Gunumuzde her neslin tanımlayıcı bir etiketi ve bu etiketlerle ilişkili olarak da birtakım ozellikleri bulunuyor. X, Y ve Z kuşakları aslında doğum yıllarına gore sınıflandırılıyor. Tabii ki farklı yıllarda doğan bireylerin, fikirlerinde ve dunya goruşunde de buyuk farklılıklar ortaya cıkıyor. Z kuşağı ise en yeni kuşaklardan birisi. Bu nedenle bu kuşağın temsilcileri oldukca modern goruşlere sahip, toplumsal konulara duyarlı ve son derece bilgililer. Nitekim Turkiye ’deki sosyo-ekonomik bazı şartlardan dolayı, bu kuşağın temsilcileri gelecekleri hakkında kaygılı. Peki gunumuz Turkiyesinde Z kuşağının yaşadıkları sorunlar neler, Z kuşağı toplumsal meselelerin ne kadar farkında?
Z kuşağını tanıyarak başlayalım; Z kuşağı 1995 ile 2012 yılları arasında doğan kişilerden oluşan kuşak Aslında Z kuşağının hangi yıl doğanlarla başladığı konusunda pek cok fikir var, 1995, 1997 hatta 2000 yılında başladığı bile soyleniyor. Ancak genel olarak 1995-2012 yılları arasında doğanlar Z kuşağı olarak adlandırılıyor. Bu nesil teknoloji cağına doğduğu icin pek cok konuya da hakim.
Z kuşağının ozellikleri nelerdir? Z kuşağı temsilcilerinin analitik ve hızlı duşunenen kişilerden oluşuyorTakım calışmalarına yatkın olmayan bu kuşağın kendilerine olan ozguvenleri yuksekOzgur, bağımsız bireylerdir. Bircok konuda ise istediklerini elde ederler Tamamen teknolojinin hakim olduğu cağda doğmuş olmalarından oturu teknoloji ile devamlı ic ice yaşayan bu kuşak ”internet kuşağı” şeklinde de adlandırılmaktadır.Teknolojinin sayesinde bilgiye oldukca cabuk ulaştıklarından oturu hızlı yaşamaya alışkındırlar. Tuketici nesil olarak da adlandırılırlar. Z kuşağı mensupları, toplumsal konulara son derece duyarlı Teknolojik acıdan donanımlı olan Z kuşağı mensupları, pek cok konuda bilgi sahibi. Z kuşağının farkındalığı uzerine yapılan bircok araştırma, bu bireylerin toplumsal adalet meseleleriyle ilgili, olduğunu gosteriyor. Ayrıca yaratıcı duşunceye sahip, iklim değişikliği, cinsiyet eşitliği ve hayvan hakları gibi kuresel konularda da bilgi sahibiler.
Bu kuşağın hem siyasi hem toplumsal goruşleri hakkında pek cok araştırma ve anket yapıldı; Gezici Araştırma Merkezi ’nin Turkiye ’nin 12 ilinde 20 yaş altını temsil eden Z kuşağı ile yaptığı ankete Sozcu gazetesinde yer verildi. 1.062 gencle yapılan anket sonuclarını Gezici Araştırma Merkezi Başkanı Murat Gezici, aynı haberde şu şekilde değerlendirdi:
Z Kuşağı insan hakları, hayvan hakları, cinsiyet ayrımcılığı gibi konularda duyarlılığı on planda olan, haklar konusunda eşitlik temelli bir anlayışa sahip. Yuzde 45 ’i herkesin eşit ve benzer haklara sahip olduğu goruşunu savunuyor.Bu kuşak icin ırk, cinsiyet, din, dil, mezhep gibi unsurlar duşuk bir oneme sahip. ‘Farklı bir din veya mezhebe ait biriyle evlenebilirim ’ diyenlerin oranı bundan onceki nesilde yuzde 32,8 iken Z kuşağı icin yuzde 82,2.Z kuşağının yuzde 76,4 ’u adalet, demokrasi, ifade ve duşunce ozgurluğu, liyakat, israf, sanat gibi kavramları onemli bulduğunu ifade ediyor. AB ’yi destekleyenlerin oranı Z kuşağında yuzde 78,6 iken X ve Y kuşaklarında bu oran yuzde 35,6.Gunluk sosyal medyada gecirdikleri zaman ortalama 6 saat. Bu kuşağın yuzde 65 ’i akıllı telefon kullanıyor.Z Kuşağı, kendisini belli bir ideolojik gruba veya siyasi partiye mensup gormuyor. Araştırmalar bu kuşaktakilerin yaklaşık yuzde 68,7 ’sinin, kendisini Ataturkcu, muhafazakar ya da milliyetci gibi belli kategoriler icinde tanımlamadığı ve mevcut siyasi partilere karşı herhangi bir yakınlık hissetmediğini gosteriyor.Ankette Z kuşağının yuzde 86,7 ’si oy kullanırken ebeveynlerin etkisinin olamayacağını, kendi iradesinin on planda olduğunu soyluyor. Peki Z kuşağının siyasetteki onemi ve rolu nedir? Z kuşağı, Turkiye ’nin geleceği olarak adlandırılıyor. 2023 yılında yapılacak secimlerde 7 milyon genc oy kullanacak. Bu nedenle siyasi partiler, reklam ve kampanyalarını genellikle Z kuşağına hitaben tasarlıyor. Sosyal medyadaki kampanyaların bircoğu Z kuşağına hitap ediyor. Cunku bu kuşak sosyal emdyada oldukca aktif.
Turkiye ’de Z kuşağının yaşadığı en buyuk sorunlar neler, gelecekleri hakkında ne duşunuyorlar? Turkiye ’de ozellikle bu donemde istihdam ve eğitim nedeniyle genc olmak bir hayli zor. İşsizlik sayısı gunden gune artıyor. Ote yandan okumayan ve calışmayan genclerin oranı da bir hayli yuksek. Ayrıca cinsiyet dağılımına bakıldığında, genc kadınlar arasında işsizlik oranının genc erkeklere kıyasla daha fazla olduğu biliniyor. İstihdam oranı da genc kadınlar arasında daha duşuk.
OECD verilerine gore 20-24 yaş grubundaki genc kadınların neredeyse yuzde 45 ’inin ne eğitimde ne de istihdamda olduğuna dikkat cekiyor. Nitekim Turkiye ’de buyuk bir problem haline gelen işsizlik, pandemi nedeniyle daha da kotuleşmiş durumda. Genclerin yaşadığı sorunlar ise siyasette kendine yer bulamıyor.
Araştırmalara gore, gencler ilk fırsatta daha iyi calışma koşulları ve hayat standartlarının hukum surduğu ulkelerde yaşamak istediklerini soyluyor. Siyasetcilere guven duymadıklarını, istihdamda liyakat temelli olmayan kayırmacılığın etkili olduğunu ve geleceğe dair belirsizliğin kaygılarını artırdığını belirtiyorlar.
Kaynak: 1 2