TBMM ’deki Canakkale Savaşı ’nın anlatıldığı tiyatro oyununda kadın oyuncuların sahneye cıkarılmaması uzerine buluşan kadın tiyatro sanatcıları seslerini duyurmak icin 100 kadın 100 replik etkinliğinde bir araya geldi. Bircok sanatcının destek verdiği protestoda kanuşmayı başlatan Tilbe Saran; ‘Kadınlar olarak hayatın her alanında varız, var olacağız. Hicbir erkek aklı siyasi goruşu ne olursa olsun bu varlığı yok edemeyecek. Sahnelerdeki cesaretimizi Afife Jale ’den, meclisteki varlığımız yuz yıllık kadın mucadelesinden geliyor. ’ diye başladı sozlerine.
Birinci Meclis, Gazilik ve Şehitlik Ruhu temasıyla gercekleştirilen Meclis Sohbetleri etkinliğinde, 18 Mart Canakkale Anmasına ilişkin bir tiyatro gosterisi sergilendi

Ancak sahnede şoyle bir gariplik vardı; tum oyuncular erkekti. Provalar sırasında kadınların da sahnede yer aldığı ve calışmalarda bulunduğu fakat oyun sırasında neden boyle bir değişikliğe gidildiği merak konusuydu.
Oyun 12 dakikadan 4 dakikaya duştu

Meclis Başkanı İsmail Kahraman ’ın da bilgisiyle oyuna sadece bir saat kala kadınların sahneye cıkmayacağı soylendi. Hicbir gerekce gosterilmeyerek sahneye cıkışları engellenen kadın oyuncular, erkek oyuncuların sahnede oyunu sergiledikleri sırada konukların arkasında merdivenlerin uzerinde bekletildi. Olanların bunlarla sınırlı kalmadığı oğrenilirken, sahneye yerleştirilmiş Mustafa Kemal Ataturk fotoğraflarının da kaldırtıldığı ortaya cıktı. Bir diğer tiyatro sanatcısı ise, oyundaki anne ve asker oğlunun sahnesinde kadın ve erkeğin sarılmamasının istendiğini soyledi.
Sahne değil merdivende şiir

Oyuncu Ovgu Ozgurce konuyla ilgili acıklama yaparken kadın oyuncuların haberi aldıklarında goz yaşlarını tutamadıklarını soyledi.
‘Pazartesi gununden beri prova yapıyoruz. Gece 11 bucuğa kadar suruyor. Dun de gosterimiz vardı. Oncesinde de prova aldık. Cok calıştık. Gosteriye bir saat kala, herkes hazırlanmak uzereyken kadın oyuncuların sahne onunde yar almamasını, sahnenin yanında olmasını istediklerini belirttiler. Boyle bir şok atlatmış olduk ve bir karar vermek zorunda kaldık. Emri vaki oldu. Cok kısa surede yeniden prova alıp yeni bir duzenleme ile gosterinin gercekleşmesini sağladık. ’
‘Bayan oyuncular cıkmıyor değil mi, aferin ’

Oyuncular sahneye cıkmak istedikleri halde musaade edilmediğini şu cumlelerle anlattı: ‘Oyun bitiminde selam vermedik ama onlar bunun ne demek olduğunu anlamamışlardır tabii ki. Coğumuz sinirden ağladık, direnemedik. Şoyle bir an var, kostumlerimizi giymiş merdivenlerden iniyorduk ki İsmail Kahraman ’la karşılaştık. ‘Bayan oyuncular cıkmıyor değil mi, aferin ’ dedi. Asker kostumlu arkadaşlara da ‘Siz kacıncı alaydasınız ’ diyerek guya espri yaptı, kimse gulmedi. Esas amacı teyit almaktı. ’
‘Hanımlar konmadı. Dolu her taraf ’

