
İnsanın tabiatla ilişkisinde yaşadığı ilk şey kimilerine gore imgedir. Oyle ki ilk insanı anlatmak icin de ‘ ’Once imge vardı ’ ’ denir. Bu, şiirin de ne zaman başladığını bize anlatır mı? Cunku şiir madem bir imgelem işi, imge varsa şiir de vardır. Şiir varsa imge de. Bu denli kadim ve koklu bir yazın turu insan var oldukca coşkusunu, anlamını korumaya devam edecektir. Bugunku kitap derlememiz şiir listesinden oluşuyor. İşte gerek Turkiye gerekse dunya capında bilinen yerli yabancı şairlerin raflardaki şiir kitapları!
1. Beni Op Sonra Doğur Beni (Cemal Sureya)
İkinci Yeni ’nin oncu isimlerinden Cemal Sureya ’nın ilk baskısı 1973 ’te yapılan şiir kitabı, 2019 ’la beraber yenilenerek tekrar basıldı. Turk şiirinin modernleşmesinde onemli payı olan Sureya aynı zamanda usta bir cevirmendi.
BENİ OP SONRA DOĞUR BENİ
Şimdi
utanctır tanelenen
sarışın cocukların başaklarında.
Ovadan
gozu bağlı bir leylak kokusu ovadan
ceviriyor o kucucuk guneşimizi.
Taşarak evlerden taracalardan
gelip sesime yerleşiyor.
Sesimin esnek baldıranı
sesimin alaca baldıranı.
Ve kuşlara doğru
fildişi: ruzgarın tavrı.
Dağ: guneş iskeleti.
Tahta heykeller arasında
denizin yavrusu kocaman.
Kan goruyorum taş goruyorum
butun heykeller arasında
karabasan ılık acemi
– uykusuzluğun sutlu inciri –
kovanlara sızmıyor.
Annem cok kucukken oldu
beni op, sonra doğur beni.
Amazon ’da Fiyatını Gor
2. Kim Bağışlayacak Beni? (Birhan Keskin)
‘ ’Şiir yazmak benim icin son derece kişisel bir seruven, benim bireysel seruvenim. Tabii aslında bir insan olarak bireysel seruveniniz ‘ortak payda ’ya dair bir şeyler soyluyorsa, her ne kadar bireysel olsa da, o başkalarına da dokunur. İşte asıl onemli olan bu. ’ ’ Boyle tarif ediyor şiiri Birhan Keskin. ‘ ’Kim Bağışlayacak Beni? ’ ’ şairin 6 şiir kitabından bir derleme.
İZ
Acıyla, gectiğim yoldan geciyorsun
izlerime rastlıyorsun, bıraktıklarıma,
o yolda cekmiştim ruhumu paylatan fitili, orada
benden savrulan parcalar kurusa da
izleri var hala, yolun kenarında.
İzini sur yolun, acının ormanı buyutur insanı
vakit geniştir, ufuk sandığından daha yakın.
Acıyla, gectiğim yoldan geciyorsun
ustası olacaksın icine gerdiğin tellerin
hangi sızıyla titrer icinde, hangi sesle
buyur bir aşk, hangi sesle olur, bileceksin
…
Amazon ’da Fiyatını Gor
3. Aşka Dair Nesirler (Umit Yaşar Oğuzcan)
Aşk şiirlerinin en bilinen isimlerinden biridir Oğuzcan. Turk şiirine ozlem, aşk, ayrılık, olum temalı şiirleriyle kendine has bir ahenk getirmiştir.
Gelme diyecektim, geldin. İyi ettin geldiğine. Nerdeyiz? Bir şehir yanıyor, dikkat et. Tutuşabiliriz, işte ilk ateş gozlerine duştu, sonra dudaklarına, saclarının arasına kıvılcımlar doldu ışıl ışıl. Yanıyorsun, yanıyorum, yanıyoruz. Aramakla yetinsek bunlar gelmeyecekti başımıza. Yine de memnunum. İyi ettin geldiğine. Taş olup kalmaktansa, ağac olup yanmak iyi. Ellerini ver, ellerini. Opuşmeye susadım. Tırnak uclarından opmeye başlayacağım seni. Titreme, yanıyorsun.
Amazon ’da Fiyatını Gor
4. İnanalım Soğuk Mevsimin Başlangıcına (Furûğ FerruhzÂd)
İranlı şair, yazar, yonetmen ve oyuncunun son kitabıdır. Kadının ozgurluğu uzerine, yaşadığı toplumun sistemiyle de catışmış ve icinden geldiği gibi davranmayı başarmıştır. Kitapta şiirlerin Farsca asıllarını da bulabilirsiniz.
