Yunan mitolojisindeki en bilinen karakterlerden biri Hades. Hades ’in gizemlerle dolu karısı ise Persephone. Demeter ve Zeus ’ın kızı olan Persephone ’nin asıl ismi Kore. Ona Persephone ismini veren kişi ise Hades ’ten başkası değil. Hades tarafından yeraltına kacırılan ve yeraltı dunyasının kralicesi olarak anılan Persephone hakkındaki 5 gerceği sizler icin yazdık.
1. “Olulerin Kralicesi” olarak anılıyor
Persephone, Demeter ve Zeus ’un kızı. Asıl adı ise Kore. Kore kelimesi “kızı” ve “kızlık” anlamına geliyor. Yeraltı dunyasının kralı Hades Persephone ’yi sevdiğini soyluyor. Zeus ise Hades ’e kızını kacırmasını soyluyor. Bir gun Persephone arkadaşlarıyla cicek toplamaya gittiğinde, cicekleri toplarken arkadaşlarından biraz uzaklaşıyor. Tam o sırada oldukca guzel, goz kamaştırıcı bir nergis ciceğiyle karşılaşıyor. Ciceğin guzelliğinden buyulenen Persephone ciceği koparmaya gidiyor. Ciceğe doğru elini uzattığında ise yer yarılıyor ve Hades siyah atlı arabasıyla yarıktan cıkarak Persephone ’u kacırıyor.
Ciceği oraya yerleştiren kişi ise Zeus ’tan başkası değil. Persephone ’nin annesi Demeter ise durumu bir şekilde oğreniyor ve oldukca uzuluyor. Demeter bu surecte toprağı verimli kılmayı reddediyor. En sonunda ise kızını gormek şartıyla yardım edebileceğini soyluyor. Zeus, Hades ’ten kızını geri getirmesini istiyor. Ancak Yeraltı Dunyası ’nda bir şey yiyenler yeraltı dunyasından ayrılamıyorlar. Bu nedenle de Persephone yediği dort nar tanesi yuzunden yılın uc ayını yeraltı dunyasında, dokuz ayını ise dunyada gecirmeye mahkûm ediliyor. Ancak Persephone, kibirli olmayışı nedeniyle Hades ’e, yavaş yavaş aşık olmaya başlıyor. Yine de doğan hicbir cocuğunun babası Hades değil. Hades ’in eşi ve oluler ulkesinin tanrıcası olan Persephone, aynı zamanda “Olulerin Kralicesi” olarak anılıyor.
2. Eski sanatcılar genelde onu iki yoldan birinde tasvir ediyor
Stanford Universitesi Klasik Bolumu Profesoru Richard P. Martin; “Antik sanatta Persephone ’u gorduğumuz iki ana motif var” diyor; “Birincisi, Hades tarafından kacırıldığını tasvir eden bir motif. Yeraltından cıkan siyah atlı bir arabaya bindirilişi ve periler ile olumlu kızların onu uzak diyarlara taşıması. M.O. 4. yuzyılda yapılan bu resim 20. yuzyılda Yunanistan ’ın Makedonya bolgesinin bir parcası olan Vergina ’da bulundu. Bernini ve diğerleri bu sahnenin versiyonlarını yaptılar. ”
Martin ’e gore ikinci ana motif “Yeraltı Dunyasında Persephone: Sık sık kral kocasının yanında otururken, ceşitli unlu olu kahramanları veya gunahkarları denetlediği goruluyor. Modern sanatta, annesiyle bir araya gelmesinin harika tabloları var ancak bu antik sanatta nadir. ”
3. Anlatılan hikayelerde bazı farklılıklar var
Yunan Mitolojisi hakkında gizemini koruyan pek cok şey var. Martin, “Değişiklikler genellikle Hades tarafından kacırılma zamanıyla ilgilidir.” diyor. “En eski kanıtımızda, İsa ’dan once 600 ’de Persephone cicek topladığı esnada bir nergis ciceği tarafından kendine cekiliyor. Ardından Hades yeraltından cıkıp onu koparıyor.”
Ancak Martin, kişilerin bu efsaneyle başından beri sorun yaşadığını soyluyor; “Eski zamanlarda insanlar hikayeleri değiştirirlerdi. Bu hikaye ise en ozellerinden biri cunku hem cok dokunaklı hem de Atina dışındaki tum onemli Eleusis Gizemleri ile sıkı bir şekilde bağlantılı olduğu icin, herkes icin yaşamdan sonra bir tur sonsuz mutluluk vaat ediyordu. Ayrıntıları ceşitli şekillerde acıklamaya calıştılar.”
Efsanelerden biri; Zeus ’un kendi kız kardeşi Demeter ’den cocuğu olmasıydı. Persephone ’un babası olan Zeus ’un temelde kardeşi Hades ’e onu kacırmasına (hatta tecavuz etmesine) izin vermesi garip ve rahatsız edici.
Ozellikle Persephone ve annesi arasındaki ilişki etrafında başka farklılıklar da var; “Persephone, Demeter ’in m aclık grevinden sonra annesini gormek icin geri donuyor. Persephone kacırıldığında Demeter toprağı verimli kılmak icin herhangi bir caba sarf etmeyerek adeta aclık grevi yapıyor. Bu noktada da Demeter buyuk bir guce sahip. Cunku tahıllar olmadan halk tanrılara kurban veremez. Ancak kızı dondukten sonra ise kızını gormenin coşkusuyla Demeter, toprağı cicekler ve yapraklarla kaplar. Boylece ilkbahar olur. Kızının yeraltı dunyasında gecirdiği uc ayda ise kış olur. Yunan mitolojisinde baharın başlangıcı olarak Demeter anılır. ”
4. Persephone gunumuzde hala onemli temaları temsil ediyor
Martin, “Eski Yunanistan ’da, mitin birden fazla anlamı vardı” diyor. Onları şu şekilde sınıflandırıyor;
“İlk olarak Persephone bir anne ve kızından ayrılmasını temsil ediyor. Cunku kız cocukları buyuyor ve evleniyor – ki bu geleneksel kulturlerde coğu zaman bir kocanın evine ve ailesinin yanına taşınmak anlamına geliyordu. Bu ailesi bir ‘sosyal olum ’ idi.- Bu yuzden bu efsanevi hikayeler aslında Yunan kadınlarının gunluk deneyimlerinden bazıları.” diyor.
“Eleusis, Demeter ’in kayıp kızını yas tutmak icin yerleştiği yerdeydi. Buradaki tapınak, her yıl yuzlerce yerli ve yabancı turisti ağırlıyor. Tahıl tanrıcası Demeter ve kızı Persephone onuruna her yıl duzenlenen Eleusis Gizemleri, eski Yunanistan ’daki tum rituel kutlamalarının en kutsalı ve en saygı duyulanı. Bu şenlikler, Atina ’nın yaklaşık yirmi iki kilometre batısında bulunan Eleusis kentinde, buyuk olasılıkla Miken doneminden beri kutlanıyor.”
5. O ve annesi iki tanrıca olarak tanındı
“O, ozellikle Yunan kadınlarına o kadar tanıdık bir figurdu ki, ona sık sık Kore deniyordu. Demeter ve Persephone, “İki Tanrıca” olarak adlandırıldı ve onların onuruna yalnızca kadınlara ait ritueller duzenleniyordu. Demeter ve Persephone ’a adanmış dini festivaller vardı ”
Kaynak: 1