ODTU ’lu fizikciler tarafından, en yoğun cisimlerden olan SXP 1062 isimli cift yıldız sistemindeki notron yıldızının 18 dakika olan donme periyodunda kaymanın varlığı keşfedildi.
ODTU ’lu profesor doktorların gercekleştirdiği bu keşif bilim dunyasında bir ilk olarak anılıyor.
ODTU ’de bir grup fizikci, evrendeki en yoğun cisimlerden olan SXP 1062 isimli cift yıldız sisteminde yer alan notron yıldızının 18 dakika olan donme periyodunda buyuk bir kaymanın varlığı keşfeti.
Bu keşif ile cift yıldızın hem periyodu hem de yıldız icindeki yoğun maddeye ilişkin şifreler cozulmuş olurken bilim dunyasında buyuk heyecan yarattı ve literature girmeyi başardı.
ODTU Fizik Bolumu Oğretim Uyesi Prof. Dr. Altan Baykal, yakıtları tukenen yuksek kutleli yıldızların buyuk bir patlama yaptığını ve bu sırada yeni bir gok cisminin oluştuğunu anlattı.
Bu cismin, bir beyaz cuce, notron yıldızı veya kara delik olabileceğini soyluyor. Bu şekilde oluşan notron yıldızlarının cok guclu manyetik alanlarının bulunduğunu ifade ediyor.
Gozlemsel olarak ilk defa 1968 yılında keşfedilen notron yıldızlarının yaklaşık 10 kilometre capında olduğu ve 1 kilometreden daha ince olan kabuklarının altında superakışkan bir sıvının bulunduğu biliniyor.
“Gozlemlerimiz sonucu bu notron yıldızının yorunge periyodunu 656 gun olarak bulduk. Zamanlama analizlerinde 18 dakika olan kaynağın donme periyodunda buyuk bir kayma gorduk.”
Prof. Dr. Altan Baykal, calışmalarının İngiltere ’nin dunyaca unlu Monthly Notices of Royal Astronomical Society dergisinde 6 Eylul ’de yayımlandığını soyluyor.
Makalenin yazarları arasında, Dr. Şeyda Şahiner, Muhammed Mirac Serim, Danjela Cerri-Serim ve projede araştırmacı olarak yer alan Başkent Universitesinden Prof. Dr. Sıtkı Cağdaş İnam ’ın bulunuyor.
Altan son olarak “Makalemiz, TUBİTAK tarafından desteklenmiş ve MFAG 114F345 kodlu TUBİTAK 1001 projesi kapsamında tamamlanmıştır. Bu calışma, son 25 yılda Royal Astronomical Society tarafından basın acıklaması yapılan ilk Turk ekibi calışmasıdır.” diyor.
Kaynak: 1,2