Ve bu benim
Yalnız kadın
Soğuk mevsimin eşiğinde
Toprağa bulanmış varlığı anlamanın başlangıcında
Ve sade umitsizlik ve gokyuzunun huznu
Ve bu cimentolu ellerin gucsuzluğu
Zaman gecti
Zaman gecti ve saat dort kez caldı
Dort kez caldı
Bugun Dey ayının ilk gunu (21 Aralık)
Mevsimlerin sırrını biliyorum ben
Ve anların sozunu anlıyorum…
Amazon ’da Fiyatını Gor
5. Pulbiber Mahallesi (Didem Madak)
Kanser sebebiyle 41 yaşında aramızdan ayrılan, onemli kadın şairlerimizden Didem Madak ’ın son kitabıdır Pulbiber Mahallesi. Ah ’lar Ağacı yapıtıyla da oldukca meşhur olan Madak ’ın bu kitabında da kendine ozgu bakış acısı ve ruh halini gorebiliyoruz.
128 Dikişli Şiir
Doğdum, doğurdum
Bir insan nasıl buyuyor gordum
Hayatta kalmak icin
Ve hayatta kalmanın yanında
İnandım şiir bir gevezelikti
Şimdi 128 harfli bir şiir var karnımda
Satırlar artık bomboş
Karnımda hissiz bir şiir var
İcimde durmadan bolunen şiirler
Birlikte yok olacağımız şiirler
Birlikte unutulacağımız şiirler
Ve bu yuzden cok acıyan şiirler
Amazon ’da Fiyatını Gor
6. Sen Bana Bakma Ben Senin Baktığın Yonde Olurum (Ozdemir Asaf)
Cumhuriyet donemi Turk şairlerimizden Ozdemir Asaf ’ın kitabında oldukca ilginc ozellikler de var. Kitabın yanında verilen CD, şairin kızı Seda Arun ’un babasının sesini kaydettiği kayıtlardan oluşuyor. Ayrıca kitabın onsozlerinden biri yazan Doğan Hızlan da şairin ses kayıtları hakkında şunları soyluyor: “Şimdiye kadar bircok şiiri şairin kendi sesinden dinlediyseniz, Ozdemir Asaf ’ın ne kadar iyi bir şiir seslendiricisi, okuyucusu olduğunu anlayacak ve onun şiirlerine, sesine bir kere daha hayran kalıp ayrı bir gozle değerlendireceksiniz.”
Oyle cabuk geciyor ki gunler
Hele sen de bir bak hayatına.
Daha dun doğmuşuz sanki
Yeni okula başlamışız
Yeni sevmişiz
Oyle cabuk geciyor ki gunler
Hele sen de bir bak hayatına
Yarın bitecek sanki her şey
Yarın olecek gibiyiz.
Daha doymamışız yaşamasına
Gunlerimiz dun bir, bugun iki
Sakın bir şey bırakma yarına
Yarın yok ki.
Amazon ’da Fiyatını Gor
7. 40 şiir ve Bir (Haydar Ergulen)
1980 sonrası Turk şiirinin en bilinen isimlerinden Haydar Ergulen ’in yeni kitabıdır.
Bu sabah şu denizi kirala, mavi mavi hatırlayalım birbirimizi, bu oğlen guneşi kirala da bir daha soğukluk girmesin aramıza, bu ikindi tembelliği kirala, belki golgesinde kedin olurum senin, bu akşam bahceyi kirala, elimizde buyusun gul, menekşe, yasemin, bu gece uykuyu kiralarsan, ruyama yalnız senin gozlerini konuk ederim, bu bahar bu govdeyi kirala, vucut kitabında tozlandı kelimelerim.
Amazon ’da Fiyatını Gor
8. Butun Şiirleri 2 (Şukru Erbaş)
Şiirlerinde toplumsal hadiselere, sosyal gercekliklere yer vererek kendisinden onceki buyuk şairlerden mirası devralan Erbaş, gunumuz Turk şiirinin onemli temsilcilerinden biri. 2016 ’da cıkan bu şiir kitabı cok satanlar listesindeki yerini koruyor.
Babam gelirdi ve akşam olurdu.
Bahcedeki akasya ağacı, gun boyu biriktirdiği kuşları,
birer hayal topu olarak uzatırdı yatağımıza.
Siyah-beyaz bir fotoğraf gibi gelirdi babam.
Kamyonlar hep geceleri, hep uzaklara giderdi.
Ben o zamanlar butun babaları susar sanırdım.
Yalnızca gaz lambasıyla konuşan bir diş gıcırtısıydı babam.
Kapılar titreyerek acılır, titreyerek kapanırdı.
Tanrıyı ve uzun konuşanları sevmezdi hic.
Babamdan yapılmış bir korkuydu dunya.
