İngiltere, Boris Johnson ’ın başbakanlık gorevine geldiği 2019 ’dan bu yana pek cok siyasi krizle karşılaştı. Pandemi ve Rusya ile Ukrayna arasındaki savaş sebebiyle ekonomi ve enerji alanlarındaki sorunlar İngiltere ’nin son yıllardaki en derin siyasi acmazlardan birine suruklenmesine neden oldu. İngiltere ’deki bu siyasi ve ekonomik kriz Johnson ’ın gectiğimiz temmuz ayında gorevinden istifa etmesi ile sonuclandı. Cok da şaşırtıcı olmayan bu istifanın ardından İngiltere ’nin yeni başbakanının kim olacağı buyuk bir merak konusuydu. Ulkedeki ekonomik sıkıntıların golgesinde gecen liderlik yarışı Liz Truss ve Rishi Sunak arasında gecti. Ve gectiğimiz gunlerde İngiltere Dışişleri Bakanı Liz Truss hem MuhafazakÂr Parti ’nin yeni lideri hem de İngiltere ’nin yeni başbakanı oldu. Truss boylece Margaret Thatcher ve Theresa May ’in ardından İngiltere ’deki başbakanlık koltuğuna oturacak ucuncu kadın siyasetci olarak tarihe gecti. İşte siyasete atıldığından beri radikal demecleri ve siyasi gafları ile unlenen Liz Truss hakkında bilmeniz gerekenler…
Liz Truss 26 Temmuz 1975 ’te İngiltere ’nin Oxford şehrinde dunyaya geldi Matematik profesoru bir babanın ve hemşire bir annenin cocuğu olarak dunyaya gelen Truss kucuk yaşlardan itibaren siyasete ilgi duydu. Ancak siyasetle ciddi olarak ilgilenmesi 1990 ’lı yıllarda gercekleşti. Hem annesi hem de babası kendilerini “solcu” olarak tanımlayan insanlar olsalar da Truss ilerleyen yıllarda sağ siyasetin saflarına katılacaktı.
Oxford Universitesinde siyaset, felsefe ve ekonomi eğitimi gordu Universite yıllarında İngiltere ’deki Liberal Demokratların siyasi faaliyetlerinde yer alıyordu. Ancak Liz Truss 1996 yılında siyasi eğilimini radikal bir şekilde değiştirmeye karar verdi. 96 yılında İngiltere ’deki Muhafazakarlara katıldı. Aynı yıl universiteden mezun oldu. 90 ’ların ortalarından itibaren Muhafazakar Parti ile bağlantılı farklı kurum ve kuruluşlarda gorev aldı. Mezuniyetinin ardından ceşitli sektorlerde ve firmalarda iş hayatına atıldı. Farklı şirketlerde ekonomi yoneticiliği ve muhasebecilik gibi işlerde calıştı. Ancak Truss ’ın aklındaki nihai hedef siyasetti…
2000 ’den sonra aktif siyasetle daha fazla ilgilenmeye başladı Muhafazakar Parti ’nin ceşitli kuruluşlarında gorev alıyor, partinin siyasi faaliyetlerinde onemli vazifeler ustleniyordu. 2000 ’ler boyunca Muhafazakar Parti adına bolgesel temsilciliklerden belediye uyeliğine kadar farklı secimlere katıldı. Bu secimlerden bazılarından zaferle bazılarından da yenilgiyle ayrıldı. Ancak kaybettiği secimlerde bile partisinin oylarını artırmayı başarıyordu. Liz Truss, her zaman siyasi zaferler kazanamıyorsa da İngiltere siyasetinde ozellikle de muhafazakÂr cenahta dikkat cekmeyi başarıyordu…
6 Mayıs 2010 ’da David Cameron liderliğindeki MuhafazakÂr Parti saflarından South West Norfolk bolgesi milletvekili olarak secildi Boylece Truss ’ın profesyonel anlamdaki siyaset kariyeri de başlamış oldu. Milletvekili olarak secilmesinin ardından parlamento icerisindeki yukselişi de başladı. Muhafazakar Parti ’nin ozellikle de serbest piyasa konusundaki fikirlerinin en sıkı savunucularından birisiydi. 2012 yılında, MuhafazakÂr-Liberal Demokrat koalisyon hukumetinde Eğitim Bakanı Yardımcılığına getirildi. 2014 yılında ise Cevre Bakanı olarak gorevlendirildi.
2015 yılındaki parti konferansında Birleşik Krallığın peynir ithalatı konusunda yaptığı konuşma siyasi kariyerindeki onemli anlardan biriydi “Peynirimizin ucte ikisini ithal ediyoruz, bu utanc verici!” şeklinde başlayan uzun ve ateşli konuşması bazı cevrelerde ciddi şekilde eleştirildi hatta alay konusu oldu. Ancak bu ilginc konuşma Truss ’ın bir anlamda populerliğinin artmasına da katkı sağladı.
2016 ’daki Brexit referandumunda İngiltere ’nin Avrupa Birliği ’nde kalması gerektiğini savundu Ancak bu referandumdan aksi yonde bir sonuc cıkınca fikrini değiştirdi. Brexit ’in her şeyi yeniden şekillendirmek icin onemli bir fırsat olduğunu savundu. Aynı yıl Theresa May hukumetinde Adalet Bakanı, sonraki yıl ise Hazine Baş Musteşarı olarak gorev yaptı. 2019 yılında Boris Johnson başbakan secildiğinde Liz Truss da once Uluslararası Ticaret Bakanı ardından Dışişleri Bakanı olarak gorev yaptı.
Liz Truss siyasi yaşamı boyunca pek cok radikal acıklamaya ve siyasi gafa imza attı Bu gaflardan en dikkat cekici olanı ise, Rusya ile Ukrayna arasındaki savaşın başladığı donemde gercekleşti. Liz Truss, Rusya ’nın Ukrayna işgalini en sert şekilde eleştiren politikacılardan birisiydi. Oyle ki İngiltere ’den Ukrayna saflarında savaşmak icin cepheye gidebilecek durumda olanları teşvik eden acıklamalar yapıyordu! Truss ’ın bu acıklamaları İngiltere ’de buyuk tepki toplamıştı.
Pandemi ile birlikte daha da şiddetli hale gelen ekonomik sıkıntılar MuhafazakÂr Parti icerisinde de eleştiriliyordu Hukumet icerisindeki bu eleştirilerin en sert olanları ise hukumetin onemli isimlerinden Liz Truss ’tan geliyordu! İngiltere ’nin son 20 yılındaki ekonomi politikalarını bir fayda sağlamadığını dile getiriyor, yoksul kesimler icin gecici yardım politikalarını eleştiriyor ve ciddi ekonomik duzenlemelerin yapılması gerektiğini savunuyordu. Boris Johnson ’ın istifa etmesi ile MuhafazakÂr Parti liderliği icin on plana cıkan Truss, bu surecte başta ekonomi ve enerji politikalarında olmak uzere onemli vaatlerde bulunuyordu…
Başbakanlık icin MuhafazakÂr Parti ’nin eski Maliye Bakanı Rishi Sunak ile yarıştı 180 bin MuhafazakÂr Parti uyesinin katıldığı secimlerde Boris Johnson ’dan boşalan liderlik makamına Liz Truss secildi. Truss, kısa bir sure sonra Kralice II. Elizabeth tarafından hukumeti kurmakla gorevlendirilecek ve ulkenin 3. kadın başbakanı unvanıyla goreve başlayacak.
Kaynak: 1 2