Kast sistemi insanları sosyal ve ekonomik acıdan sınıflandırmak amacıyla kullanılan bir sistem. Hinduizm dinindeki inanışa gore bazı insanlar doğuştan secilmiş kişiler. Buyuk coğunluk ise parya ve sudra olarak tanımlanmış. Bu kişiler hiyerarşik bir yapıda olan sistemin en alt tabanında yer almıştır. Gunumuzde ise hala kast sistemi uygulanan ulkeler mevcut. Kast sistemi nedir ve ozellikleri nelerdir? Kast sistemi amacı nedir? Mezopotamya ’da kast sistemi var mıdır? İşte, merak edilen tum detaylar.
Theodora, koklu imparatorluklardan biri olan Bizans tarihini derinden etkiledi. Peki kim bu Theodora diyecek olursanız Theodora: Seks İşciliğinden İmparatoriceliğe Uzanan Hayatıyla Bizans Tarihine Damga Vuran Kadın iceriğimize goz atabilirsiniz. Kast sistemi, dunyanın en katı sınıf ayrımı sistemi olarak biliniyor Kast kelime anlamı olarak Latin dilinde ırk/soy anlamına gelir. Hint kulturuyle bilinen, meslek esasına dayalı sınıf ayrımı sistemi olarak da ifade edilebilir. Kast sistemi aynı zamanda dunyanın en katı sınıf ayrımı sistemi olarak da un salmış. Gunumuzde Hindistan dışında da hala uygulanmakta olan kast sisteminde temel nokta zenginlik ya da fakirlik değil meslek grupları. Kast sisteminde meslek babadan oğula gecen bir vasıf. Sınıflar arası geciş ise kesinlikle yasak. Hatta kişiler kendi kastları dışındaki insanlarla kesinlikle evlenemezler. Hatta eski zamanlarda bu sistemde ayrı kastlardan kişilerin birlikte yemek yemelerinin dahi yasak olduğu biliniyor. Bu kural zamanla yumuşadı, ancak yine de bu sistem en katı sınıf ayrımı sistemi olarak gosteriliyor.
Kastların kokeni, sonraki donemlerin kast ilkesini ayakta tutmak icin hazırlanmıştı. Bunlardan bir tanesi torensel arınma fikriydi. Daha aşağı sınıfta bulunan bir kastın uyesine değerek kendisini kirletme korkusu olarak ifade edilebilir. Piramitin tabanında bulunan yoksul halkın da kasta sarılması icin guclu sebepleri bulunuyordu. Mevcut piramitin en altındakiler dışında herkes, tepeden bakacağı bir kişi bulabilirdi ve bu mevcut sistemin oldukca dikkat ceken bir psikolojik ozelliğiydi. Piramitin en alt kısmında bulunan ve aşağı gorulen kastlar, genellikle ilkel orman hayatından yeni gelmiş gruplardan oluşuyordu. Bu kişiler, gecmişleri ve kastları birbirlerinden farklı olan insanların yan yana bulundukları kentlerde bile kendi geleneklerini surdurmeyi denediler.
Kast Sistemi ’ni ayakta tutan en onemli etmen ‘Varna ’ oğretisi Peki nedir bu Varna oğretisi diyecek olursanız hemen acıklayalım. Hint Kast Sistemi ’nde belli başlı dort ana tabaka yani “Varna” bulunuyor. Bu tabakalar da kendi aralarında alt tabakalara (Jatiler) ayrılıyor. Varna, Sanskritce bir kelime. “Sınıf, statu, renk” anlamlarına geliyor. Sistem icerisinde dort ceşit Varna yer alıyor, bunlar; Brahmanlar, Ksatriyalar, Vayşiya, Sudralar.
Brahmanlar (Brahmin)
İlk katman Brahmanlar en ust sınıfı temsil ediyor. Kendi kutsal kitapları olan Veda ’ları (Hintlilerin, inandıkları tanrılarına hitaben soylediği dua ve yakarışları iceren kutsal şiirler) inceleyen ve yorumlayan kişiler. Aynı zamanda kendi dinlerinin eğitim ve oğretim durumlarıyla uğraşmakla gorevli kişilerdir. Bu katman, 30-35 yıl sonra inzivaya cekiliyor, kendilerini felsefi ve dini duşuncelere veriyor. Buna ek olarak Brahmanlar ’ın kurban ayinlerini duzenlemek, kutsal metinleri okumak ve dini ayinleri icra etmek gibi gorevleri de bulunuyor.
Ksatriyalar (Kshatriya)
Ksatriya sınıfı, onemli asker ve yoneticilerin bir araya gelmesi ile oluşuyor. Brahman inanışına gore Ksatriya sınıfı Brahman sınıfının himayesi altında olmadan refah ve neşeyi bulamaz. Brahmanlar da, Ksatriyalar olmadan yukselme sağlayamaz. Butun koklu subay, komutan ve yoneticiler Ksatriyalar sınıfından cıkar.
Vayşiya (Vaishya-Vaisyalar)
Vaishya, ticaretle ve ziraat ile ilgilenen sınıf. Bu sınıf butun uretim işlerinden sorumlu tutuluyor. Ticaret ve ziraat ile uğraşmak, sadaka vermek, kutsal kitapları okumak Vaishya sınıfının gorevleri arasında sayılıyor. Genel olarak orta halli tuccarlar sınıfı olarak da nitelendiriliyorlar.