Amazon ’da Fiyatını Gor
9. Gidiyorum Bu (Ah Muhsin Unlu)
Yonetmen koltuğunda da, şiir evreninde de gorduğumuz ve ozgun yapısıyla kendini belli eden Unlu ’nun 22. basıma ulaşan kitabı. İlk defa 2005 ’te basılan ‘ ’Gidiyorum Bu ’ ’ son baskısıyla beraber daha once yayımlanmamış şiirlerini de bir araya getiriyor.
Kadınımın Hayatı
Kediler raflara duşuyor baba
Kabr uşuyor, damar paslı, koma lutufkÂr
Ki tedbir dahi kemik ve mutlaka kar
Yağıyor, kitleniyor bana bir terzi.
Seviyorum colde cana gerek yok, mersi.
Zift cozulmuş baba derim sıyrılıyor bu taşra
Cok aşık bir polis gecse, vakit daralsa
Ağlamayın kediler
Zina
Sîna
Si.
Amazon ’da Fiyatını Gor
10. Cimen Yaprakları (Walt Whitman)
Amerika ’nın buyuk şairlerinden Whitman bu kitabında işciler, kadınlar, koleler ve kucuk insanların hayat oykulerini sunuyor bize. Evrensel değerleri onculeyen şairin dizelerinde umut ve coşkuyu goreceksiniz.
Senin gibi bir insana , benim gibi bir şair ne diyebilir?
Iyisi mi bırak şiirlerimi elinden,
Git, anlayacağın şeylerle uyut kendini, yumuşak seslere gomul,
Ben ninni soylemiyorum, sen hicbir zaman anlayamazsın beni.
Amazon ’da Fiyatını Gor
11. Ariel ve Secme Şiirler (Sylvia Plath)
Huzun dolu yaşamı ve intiharıyla cok bilinen, 32 yaşında aramızdan ayrılan Plath, tum dunyada olduğu gibi bizde de pek cok şairi, ozellikle de kadın şairi etkilemiştir. Şairin olumunden sonra 1965 ’te ilk defa yayımlanan Ariel ’deki şiirleri onu edebiyat sahasında şohrete kavuşturan şiirleri olmuştur.
Durur karanlıkta.
Sonra maddesiz mavi
Boşalır kayalıktan ve uzaklardan.
Dişi aslanı Tanrı ’nın,
Nasıl da birlikte buyuduk,
Topukların ve dizlerin ekseni! – Alında kırışıklık
Boler ve gecer, gerdandaki
Ele geciremediğim
Kahverengi kavisin bacısıdır,
Zenci gozu
Boğurtlenler fırlatır
Kara kancaları-
Siyah şirin kan ağız dolusu,
Golgeler.
Başka bir şey
Ceker havada beni –
Kalcalar, saclar;
Kar taneleri topuklarımdan.
Beyaz
Godiva, giyinirim –
Olu elleri, olu terbiyeleri.
Ve şimdi ben
Kopururum buğdaya, denizlerin bir ışıltısına.
O cocuk cığlığı
Erir duvarda.
Ve ben
Okum.
Ucan kırağı
Canına kasdeden, gezintilerde
kacışan kırmızıyla eş
Goz, sabahın kazanı.
Amazon ’da Fiyatını Gor
12. Duello (Behcet Aysan)
2 Temmuz 1993 ’te Madımak Katliamı ’nda yaşamını yitiren, Turk şiirinin buyuk aydın ve kalemlerinden biri olan Aysan, şiirlerinde sevgiyi ve bunun kutsiyetini on planda tutar.
Bir Eflatun Olum
kırgınım, sacılmış
bir nar gibiyim
sessiz akan bir ırmağım
geceden
git dersen giderim
kal dersen kalırım.
git
dersen
kuşlar da donmez, guz kuşları
yanıma kiraz hevenkleri alırım
ve seninle yaşadığım
o iyi gunleri,
kotu
gunleri bırakırım.
Amazon ’da Fiyatını Gor
13. 835 Satır (NÂzım Hikmet)
Gerek yaşam oykusu gerek dizeleri başlı başına bir şiir olan NÂzım Hikmet, Turk şiirine getirdiği bicim ve icerik yenilikleriyle kalmaz. O, yerli yabancı pek cok buyuk şairin de kabul ettiği gibi bir dunya şairidir.
Acların Gozbebekleri
Değil birkac
değil beş on
otuz milyon
ac
bizim!
Onlar
bizim!
Biz
onların!
Dalgalar
denizin!
Deniz
dalgaların!
Değil birkac
değil beş on
30.000.000
30.000.000!
Aclar dizilmiş aclar!
Ne erkek, ne kadın, ne oğlan, ne kız
sıska cılız
eğri buğru dallarıyla
eğri buğru ağaclar!
