Kultur – sanat dairemizin en koklu ve nitelikli kurumlarından biri olan İş Bankası Kultur Yayınları, 20. yuzyılın ikinci yarısından beri bize şahane eserler kazandırdı. Kurum, 1956 ’da eski Milli Eğitim Bakanımız ve Koy Enstituleri ’nin temellerini atan Hasan Âli Yucel tarafından kurulmuştur. O gunden bugune; Hasan Âli Yucel Klasikler Dizisi, Modern Klasikler Dizisi gibi cevirileri sayesinde kultur dunyamız gelişmiş, kademe atlamıştır. Turk ve Dunya Edebiyatı ’nın en seckin yazarları da kultur ve kitap geleneğimizin başat organlarından biri olan İş Bankası Kultur Yayınları tarafından yayımlanmıştır. Tolstoy ’un Savaş ve Barış ’ı, Victor Hugo ’nun Sefiller ’i, Gılgamış Destanı, William Shakespeare ’in eserleri saymakla bitiremeyeceğimiz ceviri kazanımlarımızın başında geliyor. Namık Kemal ’den Vatan Yahut Silistre, Şinasi ’den Şair Evlenmesi, Şemseddin SÂmi ’den Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat da yerli edebiyat sahasında istifade etmemizin sağlandığı eserlerden yalnızca birkacı. Derlememiz de bunları iceriyor. İşte gecmişten gunumuze İş Bankası Kultur Yayınları ’nın dilimize kazandırdığı 10 eser!
1. İlyada (Homeros)
Homeros, Antik Cağ ’da yaşamıştır ve Odysseia destanıyla beraber Avrupa edebiyatının ilk buyuk eserlerinden biri kabul edilen İlyada ’nın yazarıdır. Hasan Âli Yucel KlÂsikler Dizisi ’nde yer alan İlyada destanı, meşhur Troya Savaşı ’nın elli bir gunluk donemini anlatır ve epik bir manzumedir. Dunya edebiyatının da o gunden bugune referans olarak kullandığı ve nesirden, şiire kadar pek cok yazı turunu etkilemiş olan İlyada; 1958 – 1962 yılları arasında Azra Erhat – A. Kadir cevirisiyle İş Bankası Kultur Yayınları ’nca dort cilt olarak yayımlanmıştır. Kitabın acıklama kısmından bir alıntı: ‘ ’Homeros (y. MO IX. yuzyıl): Hayatı hakkında kesin bir bilgi olmamakla birlikte MO IX. yuzyılda Sakız Adası ’nda yaşadığı sanılmaktadır. Eserleri Antik Yunan devletlerinde her tur bilginin kaynağı sayılan Homeros, İlyada ve Odysseia destanlarıyla edebiyatın hemen her turunu gunumuze dek etkilemeyi başarmıştır. En unlu Antik Yunan destanı olan İlyada ’da dokuz yıldır suren Troya Savaşı ’nın elli bir gunluk bir kısmı anlatılır. İlyada dunya edebiyatının temel taşlarından biri olduğu kadar, konu ettiği doneme ışık tutan en gercekci eserdir. ’ ’
Amazon ’da Fiyatını Gor