TBMM Klasik Turk Sanatları Merkezi ’nin Dolmabahce Sanat Galerisi ’nde gercekleştirilen “Revnakın İzduşumu” sergisinin acılışını yapan TBMM Başkanı İsmail Kahraman, sorular uzerine konuyla ilgili acıklama yaptı: ‘Yapılacak iş sadece ve sadece Canakkale Turkusu ’nu soylemek. Soyleyenler icinde 16 tane hanım var. Toplamda 13 tane erkek var. Toplamda 29 kişi var. 9 tane askerimiz orada. Herkesin alkışladığı, memnun kaldığı bir program. Arkasından şehitlik ruhuna sahip olmayan, tarih duygusuna sahip olmayan, Canakkale ’nin duygusunu bilmeyenler, ‘Meclis Başkanı ne yaptı biliyor musunuz? Ne yaptı? Kadınları koymadı. ’ Ya nasıl koymadı? O sahnede…Sahne yok ki. Sahneye zaten uc tane koltuk var. Orası sahne değil. Tiyatro eseri değil. Sadece marşın, turkumuzun soylendiği bir hadise. Devlet tiyatrosu bir bildiri yayınladı, anlattı. Meclis başkanlığı anlattı. Ruh, duygu, durustluk, şahsiyet, haysiyet lazım. Muthiş bir faaliyet yaptık. Hic ondan bahsetmek yok. Canakkale ruhuymuş, Gazi Meclis ’miş… Hanımlar konmadı. Dolu her taraf. ’
100 kadın 100 replik

100 kadın tiyatrocu, oyunda kadın oyuncuların sahneye cıkarılmadığı iddiaları surerken, “100 kadın 100 replik” etkinliğinde bir araya geldi. Kenter Tiyatrosu ’ndaki protestoda buluşan sanatcılar, ceşitli eserlerden secilmiş 100 replik okudu.
Tilbe Saran: ‘Bugun bir arada olmamız hepimiz icin cok kıymetli, gectiğimiz hafta mecliste yaşanan kadın oyuncu yasağını hicbirimiz kabul etmiyoruz. ’

‘Turkiye halkının iradesini temsil etmesi gereken meclisimizde bu uygulanan kadına sahne yasağını cinsiyet ayrımının en curetkar orneği olarak goruyoruz. Kadınlar olarak hayatın her alanında varız, var olacağız. Hicbir erkek aklı siyasi goruşu ne olursa olsun bu varlığı yok edemeyecek. Sahnelerdeki cesaretimizi Afife Jale ’den, meclisteki varlığımız yuz yıllık kadın mucadelesinden geliyor. Ve bunu tekrar hatırlatmak icin şu an sahnedeyiz. Tum hafızalara kazınıncaya dek mucadelemize devam edeceğiz, her zaman sozumuzu soyleyeceğiz, her zaman sahnede olacağız. Bugun yuzlerce yazarın dilinden yuz replik okuyacağız. ’
‘Beni dinleyin yeter ’

Soz alan Gulriz Sururi, ‘Benim işim başkalarına hikayeler anlatmak, bu hikayeleri ille de anlatmalıyım, anlatmadan yapamam. Ama artık benim icin onemli olan anlaşılmak değil, beni dinleyin yeter. ’ diyerek dokunaklı bir konuşma yaptı.
Buluşma başta Rutkay Aziz olmak uzere bircok erkek tiyatro oyuncusu tarafından da desteklendi

Aziz: ‘Cok anlamlı buluşma bence, cok etkilendim, kadınlarımıza karşı yaşanan her alandaki ayrımcılık şiddet, baskı en sonunda bunun mecliste yaşanılanına tanık olduk ama kadınlarımız cumhuriyetle birlikte sahnede olma hakkını kazanmışlardır. Bu hakkı da kolay kolay bırakmayacaklar. Biz de mucadelelerinin yanında olacağız. ’
Afife Jale cesareti, kadın mucadelesi hic bitmesin. Kadınlar sahneden hic inmesin
Etkinlik anları Kaynak: 1 2 3 4