Turkiye ’nin farklı yerlerinde pek cok noktada cıkan orman yangınları ne yazık ki 6. gununde de devam ediyor. Bircok bolgede eş zamanlı cıkan yangınlar nedeniyle 9 kişi ve yuzlerce hayvan yaşamını yitirdi. Ekolojik tahribat ise tarif edilemeyecek buyuklukte. Turkiye ’nin ciğerleri yanarken, pek cok canlı ve insan evini kaybederken yangına yapılan mudahalelerin yeterli olup olmadığı da tartışıldı. Sosyal medyada yurutulen kampanyalarla birlikte bircok ulkeden Turkiye ’ye yangın sondurme ucağı yardımı geldi. Yangınlara hem yerel halkın hem de itfaiyecilerin mudahalesi devam ediyor. Ancak neredeyse her gun yeni bir yangın cıkıyor ya da var olan yangınlar buyuduğu icin insanlar evlerini tahliye etmek zorunda kalıyor. Peki afet bolgesinde olanlar bu durumda ne yapabilir? Yangın oncesinde, yangın sırasında ve yangın sonrasında yapılması gerekenleri yazdık.
Son yıllarda kuresel ısınmanın artması, diğer ulkeleri olduğu gibi Turkiye ’yi de etkiliyor. Orman yangınları coğunlukla doğal etkenlerle cıksa da bazen beşeri faktorler de yangınlara sebep olabiliyor Nitekim eğer orman yangını riskinin yuksek olduğu bir bolgede yaşıyorsanız, yangına karşı hazırlıklı olmanız gerekiyor Olası yangınlara hazırlıklı olmak, ozellikle cocukların, yaşlıların, kalp veya akciğer hastalığı olan kişilerin sağlığı icin oldukca onemli.
Peki, orman yangını oncesinde, yangın sırasında ve sonrasında guvende kalmak icin yapılması gerekenler neler? Orman yangını oncesinde yapılması gerekenler: Orman yangını riskinin olduğu bir bolgede bulunuyorsanız ve ozellikle kronik bir rahatsızlığınız var ise yangının ilerleme ihtimaline karşı hazırlıklı olmanız gerekli. Bu nedenle almanız gereken ilaclar var ise mutlaka yanınızda bulundurmalısınız. Dışarısı dumanlı olduğunda dışarı cıkmak zorunda kalmamak icin ilac, gıda gibi temel ihtiyacları edinin. Elinizde birkac gunluk ilac bulundurun. Ozellikle kızartma, kavurma gibi yemekleri pişirmek, ic mekan hava kirliliğine neden olabileceğinden, pişirilmesi veya soğutulması gerekmeyen yiyecekler satın alın.
Mutlaka guncel bilgilendirmeleri takip etmeye calışın. Ozellikle, yerel kamu kuruluşlarının duyuruları ve hava kalitesi raporlarını ve aktif bir yangın hakkında bilgi veren uyarılara dikkat edin.

Evinizde bir “temiz oda” oluşturun. Baca cıkışı olmayan bir oda ve yatak odası gibi mumkun olduğunca az pencere ve kapısı olan bir oda secin. İc mekan hava kirliliğine neden olabilecek sigara dumanından uzak durun ve evi supurmeyin.
Dumandan mumkun olduğunca az etkilenmek icin, N95 maske bulundurun. İlaclar, gozluk, kimlik, kişisel, mali belgeler de dahil olmak uzere onemli oğeleri onceden duzenleyin. Tahliye gerektiğinde nereye gideceğinizi ve olası guzergahları planlayın. Cocuklarınızı hazırladığınızdan emin olun ve tahliye planı yaparken evcil hayvanlarınızı duşunun.
Orman yangını sırasında yapılması gerekenler: Orman yangını sırasında etkilenen bolgedeyseniz ve eviniz tehlike altındaysa, tahliye icin hazır olun. En son bilgileri oğrenmek icin kaynaklara bakın. Yardım edebileceğinizi duşunuyorsanız ve suya erişim imkanınız varsa yetkililerle birlikte hareket edin. Ancak eğer kronik bir rahatsızlığınız varsa, hamileyseniz ya da korumanız gereken bir cocuğunuz varsa dumana maruz kalmamak icin oradan uzaklaşmaya calışın. Orman yangınları gozlerinizi, burnunuzu veya cildinizi tahriş edebilecek ve oksuruğe ve diğer sağlık etkilerine neden olabilecek cok fazla kul bırakır.
Kolayca tutuşabilecek polyester ve benzeri kumaşları giymekten kacının. Cildinizi korumak icin uzun kollu kıyafetler tercih edin, Mumkunse gozlerinizi korumak icin gozluk takın. Sıcak havalarda, ısıya bağlı hastalıkları onlemek icin serin bir yerde bekleyin ve bol sıvı tuketin. Soğuk havalarda, vucut ısısını korumaya yardımcı olabilecek kat kat giysiler giyin.Beklenmedik bir elektrik kesintisi durumunda, karbon monoksit zehirlenmesini onlemek icin jenerator, basınclı yıkayıcı, ızgara ve benzeri eşyaları sadece acık havada kullanın. Jeneratorler evinizden en az 20 metre uzakta kullanılmalıdır.Sizde veya cocuklarınızda astım, KOAH, kalp hastalığı varsa veya hamileyseniz sağlığınızla ilgili herhangi dikkat edin ve mumkun olduğunca hızlı bir şekilde yangın bolgesinden uzaklaşın.Duman cıkması durumunda gorunurluk icin her odada bir ışık acın.Tum jaluzileri ve yanıcı olmayan pencere kaplamalarını kapatın.Doşemeli mobilyaları pencerelerden ve surgulu cam kapılardan uzaklaştırın.İstendiğinde tum aile uyelerini ve evcil hayvanları tahliye etmeye hazır olun.Klima/hava sirkulasyon sistemlerini kapatın. Yangın sonrasında yapılması gerekenler: Eğer eviniz yangından etkilendiyse, eve donmeden once yetkililerin onay vermesini bekleyin ve guveni olana kadar eve donmeyin. Yangın bittikten gunler sonra bile duman havada kalabilir, bu nedenle dumana maruz kalımı azaltmaya calışın, maske takın ve bol su tuketin:
Yanmış bir alana tekrar girerken dikkatli olun – alevlenmeler meydana gelebilir.Sıcak noktalar, icin icin yanan kutukler ve bitki ortusu icin zemini kontrol edin. Su kovalarınızı kullanın.Kıvılcım ve koz icin catıyı ve dış alanları kontrol edin.Birkac gun boyunca sorunlu alanları kontrol etmeye devam edin.Uygun guvenlik ekipmanı giyin, karbon monoksit zehirlenmesinden kacının ve elektrik tehlikelerinden kacının.Eğer bulunduğunuz bolgeden aracınızla uzaklaşacaksanız, hangi guzergahın guvenli olduğunu teyit edin. Hasarlı binaların ve yapılarının etrafından gecmemeye calışın. Kaynak: 1 2