2. Notre Dame ’ın Kamburu (Victor Hugo)
Fransız romantik yazarı Victor Hugo tarafından 1831 yılında yazılan ve kazandığı evrensel değerle sınırların otesinde bir kıymeti olan eser de Hasan Âli Yucel KlÂsikler Dizisi ’nde. Eserlerinde sosyal gercekliği ve toplumsal eşitsizliği işleyen Hugo bu başyapıtında da Fransız İhtilali sonrası yaşanan karanlık zamanları ele alır. Bircok sanat formunda da karşılığını bulan bu edebî eser Saint-Joseph mezunu olan ve Jules Verne, Alan Snow, Charles Perrault gibi yazarlardan ceviriler yapmış olan Volkan Yalcıntoklu tarafından dilimize kazandırılmıştır. Eserin tanıtım bultenin bir iktibas: ‘ ’Victor Hugo (1802-1885): Fransız edebiyatının en unlu yazarlarından biri olan sanatcı, edebi ununu şiirleri ve oyunları ile kazandı. Romantik akımın en tanınmış adları arasında yer aldı. Toplumsal sorunlar ve politikayla yakından ilgilendi, 1848 ayaklanmalarının ardından Kurucu Meclis ’e katıldı, daha sonra milletvekilliği yaptı, l ’Evénement adlı bir gazete cıkardı. 1852 ’de Louis Bonaparte ’ın imparatorluğunu ilan ettiği hukumet darbesine karşı cıktığı icin surgun edildi. Cezası 1859 ’da sona erdi, fakat imparatorluk yıkılana kadar gonullu olarak surgunde kaldı, 1870 ’de Fransa ’ya dondu. 1871 ’de Paris Komunu ’nu desteklemese de komunculeri savundu. 1831 yılında yayımlanan romanı Notre Dame ’ın Kamburu klasik edebiyatın şaheserleri arasında yer alır. ’ ’
Amazon ’da Fiyatını Gor

3. Kırmızı ve Siyah (Stendhal)
Hasan Âli Yucel KlÂsikleri Dizisi ile devam edelim. Fransız realist yazarı Stendhal tarafından yazılan ve ilk kez 1830 ’da yayımlanan eser, yazarın başyapıtı olarak kabul edilir. Ruhsal cozumleme ve tasvirlerin yoğun bir şekilde işlendiği Kırmızı ve Siyah keresteci bir babanın oğlunun az zamanda yukselme hırsını anlatır. Genc adam, Restorasyon Fransa ’sı olarak bilinen donemde bu yukselişi sağlamak adına iki temel seceneğe sahiptir: kilise yolu siyahı, askerî yolsa kırmızıyı temsil eder. Aldığı dini eğitim ve Napolyon ’a duyduğu sempati nedeniyle celişkide kalan adam, ayrıca iki farklı kadının da tesiri altındadır. İstanbul Universitesi Fransız Dili ve Edebiyatı mezunu Bertan Onaran tarafından cevrilen yapıtın acıklama kısmından bir parca: ‘ ’Stendhal [Marie-Henri Beyle] (1783-1842): Genc yaşta teğmen olarak orduya girdi, Napoléon ’un İtalya ve Rusya seferlerine katıldı. Almanya, Avusturya ve Rusya ’da ceşitli askerî gorevlerde bulundu. Bir donem Marsilya ’da ticaretle uğraştı, Trieste ’de bir sure konsolosluk gorevini surdurdu. Fransız edebiyatında gercekcilik akımının en onemli temsilcilerinden biri olarak kabul edilen Stendhal ’in Kırmızı ve Siyah adlı bu buyuk eseri ilk kez 1830 yılında yayımlandı. Roman, romantik başkahramanı Julien Sorel ’in korku ve tutkularını merkeze alarak, Napoléon ’un surgune gonderilmesi sonrasında başlayan Restorasyon Donemi ’nin eksiksiz bir portresini cizer. Kırmızı ve Siyah, karakterlerinin guclu ve teknik acıdan zamanının cok ilerisinde kabul edilen psikolojik tasvirleri ile de Stendhal ’a psikolojik romanın mucidi unvanını kazandırmıştır. ’ ’
Amazon ’da Fiyatını Gor

