
Bu listeyi Fil ’m Hafızası ekibinden Esra Ertan hazırlamıştır, haberiniz olsun.
“Ey sevgili, seni sevmekten ve duşlemekten asla vazgecemem.
Sen benim Diego Riviera ’msın, yıldızlarsın sen.
Ay ve bulutlar, haberlerdeki F-16 ’lar!”*
Eğer hayatın sanatı taklit ettiğini varsayarsak, bu anlamda en karmaşık olgu aşk olmalı… Ona yuklediğimiz anlamlar olcusunde dolup boşalan ozunu; resimden şiire, heykelden sinemaya farklı ifade bicimleriyle gorunur ve dillendirilebilir hÂle getirmek bizim esin kaynağımız. Pet Shop Boys “Love Is a Bourgeois Construct” derken, “Aşk, insanın başına gelebilecek en iyi şeydir.” tavsiyesini verir John Steinbeck oğluna bir mektubunda. Aşkın en yıkıcı hÂllerini beyazperdeye taşıyan filmler olur. Filmlerdeki zor aşkları derlediğimiz listemizle onları yeniden anımsayalım.
Not: Sıralama alfabetiktir.
1. A Bittersweet Life / Dalkomhan İnsaeng
Kim Jee-woon, 2005
Uzak Doğu sinemasının meselelerinden biri, aşk. Batı kulturunun aşka olan mesafeli yaklaşımını, sarsıcı bir estetik anlayışıyla sergilediği icin aşkı bambaşka yollarla anlatabilmeyi beceriyor. Yonetmen Kim Jee-Woon gibi…
2. Boşver Arkadaş
Zeki Okten, 1974
Alfabetik dizinde peşi sıra gelmelerinin dışında da A Bittersweet Life (2005) ile ortak bir kaderi paylaşıyor bu Zeki Okten filmi. Curet edince yanacağınız bir aşk hikÂyesini bağrınızın, ellerinizin ve nefesinizin arasından yitip gidişini hissedeceğiniz bungun bir anlatımla…
3. Braveheart
Mel Gibson, 1995
Haftalar boyu gosterimde kalan Mel Gibson filmi, aşkı uğruna bir ulkeyi kurtarmaya kalkışan William Wallace ’ın avucundaki mendili ve son sozuyle hÂl kulaklarımızda: “Freedom!”
4. Brokeback Mountain
Ang Lee, 2005
Ang Lee ’nin kendi estetik anlayışıyla, aşk teması etrafında soylemler geliştirdiği, filmografisi icinde onemli yere sahip Brokeback Mountain.
5. Dağınık Yatak
Atıf Yılmaz, 1984
Mujde Ar ve Umit Belen ’in başrollerini paylaştığı bu Atıf Yılmaz filminin senaryosu Murathan Mungan ’a ait. Benli Meryem performansı ile akıllara yer eden Mujde Ar ve diğer referanslar, aşkın altust ediciliğini “Dağınık Yatak” adından daha carpıcı ne ile ifade edebilirdi ki?
6. Driver
Nicolas Winding Refn, 2011
Muzikleri, oyunculukları ve kurgusu ile sık işlenmiş bir konunun risklerine yakalanmadan kotarılmış, etkili anlatım diline sahip bir yapım. Aşksız kalamamanın ve onun icin gozden cıkarılacakların tutarını, bir ic titremesiyle duyumsatan, adına yakışır yıkıcı aşklardan Driver.
7. Duvara Karşı / Gegen Die Wand
Fatih Akın, 2004
Butun satırları yalnızca aşk diyebilmek icin yazılmış mektuplar gibi Duvara Karşı. Metnin her koşesini işgal etmiş olan yalnızlık, horlanmışlık, kacış ve yetişkinlik temaları, o tuhaf meselenin, aşkın etrafında dans ediyor. Ve Fatih Akın, sevgili Meral Okay ’ın sozleriyle ‘yine guzel, yine cicek ’ gibi bir filme imzasını atıyor.
8. Gitmek, Benim Marlom ve Brandom
Huseyin Karabey, 2007
Bir şiir yazmak gibi sinema bazen. Gitmek, Cemal Sureya dizesinin gorsel bicemi gibi “Aklıma bile gelmiyorsun artık… O kadar kalbimdesin ki.”
9. İndochine
Régis Wargnier, 1992
Catherine Denevue ve Vincent Pérez ’in başrollerini paylaştığı, somurge zamanlarında yaşanan bir aşkı anlatan film, ozellikle de dunyaya bu soylu duyguyla direnmenin eşsizliğini gorkemli bir dille ifade ediyor.
