
Hikmet Onat Biyografisi Empresyonist akımın Turkiye'deki temsilcilerindendir. Boğazici ’nden yaptığı manzaralarıyla unludur. Hikmet Onat, 1882 yılında İstanbul ’da doğmuştur. Asıl adı Ahmet Hikmet ’dir. Babası, deniz binbaşısı Kanlıcalı Murat Bey ’dir. İlk eğitimini bitirdikten sonra babasının isteği uzerine girdiği Heybeliada Deniz Harp Okulundan 1903 yılında mezun oldu. Bir sure guverte subayı olarak gorev yaptı. İlk gorevine Heybetnuma talim gemisinde başladı ve burada usteğmen oldu(1903).
Hikmet Onat, bahriye subayı olarak mezun olduktan sonra da Bahriye Mektebi ’nden arkadaşı Ruhi Bey ’in haber vermesi uzerine Sanayi-i Nefise-i Şahane ’ye (Guzel Sanatlar Akademisi) kaydoldu. 1905 yılında İstanbul Sanayi-i Nefise Mektebi'ne girdi. Ruhi Arel ile birlikte Sanayi-i Nefise Mekteb-i Alisi ’nde resim derslerine devam etti. Bahriye fotoğrafcısı Ali Sami Bey'in yanında calışan Hikmet Onat, Sonra sırasıyla Saadet (1904), Nimet Huda (1906) ve Merkez Sefinesine (1907), Aziziye acığına (1907), Filyos Liman reisliğine (1908) getirildi. Bu donemde Sanayi-i Nefise Mektebi ’ne (Guzel Sanatlar Akademisi) devam edeceğinden kendi arzusu ile kadro dışı bırakıldı. İstifa ederek Bahriye ’den ayrıldı (1908). 1908 yılında Bahriye'den ayrılarak İstanbul Sanayi-i Nefise Mektebi'ne girdi (Mimar Sinan Guzel Sanatlar Universitesi). Burada Osman Hamdi Bey ve Salvatore Valeri ’nin oğrencisi oldu.
1908 yılında Osmanlı Ressamlar Cemiyeti ve Guzel Sanatlar Birliği ’nin kurucuları arasında yer alarak sergilerine katıldı. 1910 yılında mezuniyetinden sonra acılan Avrupa sınavlarını kazandı, burslu olarak Paris ’e gitti. Paris Guzel Sanatlar Akademisi'nde Fernand Cormon Atolyesi'nde dort yıl calıştı. I. Dunya Savaşı'nın cıkması uzerine yurda dondu ve Mekteb-i Sultani ’de (Galatasaray Lisesi) resim oğretmenliği gorevine başladı. Mudur Halil Ethem ’in isteği uzerine Sanayi-i Nefise Mektebi ’ne gecti. Varnia Zarzecki ’nin yerine hazırlık sınıfı hocalığına, ardından da atolye şefliğine atandı. 1 Mayıs 1949'da, 65 yaşında emekli oluncaya dek bu kurumda hocalık yaptı.
1914-1918 yılları arasında, Harbiye Nazırı Enver Paşa ’nın desteklediği Şişli Atolyesi ’nde diğer 1914 kuşağı sanatcıları gibi savaş ve asker konularında resimler yaptı. 1917 yılında 1. Dunya Savaşı sırasında milli duygularla biraya gelen 1914 kuşağı sanatcılarıyla birlikte Şişli Atolyesi ’nde savaş temalı resimler yapmıştır. Atolyede İbrahim Callı, Nazmi Ziya, Avni Lifij, Namık İsmail ile birlikte calıştı.
1922 yılında Guzel Sanatlar Cemiyeti'ne kurucu uye olarak katıldı. 1939 yılında Halkevleri aracılığıyla duzenlenen “Yurt Gezileri”nde Bursa ’ya gitti. Yapıtları Devlet Resim ve Heykel Sergileri'nde yer aldı. 1973 ve 1974 yıllarında ust uste calışmaları odule değer goruldu.
Hikmet Onat, evli idi ve Suheyla adında kızı ve Edip adında oğlu vardı.
Hikmet Onat, 13 Mart 1977 tarihinde İstanbul ’da 95 yaşında olmuştur.
Gercek bir İstanbul tutkunu olan Hikmet Onat, kentin ceşitli yerlerinden ozellikle de Boğazici kıyılarından empresyonist uslupla betimlediği İstanbul manzaraları ile tanındı. Boğazın ışıklı suları, geniş ve dinamik fırca vuruşlarıyla, parlak renk lekeleriyle tuvallerine yansıdı.
Hikmet Onat, Tekneler tablosu - 1961
Hikmet Onat, akademik/izlenimci geleneğe bağlı kaldı. Akademik, klasik donem sonrasında gozlem on plana cıktı, doğa gonulluleri ile birlikte figurlu kompozisyonlara yoneldi. Ozellikle Cumhuriyet'in ilk yıllarında ulusal duyguları yansıtan konulara onem verdi. Resimlerinde, gun ışığının izleri acıklı koyulu renk tuşlarıyla belirir, İstanbul'un ceşitli goruntulerinin, ozellikle kıyılar, mavnalar, suyun yansımaları, cırpıntıları gibi doğa deniz ilişkisinin on planda olduğu manzaralarında kalın bir boya katmanı ile oluşturulmuş tuşlamalar goze carpar.
Yakın plan calışmalarına, ince bir doğa gozlemi ve sevgisi yansır. Kanlıca, Bebek, Halic, Cengelkoy, Uskudar, Kabataş gibi İstanbul'un ceşitli yorelerinden gercekleştirdiği manzaralarında İstanbul sevgisini one cıkartır. Gercekci resimler yapma isteğine karşın yaşamın katı yanlarını gostermek istemedi. Neşeli, sevinc dolu, parlak manzaralara yoneldi, izlenimci olmadığını vurgulamasına karşın, acık havada resimler yaptı, izlenimci palete bağlı kaldı.
Hikmet Onat ’ın bir dizi calışması da, Topkapı Sarayı ’nın ceşitli mekanlarından yaptığı resimlerdir. Saray ’ın kapalı bolumlerine ozel izinle girerek bircok odayı, belgeci bir tutumla betimlemiştir. Eserleri Resim ve Heykel Muzesi ile ozel koleksiyonlarda bulunan sanatcının başlıca yapıtları şunlardır: “Kandilli Sırtlarından”, “Siperde Mektup Okuyan Askerler”, “Savaşa Giderken Veda”, “Kabataş ’tan Manzara”, “Dikiş Diken Kadın”, “Derede Sandal”, “Salacak”, “Topkapı Sarayı”, “Kıyıda Gemi” vb.