
Nufusunun coğu Musluman olan devletlerin bayrağında hilÂl ve ay bulunduğunu bilirsiniz. HilÂl, cok eskilerden beri Turkler icin kullanılan bir sembol ve millî simgedir. Ay ve yıldızın, eski Turk sancaklarında ve kumaşlarında motif olarak işlendiği de goruluyor. Osmanlı'nın son donemlerinde; Sultan Abdulmecit doneminde de bayrağın al renkte oluşu, “vatan icin şehit olmak” anlayışını karşılıyordu.
Osmanlı sancaklarında hilÂl, İslÂm ve hicreti temsil ederdi. Mustafa Kemal Ataturk ’un ise Turk bayrağını “bozkurt” motifi ile taclandırmak istediği, gecmişten gunumuze soylenen bir şeydir. Peki işin aslı nedir?
Bildiğiniz uzere “kurt”, Turklukle ozdeşleşen bir simgedir.
Mustafa Kemal Ataturk, Turkluk sembolu olan bozkurta cok değer atfetmiştir. Bu değeriyle alakalı sayısız ornekleri vardır. Mesela, verdiği bir emirle Bozkurt markalı bir sigara, dergi, kitap cıkarılmıştı.
Turk İşbirliği ve Kalkınma İdaresi Başkanlığı ’nın ambleminin “kurt başı” olması icin teklifte bulunduğu da bilinir. Hatta bugun gorduğumuz Petrol Ofisi'ndeki bozkurt sembolu de onun emriyle hazırlanmıştır.
Bozkurt figurune bu kadar değer veren Ataturk, Turkiye Cumhuriyeti ’nin ay yıldızlı bayrağında da bozkurt figurunun olmasını istemişti. Enver Behnan Şapolyo, Ataturk ’un yaveri olan Muzaffer Kılıc ’a “Ataturk, bayrağımızı değiştirmeyi duşunuyor mu?” diye sorduğunda aldığı cevap, “Evet, atalarımızın kullandığı gok renkli bayrağını yeni devletin bayrağı olmasını duşunuyor” oluyor. Bunu da Şapolyo, Ataturk'u anlattığı kitabında belirtiyor.
Şapolyo ’nun aktardığına gore Celal Bayar ’a bu durum sorulmuştur.
Şapolyo; Ataturk ’un, Turk bayrağı olarak Gokbayrağı kabul edeceğini Celal Bayar ’a sormuş; Bayar da “Ataturk, Cumhuriyet'in resmi bayrağını Gokbayrak olarak kabul etmeyi duşunmuştu fakat bu hususta hicbir neşriyat yapılmadığından, bu bayrağı kabul etmediler. Ataturk, mavi rengi yani turkuaz rengini severdi. Cunku bu renk eski Turk bayrağının rengi idi.” cevabını vermiştir. Peki Ataturk neden mavi bir bayrak istemişti?
Osmanlı ve Arap dunyasının kullandığı ay yıldızlı bayrak yerine Gokturkler ’in mavi bayrak uzerinde bir bozkurt başını tercih etmiştir. Yeni kurulan Turk devletine bir kimlik kazandırmak isteyen Ataturk, herhangi bir art niyetle bu talepte bulunmamıştı.
İnternette basit bir araştırmayla da bulabileceğimiz bir bilgi olan 16 Turk İmparatorluğu ’nun bayraklarına bakılınca, şu anki kırmızı fon uzerine beyaz işlenmiş ay yıldız bayrağının Osmanlı İmparatorluğu ’na ait olduğunu gorebiliriz. Ataturk ise bu bayrağın, gecmişten kopmaya calışan genc Cumhuriyet'i engellediği kanısındaydı.
Mustafa Kemal, 1930′da tarihcilere “Turk Tarihinin Ana Hatları”nı yazdırırken de ustunde durduğu şey, İslam'ın Turk tarihinin sadece bir bolumunu oluşturduğu, ondan once de Turklere ait şanlı bir gecmiş var olduğuydu.
Bu uğurda yapmak istediği ise halka ulusal gurur aşılamaktı. Bunun icin de Gokturkler ’in bayrağını benimsenmesini istemiş, Turkiye Cumhuriyeti ’nin yeni bayrağının mavi arka fonda bir bozkurt sembolu olması gerektiğini duşunmuştu ancak bu kabul edilmedi, Ataturk ’un gercekleşmemiş bir fikri olarak kaldı.
Bircok Turk topluluğunun bayrağındaki mavi renk de dikkatinizi cekmiş olabilir. 20. yuzyılda gok mavisi rengi mili renk olmasının akabinde bu, “Gokbayrak” kabul edilmiştir. Bundan dolayıdır ki Turk bayraklarının pek coğunda mavi renk vardır. Bir nevi Turkluk sembolu de diyebiliriz buna.
Genellikle Tengri ve gokle ilişkilendirilen “mavi” rengi, Turkler icin gecmişten bugune oldukca onemli bir sembol. Ancak bakıldığında yine de şehitlerimizin duşmana karşı akıttığı kanı simgeleyen kırmızı ay yıldızımız son derece anlamlı ve değerlidir.
Ataturk ’un de bu minvalde Turk bayrağının mavi olması gerektiği hakkındaki goruşleri olmasına rağmen bu esnada donemin şartlarına gore olayları değerlendirmeyi de unutmamamız gerek.
Kaynaklar: Dergipark, AYK, Dergipark 2, İşte Ataturk Webtekno'yu Threads'de takip et, haberleri kacırma