4. Kumarbaz (Dostoyevski)
Hasan Âli Yucel KlÂsikler Dizisi ’nde yer alan bir başka buyuk yapıt. Ruhun buyuk doktoru gibi tariflerle anılan, Rus edebiyatının eşsiz yazarlarından Dostoyevski Kumarbaz ’da tutkuyu, aşkı ve kumarı bir arada anlatır. İnsan tabiatının en ucra yerlerine dahi girmesiyle bilinen yazar bir yandan da kendi genclik yıllarını, kendi kumar bağımlılığı ve aşkını anlatır. Tanıtım bulteninden: ‘ ’Fyodor Mihaylovic Dostoyevski (1821-1881): İlk romanı İnsancıklar 1846 ’da yayımlandı. Unlu eleştirmen V. Byelinski bu eser uzerine Dostoyevski ’den geleceğin buyuk yazarı olarak soz etti. Ancak daha sonra yayımlanan eserleri cağımızda edebiyat klasikleri arasında yer alsa da o donemde fazla ilgi gormedi. Yazar 1849 ’da I. Nikolay ’ın baskıcı rejimine muhalif Petraşevski grubunun uyesi olduğu gerekcesiyle tutuklandı. Kurşuna dizilmek uzereyken cezası surgun ve zorunlu askerliğe cevrildi. Sibirya surgununden sonra yazdığı romanlarla tekrar eski unune kavuştu. Dostoyevski Kumarbaz ’da tutkulu bir aşkla kumar tutkusunu bir arada anlatırken insan ruhunun derinliklerini buyuk bir gucle sergilemiştir. ’ ’
Amazon ’da Fiyatını Gor

5. Anna Karenina (Tolstoy)
Dostoyevski ile beraber Rus edebiyatının diğer buyuk ilahı olan Tolstoy ’un bu yapıtı kimi otoritelerce yazılmış en iyi roman olarak dahi gorulur. Anna Karenina 1873 ila 1877 yılları arasında yazılan ve sevgi – sevgisizlik, kabulleniş – cesaret, aşk – evlilik gibi temalar etrafında orulen bir başyapıt. Sevemediği bir evlilikten kacıp aşkının peşinde koşan Anna, edebiyatın klasik karakterlerinden de biridir. Yalnız bu değil; ust tabaka ile alt tabaka, donem Rusya ’sındaki ‘ ’elit ’ ’ tabakanın ikiyuzlulukleri de Anna ’nın hazin macerası ekseninde gozler onune seriliyor. DTCF Rus Dili ve Edebiyatı Bolumu ’nu bitiren, bir sure de SSCB Buyukelciliği Basın Burosu ’nda calışan Ayşe Hacıhasanoğlu ’nca cevrilen eser, yine Hasan Âli Yucel KlÂsikler Dizisi ’nde yer alan başyapıtlardan biri. Eserin tanıtım yazısından kısa bir alıntı: ‘ ’Lev Nikolayevic Tolstoy (1828-1910): Savaş ve Barış, Diriliş ve Kreutzer Sonat ’ın buyuk yazarı, sadece toplumsal olayları değil, bireyin duygularını da olağanustu tasvir yeteneğiyle aktarmıştır. Yazar, en unlu eserlerinden biri olan Anna Karenina ’da evlilik, aşk ve olum konularını derin bir gozlem gucuyle ele almış, muhteşem edebi dehasıyla işlemiştir. 1875-1877 yılları arasında Ruskiy Vestnik dergisinde tefrika edilen romanın ilk baskısı 1878 ’de yapılmıştır. Pek cok yazar ve eleştirmen Anna Karenina ’yı gelmiş gecmiş en buyuk roman saymaktadır. Tolstoy ’un bu buyuk eseri bircok kez sinemaya da uyarlanmıştır. ’ ’
Amazon ’da Fiyatını Gor

