Gunumuzde neredeyse tum dunyada kadınların iş hayatına katılımı erkeklere oranla cok daha az. Calışan kadınların ise yukselişi iş hayatındaki erkek egemenliği nedeniyle pek mumkun olmuyor. Bu duzende ise kadınlar yeteri kadar yukselemiyor. Ozellikle Turkiye ’de kadınların iş hayatına katılımı bir hayli az. Gerek toplumsal duzen gerekse ulkelerin gelenekleri, gorenekleri, toplumdaki cinsiyet eşitsizliği gibi nedenler kadınların kendi potansiyellerini ortaya cıkaramamasına neden oluyor. Cam tavan sendromu ise tam da bu durumu anlatıyor. Detaylara birlikte bakalım.
Cam tavan sendromu; en genel hatlarıyla kurumsal hiyerarşide kadınların yaşadığı sıkıntıları anlatmak icin kullanılıyor
Cam tavan sendromunu en iyi anlatan orneklerden biri ise pire deneyi;
Bilim insanları pirelerin farklı yukseklikte zıplayabildiklerini gorurler. Bu nedenle birkac pireyi 30 cm yukseliğindeki bir cam fanusun icine koyarlar. Fanusun altına ise metal bir zemin koyulur ve bu zemin ısıtılır. Sıcaktan rahatsız olan pireler zıplayarak kacmaya calışır ama başlarını tavandaki cama carparak duşerler. Zemin sıcak olduğu icinse tekrar zıplar ve tekrar başlarını vurup duşerler. Pireler camın ne olduğunu bilmediklerinden, kendilerini neyin engellediğini anlamakta zorluk ceker. Defalarca kafalarını cama vuran pireler sonunda o zeminde 30 santimden fazla zıplamamayı oğrenir.
Artık hepsinin 30 cm zıpladığı gorulunce deneyin ikinci aşamasına gecilir ve tavandaki cam kaldırılır. Zemin tekrar ısıtılır. Tum pireler eşit yukseklikte, 30 cm zıplar. Uzerlerinde cam engeli yoktur, daha yukseğe zıplama imkanları vardır ama buna hic cesaret edemezler. Başka bir secenekleri olduğunu duşunemezler ve aslında daha iyisi yapma şansları varken yapmazlar. Cam tavan sendromu da en iyi bu şekilde ozetlenebilir.
1986 ’da Wall Street Journal ’daki bir makale populer hale gelen bu terim, ozellikle kadınların iş hayatında yukselememesini, onlerinde bir engel varmış gibi hissetmelerini anlatıyor
Cam tavan sendromu, kadınların yonetimde ust duzey işlere terfi etmelerini onleyen yapay bir engel icin kullanılan bir metafor
Kadınlar herhangi gecerli bir sebep olmamasına rağmen, calıştıkları kurum icindeki erkek egemenliği ya da baskılanma nedeniyle terfilerinin onunde pek cok engel varmış gibi hissediyorlar
Adeta cam bir tavan varmış gibi, kendi potansiyellerinin farkına varamıyorlar. Tabii ki bunun temel nedenlerinden biri dunyadaki cinsiyet eşitsizliği
Dunya Ekonomi Forumu her sene Kuresel Cinsiyet Eşitsizliği Endeksi yayınlayarak dunya genelinde kadın ve erkeklerin durumunu değerlendiriyor. Bu endeks hesaplanırken kadınların ekonomiye katılımı; eğitime, sağlık hizmetlerine erişimi ve siyasete katılımları dikkate alınıyor. Turkiye ise bu calışmada yuzde 22 ile AB ulkeleri icinde kadınların en az oranda calıştığı ulke konumunda.
Maalesef cinsiyet eşitsizliği ve negatif ayrımcılık nedeniyle coğu kadın iş hayatında kendi potansiyelini ortaya cıkaramıyor. Bu durum yalnızca kadınlarda değil bir grup icindeki azınlıklarda da goruluyor
Bunun yanı sıra kadın calışanların daha yoğun olduğu sektorlerde de erkekler cam tavan sendromu yaşayabiliyor
Kaynak: 1