Ne erkek, ne kadın, ne oğlan, ne kız
aclar dizilmiş aclar!
…
Amazon ’da Fiyatını Gor
14. Kuzgun (Edgar Allen Poe)
Amerikalı şair, editor ve edebiyat eleştirmeni Edgar Allen Poe, Amerikan edebiyatında Romantizm akımının oncu isimlerinden biri olmuştur. Kendi ulkesinde kısa oykunun de ilk isimlerinden biri olan şair gotik edebiyat dediğimizde kulaklarını cınlatmamız gereken bir buyuk sanatkÂr.
Ortasında bir gecenin, duşunurken yorgun, bitkin
O acayip kitapları, gun gectikce unutulan,
Neredeyse uyuklarken, bir tıkırtı geldi birden,
Cekingen biriydi sanki usulca kapıyı calan;
“Bir ziyaretcidir” dedim, “oda kapısını calan,
Başka kim gelir bu zaman?”
Ah, hatırlıyorum şimdi, bir Aralık gecesiydi,
Oruyordu doşemeye hayalini kul ve duman,
Işısın istedim şafak caresini arayarak
Bana kalan o acının kaybolup gitmiş Lenore ’dan,
Meleklerin cağırdığı eşsiz, sevgili Lenore ’dan,
Adı artık anılmayan.
…
Amazon ’da Fiyatını Gor
15. Gunun Gec Vakitleri (Ursula Le Guin)
Gectiğimiz sene yitirdiğimiz, bilim kurgu ve fantazya edebiyatının başat isimlerinden Ursula Le Guin cok yonlu bir yazardı. Mulksuzler, Karanlığın Sol Eli gibi bilim kurgu eserleriyle dunyaca meşhur olan yazar bunun yanı sıra cocuk edebiyatı ve şiir alanında da yetkin eserler verdi. Yazarın yeni cıkan bu şiir kitabı kendi on soz, son soz ve ek metinleriyle beraber Turkceye kazandırıldı.
Amazon ’da Fiyatını Gor
16. Yedi Guzel Adam (Cahit Zarifoğlu)
20. asrın ikinci yarısındaki onemli Turk şairlerinden Cahit Zarifoğlu ’nun ilk baskısı 2013 ’te yapılan kitabıdır. O gunden bugune cok satanlar listesinde yer almayı başaran Yedi Guzel Adam şairin hem en meşhur şiirlerinden hem de kitaplarından biridir. Kitaba adını veren şiirden bir parca:
I.
Bu insanlar dev midir
Yatak gormemiş govde midir
Bir yara acar boyunlarında
Kolkola durup bağırdıklarında
-Ya kurbanın olam
Dağlar onume durmuş
Ki dağlanam
Cekip pırıl pırıl mavzerler cıkardılar oyluk etlerinden
Durdular ite cakala karşı yarin kapısında
Amazon ’da Fiyatını Gor
17. Sevgi Duvarı (Can Yucel)
Mizahın, mucadelenin, sivri dilin ustadı Can Yucel, tum bu ozelliklerinin yanında bir o kadar da insan ve dunya sevgisiyle dolu bir şairimizdi. Gorece uzun bir suredir kendisine ait olmayan ama onunmuş gibi paylaşılan sahte şiirlerden arınmak isteyenlere onerim, Sevgi Duvarı ’nı almaları gerektiği. Kitaba adını veren şiirden:
baktım gokte bir kırmızı bir ucak
bol celik bol yıldız bol insan
bir gece sevgi duvarını aştık
duştuğum yer oyle acık secik ki
başucumda bir sen varsın bir de evren
saymıyorum olup olup dirilttiklerimi
yalnızlığım benim coğul turkulerim
ne kadar yalansız yaşarsak o kadar iyi
Amazon ’da Fiyatını Gor
18. İstiridye Cocuğun Huzunlu Olumu (Tim Burton)
‘ ’Alis Harikalar Diyarında ’ ’, ‘ ’Noel Gecesi Kabusu ’ ’ gibi filmleriyle bilinen unlu yonetmen Tim Burton, edebiyat sahasında da eserler vermiştir. Dilimize kazandırılan İstiridye Cocuğun Huzunlu Olumu yazarın karanlık yanlarını gosteren, icinde gotik unsurların da bulunduğu onemli bir eser.
bir muma dokunduğumda hic acı duymam
bıcak batırsanız hicbir şey olmaz,
guneşte ve yağmurda hepsi aynı
onun kalbi atıyorken ben burada oluyum
ve de icim sızlıyor.
kalbimde derin bir yara carpmıyor ama sızlıyor
icimdeki bu sızı gercek değil sanırım
evet bir oluyum fakat hala dokecek gozyaşım var
Amazon ’da Fiyatını Gor