6. Mai ve Siyah (Halit Ziya Uşaklıgil)
Turk Edebiyat KlÂsikleri ’nden orneklerle devam ediyoruz. Mai ve Siyah; yazarın ustalık donemi eseri olarak kabul edilir. Turk romanının Batılı tarzdaki ilk orneği sayılan eserde Uşaklıgil; kendi doneminin yayın hayatını, basınını, matbaacılarını, bugun Cağaloğlu olarak bildiğimiz Babıali ’nin sanatcılarını işler. Ahmet Hamdi Tanpınar tarafından da ‘ ’Turkiye ’de nesli adına konuşan ilk eser ’ ’ olarak nitelenen Mai ve Siyah Ali Faruk Ersoz tarafından gunumuz Turkcesi ’ne uyarlanmıştır. Eserin arka yazısından bir pare: ‘ ’Halit Ziya, ustalık doneminin ilk romanı kabul edilen Mai ve Siyah ’ta, donemin basın dunyasını matbaacısından yayın yonetmenine, yazarından eleştirmenine ozgun karakterlerle betimlerken, hikÂyesini sızılı bir sevdayla bezemeyi de ihmal etmemiştir. Romanın trajik baş karakteri Ahmet Cemil ’de, yazarın ceşitli memuriyetlerle yazarlık arasında gidip gelen ikili yaşantısı ve Edebiyat-ı Cedide topluluğunun bakış acısını bulmak mumkundur. ’ ’
İlginizi Cekebilir: Halit Ziya Uşaklıgil Eserleri
Amazon ’da Fiyatını Gor

7. FelÂtun Bey ile RÂkım Efendi (Ahmet Mithat Efendi)
Tanzimat devrinin en meşhur kalemlerinden, sayısız turde ve cokca yazdığı icin ‘ ’yazı makinası ’ ’ olarak da tanınan Ahmet Mithat Efendi ’nin en bilinen eseridir. Osmanlı ’nın yuzunu Batı medeniyetine cevirdiği Tanzimat doneminde, şeklen Batılılaşmayı ele alan ve hicveden eser RÂkım Efendi ile mantığı, calışkanlığı ve durustluğu; FelÂtun Bey ile aymazlığı, şekilciliği ve ozentiliği temsil eder. Emrah Balcı tarafından gunumuz Turkcesine uyarlanan yapıtın acıklama kısmından aydınlatıcı bir alıntı: ‘ ’FelÂtun ve RÂkım yakın muhitlerde, biri alafranga ozentisi bir babanın elinde, diğeri babası olunce zor koşullarda, anne ve dadısının fedakÂrlıklarıyla buyumuş yirmili yaşlarda iki arkadaştır. FelÂtun Bey şık giyinmenin, gezip tozmanın peşinde, Batı ozentisi bir tiptir; RÂkım Efendi ise calışkan, kendini yetiştirmiş, Doğu ve Batı kulturlerini ozumsemiş biridir. Ahmed Midhat Efendi birbirine butunuyle zıt bu iki tipi ceşitli olaylar icinde, kimi zaman oldukca mizahi bir dille karşılaştırarak ideal bir tip yaratır. Yazarın yaşamoykusuyle paralellikler de taşıyan roman, Batılılaşma eşiğindeki toplumun meselelerini bu yeni kulturu sindiremeyen alafranga zuppe tipiyle ortaya koyar. ’ ’
Amazon ’da Fiyatını Gor

8. Ottla ’ya ve Aileye Mektuplar (Franz Kafka)
Modern Klasikler Dizisi ’nden onemli bir yapıtla listeyi surduruyoruz. ‘ ’Donuşum ’ ’ ile evrensel olcekte bilinen, Milena ’ya yazdığı mektuplarla da ic dunyasını bize gosteren Franz Kafka Ottla ’ya ve Aileye Mektuplar ’da cok sevdiği kız kardeşiyle mektuplaşıyor. Kafka ve Stefan Zweig cevirileriyle bilinen Regaip Minareci sayesinde dilimize kazandırılan kitabın arka sozunden acıklayıcı bir alıntı: ‘ ’Kafka ’nın en sevdiği kız kardeşi Ottla ’ya 1909 yılından olumune değin yazdığı mektuplar, iki kardeş arasındaki guclu bağı ortaya koyuyor. Bu mektuplarda bambaşka bir Kafka ’yla; kucuk kardeşini hayatta attığı her adımda destekleyen sevecen bir ağabeyle tanışıyoruz. 1892 doğumlu Ottla, Kafka ’nın en kucuk kız kardeşiydi. Masumiyeti ve duygudaşlığıyla ağabeyinin kalbinde apayrı bir yer edinen Ottla, Kafka ’nın sanatını takdir ediyor ve onunla gurur duyuyordu. 1920 ’de ailesinin karşı cıkmasına karşın Hıristiyan bir Cekle evlenmiş, bu evlilikten iki kızı olmuştu. Nazi doneminde eşini ve cocuklarını korumak icin boşanmış, sonrasında gidip kendini Yahudi olarak kaydettirmiş ve Theresienstadt ’a gonderilmişti. 1943 ’te trenle Auschwitz ’teki olum kampına gonderilen cocuklara gonullu olarak eşlik ederken kendi hazin sonuna doğru ilerliyordu. Ottla ’nın kızları tarafından saklanan mektuplar, Cekoslovak makamlarının uzun yıllar yurtdışına cıkarılmasına ya da ulkede yayımlanmasına izin vermemesi yuzunden ancak 1974 ’te okurla buluşabildi. ’ ’
Amazon ’da Fiyatını Gor

