bakalım Hindu inanışına gore Ayurveda bedenimize ve ruhumuza nasıl şifa veriyor?
1. Ayurveda nedir, ne anlama gelir ?
Ayurveda kokeni Hindistan ’a dayanan 5,000 yıllık bir doğal şifa sistemidir. Ayurveda terimi antik Sanskrit kokeninden ”ayus” (hayat) ve “ved” (bilgi) sozcuklerinden turemiştir. Beden ile zihni dengede tutma ve bunun devamlılığını sağlamak, doğa ile uyum icerisinde olmak bu tıp sisteminin gayelerinden bazılarıdır.
Ayurveda, fiziksel ve psikolojik iyileşme icin farklı teknikler kullanır. Gıda, meditasyon, otlar, baharatlar ve yoga tekniklerini kullanan, doğal iyileşmenin bir sistemidir. Ayurveda Bilimi, beden ve organ sistemini dunyamızdaki 3 oluş hali ve doğadaki 5 element ile acıklar ve bu elementler kuantum duzeyinde zihin, duşunce ve duyguları etkiler. Ayurvedaya gore her canlı ya da cansız varlık 5 temel elementin ozelliklerini taşır. Bunlar sırası ile boşluk, hava, ateş, su, topraktır.Tum yaşamı oluşturan bu elementler yemeklerde, hava durumunda, mevsimlerde, duygu gecişlerinde, gunun saatlerinde, kısaca her şeyin kalbinde bulunur.
2. Ayurveda tedavisinin amacı nedir?
Ayurveda ’nın amacı, insanların doğuştan sahip oldukları beslenme ve yaşayış tipini belirleyip, bu doğrultuda hayat boyu dengede kalmalarını sağlayacak olan rutinleri onlara kazandırmaktır. Ayrıca ayurveda, genel sağlık ilerleyişlerine olumlu ivme kazandırmayı, kişilerin yaşamlarında daha mutlu, huzurlu, sağlıklı ve ruhen guclu olmalarını mumkun kılacak dengeyi yaratmalarını da hedefler. Ayurveda başka tabiriyle “bedenin kendi kendini iyileştirmesi” olarak da tanımlanabilir. İnsanı beden ve zihin olarak bir butun olarak gorur ve bu butunu dengede tutmayı amac edinir. Hayat kalitesini arttırmayı, kusursuz sağlık rutinini bulmayı ardından surdurmeyi, ruhsal ve fiziksel bozuklukları iyileştirmeyi amac edinir. Bu tedavi sisteminin oncelikli mudahale şekli; hastalık meydana gelmeden once vucuttaki uyarılardan hastalığı tespit edip, tedaviye yonelik calışmak ve hastalıklı hucrelerin gelişini onlemektir.
3. Ayurvedik beslenme nedir?
Ayurvedik beslenme ise vucudunuzun tam olarak neye ihtiyacı olduğunu tespit edip ona gore beslenmektir. Bu, beslenme yontemi mevsim akışına gore en dengeli şekilde yemek ve metabolizmada duzeni sağlamak icin ceşitli baharatlar kullanmak olarak da tanımlanabilir. Ustelik Ayurveda yiyeceklerle spirituel bir ilişki kurmayı da tavsiye eder. Ayurvedik beslenmeye gore, yiyecekler vucuda ihtiyacı olan enerjiyi sağlamak, sağlıklı bir yaşam surmek icin bedenine ve zihnine sunduklarımızdır.. Bu spirituel bağı surdurmek, taze, kaliteli yiyecekler yemek ve işlenmiş, konserve ve mikrodalgada pişirilmiş vucudun dengesini bozacak yiyeceklerden uzaklaşmak anlamına gelir. Ayurveda ilkelerine gore, dengeli bir yemek icin altı adet tadın, yani tatlı, ekşi, tuzlu, keskin, acı ve asidik tatların hepsinin besinde bulunması gerekir. Cunku her tat sindirim sistemi ustunde hatrı sayılır bir etkiye sahiptir.
4. Ayurveda literaturunde Dosha nedir?
Birinci maddede bahsedilen beş element tum varlıklarda kendini 3 temel enerji olarak gosterir; Vata, Pitta ve Kapha. Birbirlerinden farklı ozellikleri bir araya getiren bu enerjilere Dosha adı verilir. Her dosha ’da tum beş elementin onemi vardır, sadece bazı elementlerin ağırlığı daha yuksektir. Vata, boşluk ve hava elementlerinden; Pitta, ateş ve su elementlerinden; Kapha, su ve toprak elementlerinden oluşur.