10. La Conseguenze Dell ’amore / The Consequences of Love
Paolo Sorrentino, 2004
Aşk icin neleri goze alabileceğimizin, kendi sınırlarımızı keşfetme cesaretini taşıyıp taşıyamayacağımıza dair yaşadığımız o med cezirli duygu tezahurlerimizin Paolo Sorrentino evreninde bambaşka yeri oluyor. Aşktan başka şeyleri olmayan karakterlerin nihai teslimiyetini, muthiş bir anlatım guzelliğiyle sergiliyor La Conseguenze Dell ’amore..
11. Se, Jie / Lust, caution
Ang Lee, 2007
Vatan sevdası, hurriyet aşkı, anlam coşkusu, bedenin hazzı, bir erkeğin ve bir kadının aşkı… Tamamı Lust, Caution ’ın metnini sarmalamış, aşkın en ickin hÂlleri. Oyuncu kadrosunda Tony Leung ve Joan Chen ’in yer aldığı yapım, 64. Venedik Film Festivali ’nde Altın Aslan odulunu kazanmıştı.
12. Revenge
Tony Scott, 1990
Başrollerde Anthony Quinn, Kevin Costner ve Madeleine Stowe ’un oynadığı Revenge, hikÂyesi ile A Bittersweet Life(2005) ve Boşver Arkadaş (1974) ile dirsek teması icinde olan bir yapım. “Mutlu aşk var mıdır, yok mudur?” meselesine, buyuk cumleler kurmak gibi bir iddiası olmadan bakabilen romantik bir tutku filmi.
13. The French Lieutenant ’s Woman
Karel Reisz, 1981
İngiliz yazar John Fowles ’ın aynı adlı romanından uyarlanan The Frenh Lieutenant ’s Woman, başrollerde Meryl Streep ve Jeremy Irons ’ın başarılı performansları ile imkÂnsız bir aşkın yıkıcılığını zirveye taşıyor. Filmin senaryosu da İngiliz oyun yazarı Harold Pinter ’a ait.
14. The Matrix Trilogy
Andy Wachowski, Lana Wachowski, 1999
Aşk mevzusu ile yan yana okumanın zor olduğunu tahmin ettiğimiz Matrix ’in, bakış acımızı ceşitlendirdiğimizde Neo ve Trinity karşılaşması uzerinden, boyle bir birlikteliğe imkÂn tanıdığını gormek mumkun. Zira onların aşkı her defasında sınanan, sınandıkca da buyuyup zenginleşen zor bir aşk…
15. Transylvania
Tony Gatlif, 2005
Birol Unel ve Asia Argentino ’nun oyunculuğu, Balkanların garip ve mesafeli atmosferi, Tony Gatlif ’in stilize yorumu Transylvania ’yı, aşkın hic bitmeyen bir yolculuk olduğunu ve her defasında varılacak yerin yine kendimiz olduğunu soylemesi hasebiyle dikkate şayan bir yapım kılıyor.
16. True Romance
Tony Scott, 1993
Gary Oldman, Brad Pitt, Val Kilmer, James Gandolfini, Dennis Hopper, Patricia Arquette, Christian Slater ve Chris Penn gibi isimlerin zenginleştirdiği kadrosuyla aşkın ne olabileceğine dair herkesin kendi cumlesini kurabileceği ilginc bir senaryoya sahip True Romance. Senaryo elbette Quentin Tarantino ’ya ait…
17. Fa Yeung Nin Wa / In the Mood for Love
Kar Wai Wong, 2000
Muziğin, atmosferin, mekÂnın başlı başına birer karakter olduğu bu etkileyici yapım; bakışın, dokunuşun, adım atışın, ic cekişin, suretin estetikle anlatım bicimine donuştuğu, aşka sadık kalan bir Kar Wai Wong filmi…
18. The Bridges of Madison County
Clint Eastwood, 1995
Aşkın ozgurleştirici dinamiğini gostermeye calışan bir hikÂye. Aslında bunda başarılı da olur, diğerini sevebilmek bir donuşumdur, sevebileceğini bilmek. Ancak yine de zor olanı goze alamaz. Arzu, gelenekselin karşısına dikilip gercek bir ozgurluğu secemez. Meryl Streep ve Clint Eastwood ’un oyunculuğu, secimlerin ve değişimlerin yarattığı korku ile bir kez daha karşılaşmamıza olanak tanır.
*“Gitmek, Benim Marlon ve Brandom”, Huseyin Karabey
Aşk filmleri listemiz de ilginizi cekebilir.