9. Anne Frank ’ın Hatıra Defteri (Anne Frank)
Soykırımın sembol isimlerinden biri olan Anne Frank yaşamını 16 yaşında yitiren bir kız cocuğudur. İş Bankası Kultur Yayınları ’nın en cok ilgi goren ve surekli tukenen kitaplarından biridir. Yahudi bir ailenin cocuğu olarak 1929 ’da Frankfurt ’ta dunyaya gelen Frank 1945 ’te Almanya ’daki bir toplama kampında dunyaya veda etti. İşte boylesi karanlık gunlerden gecmiş olan kucuk bir kızın yazdıklarının bu defter; Anne Frank ’ın Hatıra Defteri. Cevirmen ise; Hasan Âli Yucel ’in oğlu, buyuk şair Can Yucel ’dir. Kitabın tanıtım bultenin bilgi iceren bir alıntı: ‘ ’Bu hatıralarda, her an Naziler tarafından yakalanma tehlikesi altında yaşayan bir grup insanın cektiği cilelerin yanı sıra, genc kızlığına yeni adım atan Anne ’ın cekingenliklerle, kucuk kacamaklarla tomurcuklanan sevdası da anlatılıyor. Şartların acımasızlığına karşın yaşama gucunu yitirmeyen Anne Frank ’ın hikÂyesi Can Yucel ’in kendine has sesiyle aramıza karışıyor. ’ ’
Amazon ’da Fiyatını Gor

10. Dalgalar (Virginia Woolf)
İngiliz feminist yazar ve ‘ ’Kendine Ait Bir Oda ’ ’nın da muellifi olan Woolf, bu eseriyle doneminin geleneksel roman tarzının dışına cıkmayı başarmış biridir. Ucu erkek, ucu kız altı cocuğun ilk yıllarından ileriye doğru uzanan yaşamlarını goruyoruz Dalgalar ’da. Modern KlÂsikler Dizisi ’nde yer alan ve Tulin Cansunar tarafından cevrilen eserin tanıtım yazısından bir not: ‘ ’Woolf 1920 ’lerin ortalarında Dalgalar ’ı tasarlarken ortaya cıkacak romanın benzeri gorulmemiş bir ‘melez ’ olacağından emindi. Şiirin coşkunluğuyla nesrin sıradanlığını kaynaştıran soyut ve gizemli bir yapıt, bir ‘oyunşiir ’, olay orgusu yerine ritimle yazılmış ‘yepyeni turde bir kitap ’ vardı aklında. Bircok kişi tarafından yazarın en buyuk başarısı olarak gorulen Dalgalar, altı arkadaşın cocukluktan orta yaşa dek yaşamlarının; onları kuşatan dunyayı algılayışlarının ve kim olduklarını keşfedişlerinin izini surer. Romanda bilinc akışı tekniğine yoğunlaşan Woolf ’un lirik ve duyarlı diliyle dunyevi ve gundelik olan, yepyeni bir boyut kazanır. ’ ’
Amazon ’da Fiyatını Gor