Sudralar (Sudras)
Son sınıf olan Sudralar, en ağır işleri yapmakla gorevli olan ve kendisinden yukarıda olan ust kast mensupları icin calışmak zorunda olan sınıf. Bu sınıfta yer alan insanlar tum haklardan yoksundur ve ‘kole ’ olarak ifade edilirler. Bu kasta karşı yuksek kastlardan din adına yapılan her turlu zulum kabul edilir ve meşru sayılır. Genel olarak koylulerin oluşturduğu sınıfa Sudralar adı verilir.
Kast sistemine ait bazı ozellikler ise şoyle; Her kastın bir adı bulunuyor. Kast uyeleri kendi adlarının yanında bu adı da belirtir.Kast dışı sosyal ilişki kurmak kesinlikle yasaktır. Her uye kendi kastı icinde evlenmek zorunda.Bir Hindu kendi kastı dışında yer alan bir kast uyesi ile yemek dahi yiyemez.Her kastın kendine ozgu torenleri ve gelenekleri bulunur.Brahmanların kastı butun kastlar tarafından en ustun ve kıymetli kast olarak kabul edilir.Kast usullerine saygı gosterilmesi ve kastın işleyişini sağlamak icin kast icinde yer alan ozel kurumlar var.Kast kurallarına uymayanlara verilen en ağır ceza kişinin kasttan atılmasıdır. Bu da toplumdan tamamen dışlanma anlamına gelir.Kastlar arasında geciş asla yoktur. Her uye kişi doğduğu kast icinde yaşamını surdurur. Meslekler yalnızca babadan oğula gecer.Bir Hindu kendisinden aşağı kastta olan biri ile aynı sofrada yemek yiyemediği gibi alt kasttan birinin pişirdiği yemeği yemesi de yasaktır. Zengin Hintliler ise yemeğini herkesin yiyebildiği Brahman sınıfından aşcı tutar.Ust kastlardan veya kendi kastından birini olduren kişi idam cezası alır. Alt sınıftan birini olduren kişiye ise idam cezası verilmez.Brahmanlar dort, Kşatriyalar uc, Vayşiyalar iki, Sudralar ise yalnızca bir kadınla evlenebilir. Kastlar arası evlilik kesinlikle yasaktır.Eşi olen bir kadının tekrar evlenmesi tum kastlarda aykırı ve yasaktır.Kast kurallarına uymayanlara verilen en buyuk ceza kasttan cıkarılmaları kuralıdır. Bu da toplumdan dışlanma anlamını taşır.Kasttan atılan bir kişinin kasta tekrar alınması oldukca zor ancak kişi bazı şartları yerine getirirse tekrar kast alınabilir. Peki Hindistan ’da Kast Sistemi gunumuze kadar nasıl geldi? Hindu inanışına gore, ruhlar onceki yaşamlarında gosterdikleri davranışlardan dolayı odullendiriliyor ya da cezalandırılıyordu. İnanış, ruhları tanrısal bir yer olarak gosterdiği icin de sistem inanan kişiler haklı ve mantıklı gorulebiliyordu. Yuzyıllar suresince devam eden kast sistemi icerisinde insanlar birbirlerine tepeden bakarak kendilerini guclu hissediyorlardı. Bu durum kast sisteminin en dikkat ceken psikolojik ozelliği olarak gosteriliyordu. Paryalar da bir sonraki yaşamlarında daha iyi ve rahat bir hayat sureceklerine, daha ust sınıflarda olacaklarına inandıkları icin bu durumu kabulleniyordu.
Bu sistemin gunumuze kadar ulaşabilmesinde bircok farklı sebep sayılabilir. Fakat kişilerin aynı kast icerisinde evlenmeleri ve birbirlerine bağlı olmaları bu sistemin gunumuze kadar gelmesindeki en buyuk etken denebilir. Hindistan ’da “Kast Sistemi” 1975 yılında cıkarılan bir kanun ile kaldırılmıştı. Zaman ilerledikce bu sistem kendi icerisinde birtakım cozulmeler ve değişimler yaşıyor olsa da, kırsal kesimlerde hala devam ettiği biliniyor. Kentlerde yaşayan insanların da bu sisteme artık tam olarak bağlılığı olmasa da evlilik ve yemek adetleri bakımından mevcut sisteme bağlılığı biliniyor.
Kast sistemi uygulayan ulkeler hangileri? Hindistan, Sri Lanka, Nepal, Afrika, Bali (Nijerya, Kamerun ve Orta Afrika ’nın belli başlı bolgeleri), Doğu Asya ’da (Kuzey Kore ’de “Songbun” adı verilen sistem) Yemen ’de, Yezidilerde ve Kuzey Kore ’de kast sistemi uygulandığı biliniyor. Hindistan ’ın ve Afrika ’nın bazı bolgelerinde gunumuzde hala uygulanan bir sistem kast sistemi. Sınıf ayrılıklarına dayanan bu sistem icerisinde bugun hala Cin ’de uygulanan “Hukou Sistemi” de kast sistemi olarak kabul edilmekte.
İlginizi cekebilir; Karanlığın Hakimiyeti : 11 Maddede Cesur Yeni DunyaAztekler: Tarihin En Gizemli Uygarlığı Hakkında Bilmeniz Gereken Her Şey Kaynak: 1 2