Psikolojik rahatsızlıkların hic olmadığı kadar yaygınlaştığı bir cağda yaşıyoruz. Modern dunyanın stresi, hemen hemen hepimizi ele geciriyor. Anksiyeteden depresyona, cevremizde pek cok psikolojik rahatsızlığı gozlemleyebiliyoruz. Sosyal anksiyetenin had safhalara ulaştığı şizotipal kişilik bozukluğu, son zamanlarda sosyal medyanın gundeminde. Peki şizotipal kişilik bozukluğu nedir, belirtileri nelerdir ve nasıl tedavi edilir? Tum bu soruların cevabını sizler icin araştırdık. İşte şizotipal kişilik bozukluğu hakkında tum bilmeniz gerekenler…
Kişilik bozukluğu nedir? Kişilik bozukluğu, kişinin sağlıksız bir duşunme, işleyiş ve davranış tarzına sahip olduğu bir tur zihinsel rahatsızlıktır. Kişilik bozukluğuna sahip kişiler, durumları ve insanları anlamakta, ilişkilendirmekte zorlanır. Haliyle bu rahatsızlıktan muzdarip kişiler hayatlarının buyuk bir bolumunde ceşitli sorunlarla karşılaşırlar. Kimi hastalar kişilik bozukluğuna sahip olduklarını fark etmeyebilirler. Zira duşunme ve davranış tarzları kendilerine son derece normal gelmektedir. Boyle anlarda hastalar karşılaştığı zorluklar ve olumsuzluklar icin başkalarını suclayabilir. Kişilik bozuklukları genellikle genc yaşlarda ya da yetişkinlik doneminde ortaya cıkar. Kişilik bozukluğunun pek cok farklı turu vardır. Kimi turler yaş ilerledikce daha az gorulur.
Kişilik, kim olduğumuzu tanımlamamızda buyuk oneme sahiptir. Kimi ozelliklerimiz ailemizden miras kalırken kimileri de yaşadığımız olaylarla şekillenir. Belirli kişilik ozelliklerinin cok katı olması durumunda kişilik bozukluğu gelişebilir. Kaygı problemi yaşayan kişilerin aksine kişilik bozukluğundan muzdarip kişiler, genellikle bir sorunları olduğunun farkına varamazlar. Dolayısıyla bir tedaviye ihtiyacları olduğunu da duşunmezler. Kişilik bozuklukları tahmin ettiğimizden cok daha yaygındır. Madde kullanımı ve depresyon ile birlikte ortaya cıkabilir.
Şizotipal kişilik bozukluğu nedir? Kişilik bozukluklarının bir alt turu olan şizotipal kişilik bozukluğu, şiddetli sosyal anksiyete, duşunce bozukluğu, paranoid duşunceler, gerceklikten kopma, gecici psikoz ve sıra dışı inanclarla karakterize edilir. Şizotipal kişilik bozukluğuna sahip insanlar yakın ilişkiler kurmakta oldukca gucluk ceker. Ozellikle de akranlarının kendilerine karşı olumsuz hisler beslediklerini duşunurler, bu nedenle onlardan kacınırlar. Normalden farklı bir konuşma ve giyim tarzı da bu rahatsızlıkla ilişkilendirilebilir. Şizotipal bozukluğa sahip kişiler konuşurken garip tepkiler verebilir, kendi kendine konuşabilir hatta hicbir tepki vermeyebilir. Bir diğer ayırt edici ozellik ise paranormal ve batıl inanclara sahip olmalarıdır.
Şizotipal bozukluğa sahip kişiler genellikle endişe ya da depresyon şikayetiyle yardım isterler. ABD ’de şizotipal kişilik bozukluğunun yaşam boyu yaygınlığının %4 olduğu ve erkeklerde daha yaygın gorulduğu tahmin edilmektedir. Bununla birlikte siyahi kadınlarda, duşuk gelirli insanlarda ve boşanmış ya da dul kalmış kişilerde şizotipal kişilik bozukluğunun gorulme riski daha yuksektir.
Şizotipal kişilik bozukluğunun belirtileri nelerdir? Tuhaf kıyafetler giymekDeğişik inanclara ve davranış bicimlerine sahip olmakAdını fısıldayan bir ses duyma gibi garip algısal deneyimlere sahip olmakCok uc duyguların anlık değişimini yaşamakSosyal kaygı ve yakın ilişkilerde eksiklik yaşamakİnsanları ve olayları duşunce yoluyla etkileyebileceğine inanmakBazı olayların yalnızca kendisi icin gizli mesajlara sahip olduğuna inanmak Peki tedavi surecinde nasıl bir yol izlenmelidir? Kişilik bozukluğundan muzdarip kişiler genellikle hastalığının farkında olmadığı icin bir tedavi yolu da aramazlar. Tedavi almamalarının en onemli nedenlerinden biri de gunluk hayatlarına devam edebilmelidir. Cok gec teşhis edilen bu hastalığın tedavisi de zorludur. Bununla birlikte pek cok hastada olumlu ilerlemeler kaydedilmiştir. Tedavinin şekli kişilik bozukluğuna bağlı olarak değişebilir ancak ana unsur psikoterapidir. Bununla birlikte ceşitli ilaclardan da destek alınabilir. Psikoterapi tedavisi sayesinde hatalı duşunce kalıpları değiştirilerek yeni duşunce ve davranış kalıplarının oğrenilmesi amaclanmaktadır. Kişilik bozukluğu tedavi edilmediği takdirde kotuye gidebilir, hastalar alkol, uyuşturucu ya da şiddete meyilli hale gelebilir. En etkili desteğin sağlanabilmesi icin mutlaka bir psikologla goruşmek gerekir.
İlginizi cekebilir:
Borderline Kişilik Bozukluğu ve İlişkilere Etkisi Hakkında Bilmeniz Gerekenler
Kaynak: 1 2 3