5. Doshaların en temel ozellikleri nelerdir?
Dosha bir beden mizacıdır. Doğduğumuzda Dosha ’mız belirlidir. Ayurvedanın kalbinde uc temel dossha konsepti yer alır ve bunlar insan da dahil canlı organizmaların temel ozelliklerini oluştururlar.Her insanda bu dosha tiplerinden birinin baskın olduğu ve her doshanın ozgun bir yaşam şekliyle (beslenme) uyum icinde tam işlevini surdurduğune inanılır.
‘Vata dosha ’ boşluk ve hava elementinin birleşiminden,‘Pitta dosha ’ ateş ve bir parca su elementinin birleşiminden,‘Kapha dosha ’ ise su ve toprak elementlerinin karışımından oluşur. Yaşadığımız cevre, yaşam tarzımız beslenme rutinimiz, mevsimsel donuşumler duygu durumumuz ve ruh halimiz gibi bircok etken doshalarımızın denge durumuna etki eder. Bununla birlikte her insanın doğuşsal olarak sahip olduğu goz rengi, sac rengi gibi temel karakteristiklerini yansıtan bir veya iki temel dosyası vardır ve bu dosha yaşam boyunca sabit kalır. Bazı insanlar yoğun olarak tek dosha ozelliklerine sahipken (Pitta ornek verilebilir )bazıları iki doshanın ortak ozelliklerini yansıtabilirler (Kapha-Vata ornek verilebilir). Yukarıda da bahsedildiği gibi ceşitli nedenlerden dolayı sahip olunan doshaların dengeleri bozulduğunda ise dengesizlik ve bunun sonucunda da hastalıklar ortaya cıkar.
6. Vata nedir?
Antik şifa sistemi Ayurveda ’ya gore, hava ve boşluk elementinin hareketli enerjisiyle oluşan Vata dosha (beden tipi) Sankrist dilinde hareket etmek, taşımak anlamına gelen “Vah” kokunden gelmektedir. İnsan bedeninde hareket eden hem fiziksel hem de fizyolojik aktiviteleri duzenler. Soğukluk, kuruluk, hız ve hafiflik belirgin ozellikleridir. Soğuk, karlı, yağışlı havalardan pek hoşlanmaz. Duzensiz beslenir. İştahsızdır. Surekli bir dengesizlik halinde olan Vata, bunu dengelemek icin duzenli beslenmeli ve stresten uzak durmaya gayret etmelidir. Bedenini sıcak tutmalı ve olumsuz enerjilerden uzak durmalıdır.
7. Pitta nedir?
Ateş ve su elementlerinden oluşur. Orta yapılı Pitta sıcaklıktan hoşlanmaz. Sindirimleri sağlıklı duzeydedir, beslenme ile araları iyi ve iştahları yerindedir. Hafızaları yeterli derecededir. Kolay kolay ac kalmazlar, oğunlerinine dikkat ederler ve oğun atlamazlar. Cok cabuk parlayıp sonebilirler. Lider konumunu severler. Soğuk yiyip icmeyi tercih ederler. Hitabetleri iyidir. Aktif konuşkan yapıya sahiptirler ve bundan haz alırlar. Pitta olumsuz ozelliklerinden bahsetmek gerekirse kendine aşırı yuklenir ve yuksek beklenti icine girmekten cekinmez. Fazla baharat ve yağdan uzak kaldığı surece daha dengeli bir yaşamı deneyimleyebilir.
8. Kapha nedir?
Toprak ve su elementlerinden oluşur. Guclu, cevik, cesur ve dayanıklıdır. Gec oğrenip gec unuturlar. Sağlıklı ve guzel gorunurler. Eşya bağımlılığı ve uyku sorunları mevcuttur. Sevgi eksikliği hissederler ve depresyona eğilimlidirler. Egzersiz, yoga ve hafif besinlerle daha iyi hissedebilirler. Kendilerine vakit ayırmak ve ic seslerine kulak vermek daha kaliteli vakit gecirmek icin birebirdir.
9. Doshaları dengelemek icin tuyolar;
Doğayla bir butun icinde yaşamak ve doğaya kulak vermekMinimalist bir yaşamı deneyimlemekİc huzura onem vermekDengeli bir beslenme duzeni oluşturmak ve uyum sağlamakYoga ve meditasyona şans vermekDondurulmuş sağlıksız besinlerden uzak durmak, ve işlenmiş gıdalara veda etmekKafeini azaltmak Kaynak: 1